Mác kham - món ăn vặt vừa có vị độc đáo vừa có lợi cho sức khỏe

Mác kham (còn gọi là me rừng) - loại cây mọc tự nhiên ở các vùng rừng núi phía Bắc ở nước ta, trong đó có Cao Bằng. Quả mác kham với vị chua, ngọt hòa quyện chút đắng, chát là món quà vặt được rất nhiều chị em ưa thích.

Những chùm mác kham sai trĩu quả (ảnh: Đàm Khoa).

Cây mác kham thường mọc ở những khu vực đồi núi thưa, có nhiều ánh sáng. Loại cây này có lá nhỏ, hai hàng lá xếp sít nhau chia thành 2 dãy, trông giống lá kép lông chim. Mác kham ra hoa vào tháng 4 - 5 hằng năm. Hoa mác kham nhỏ, có màu vàng mọc thành tán ở nách lá. Quả mác kham có hình tròn, nhỏ bằng ngón tay, khi còn non có màu xanh, khi chín quả ngả vàng, vỏ nhẵn và cứng, có khía mờ tạo thành 6 múi, thường chín vào mùa thu hằng năm.

Xôi bjoóc phón - đậm đà hương vị miền Non nước Cao Bằng

Xôi bjoóc phón là ẩm thực độc đáo, mang đậm bản sắc văn hóa truyền thống của người Tày, Nùng Cao Bằng. Xôi bjoóc phón có màu vàng, mùi thơm, vị ngọt, dẻo, ăn rất ngon.

Xôi bjoóc phón.

Xôi có màu vàng vì được nhuộm từ hoa của cây bjoóc phón, loại cây sống tự nhiên ở trên rừng. Cây bjoóc phón (theo tiếng Tày, Nùng) là loại cây thân gỗ, mọc tự nhiên bên các sườn núi đá, cao khoảng 1 - 3m. Cây nở hoa vào mùa xuân từ tháng 2 đến tháng 3, hoa mới nở có màu trắng, sau đó ngả màu vàng và có hương thơm rất đặc biệt.

Mê mẩn rau rừng miền non nước Cao Bằng

Ẩm thực cao Bằng luôn để lại rất nhiều ấn tượng thật khó quên trong lòng du khách, đặc biệt là các loại rau rừng. Chỉ cần nếm thử một lần, bạn sẽ phải tấm tắc, gật gù và vấn vương mãi với hương vị tuyệt vời ấy!

Rau ngót rừng

Cây rau ngót rừng (thân cây, thân leo) thường mọc ở trên núi đá và đâm chồi vào mùa xuân. Rau ngót rừng có 2 - 3 loại (lá to hoặc nhỏ và bông dài có hoa nhỏ li ti) thường để nấu canh.

Cách nấu: rau ngót rừng nhặt lá và rửa sạch (nếu rau ngót lá to vò qua lá). Nước nấu canh thêm chút thịt lợn băm, đun sôi thả rau ngót vào để sôi lại cho chín và thêm vừa đủ gia vị là được. Khi nấu chín, rau bắc ra vẫn có màu xanh, tỏa mùi thơm lá rau rất đặc trưng, ăn có vị ngọt, bùi và mát.

Trám xanh - món quà của mùa hè

Trám xanh vốn là thứ đặc sản của miền núi trung du, có thể chế biến ra những món ăn dân dã, bình dị và có sức cuốn hút lạ kì.

Trám xanh - món quà miền rừng núi

Trám xanh thường được trồng nhiều các tỉnh miền núi phía Bắc nước ta, trong đó có Cao Bằng. Thường từ tháng 6 đến tháng 7,8 (âm lịch) là mùa thu hoạch trám xanh. Tuy nhiên, khoảng cuối tháng 4, đầu tháng 5 tại một số chợ phiên tỉnh Cao Bằng đã có trám non bán.

Để có được các món ăn từ trám non ngon đậm vị nhất thì nên chọn những quả trám tươi, căng bóng, có màu xanh nhạt. Trước khi chế biến cần đập dập quả và ngâm trong nước lạnh khoảng 15 phút cho ra hết nhựa, có thể dùng dao khía tách đôi, bỏ hạt hoặc để cả hạt. Việc sơ chế trước khi nấu như vậy sẽ giúp loại bỏ bớt vị chát của quả trám.

Theo kinh nghiệm dân gian quả trám với rất nhiều công dụng có lợi cho sức khỏe, không chỉ cung cấp các loại khoáng chất, vitamin mà còn là một vị thuốc, với những công dụng như: giảm ho, tiêu đờm, giảm viêm họng, khản tiếng, tốt cho hệ tiêu hóa…

Tây Ninh cuối thế kỷ XIX qua ghi chép của bác sĩ G.C Baurac

Ngay trong năm 1899, bác sĩ “Thuộc địa hạng nhất” J.C Baurac đã cho in cuốn sách “Nam kỳ và cư dân các tỉnh miền Đông”. Trước đó, ông xuất bản cuốn “Nam kỳ và cư dân các tỉnh miền Tây” vào năm 1894.

Theo Nguyễn Đình Đầu (Tổ chức hành chính Tây Ninh 1836-1970, Tạp chí Xưa nay số 96, năm 2001); thì: “Năm 1867, sau khi chiếm nốt 3 tỉnh miền Tây Nam kỳ, Pháp chia lục tỉnh ra thành các hạt tham biện (inspection)… Năm 1874, đổi tên hạt tham biện thành ra địa hạt (arrondissment). Năm 1836 bỏ khung hành chính lục tỉnh. Toàn Nam kỳ chia ra 20 địa hạt và 2 thành phố Sài Gòn- Chợ Lớn. Năm 1899 lấy danh hiệu tỉnh thay cho địa hạt. Từ đây gọi là tỉnh Tây Ninh…”.

Sắc màu bột khoai

Với góc nhìn đầy sức sống, tay máy trẻ Huỳnh Công Đồng, nghệ danh Huỳnh Đồng, của CLB nhiếp ảnh trẻ thuộc Hội VHNT tỉnh Tây Ninh khắc hoạ hoạt động sản xuất bột khoai rất đặc sắc.

Tuổi thơ chúng ta ai cũng gắn liền với những chén chè đậu xanh, chè chuối… được tô điểm bởi những khúc bột màu xanh đỏ rất bắt mắt. Đấy là bột khoai được làm ra từ một làng nghề ở xã Long Thành Nam, thị xã Hoà Thành.

Với góc nhìn đầy sức sống, tay máy trẻ Huỳnh Công Đồng, nghệ danh Huỳnh Đồng, của CLB nhiếp ảnh trẻ thuộc Hội VHNT tỉnh Tây Ninh khắc hoạ hoạt động sản xuất bột khoai rất đặc sắc. Đó là công đoạn làm bột, phơi bột, cắt bánh và đóng gói xuất xưởng.

Muối tôm Tây Ninh- một bản sắc văn hoá độc đáo

Có thể nói đặc sản muối tôm Tây Ninh đã đi vào đời sống ẩm thực của người Tây Ninh và tạo nên một loại gia vị độc đáo cho ẩm thực Việt.

Một cơ sở chế biến muối tôm ở Tây Ninh. Ảnh: Dương Vĩnh Tuyên

Nhắc đến Tây Ninh sẽ nhắc đến muối Tây Ninh (thường gọi với cái tên “muối tôm Tây Ninh”). Đây là một trong những món quà ý nghĩa du khách mong muốn mang về làm quà tặng người thân mỗi khi đến Tây Ninh. Cùng tìm hiểu về đặc sản mang bản sắc văn hoá của Tây Ninh từ góc nhìn của Thạc sĩ Bùi Thị Hoa- Phân viện Văn hoá nghệ thuật quốc gia Việt Nam tại TP. Hồ Chí Minh.

Món ăn vặt từ bánh tráng ngon nức tiếng của Tây Ninh

Bánh tráng trộn Tây Ninh trở thành thương hiệu ẩm thực được giới trẻ mê tít và phổ biến ở khắp nơi. Sự hoà quyện của bánh tráng, tôm khô, sa tế, ớt, muối tôm, đậu phộng, hành phi, khô bò, rau răm... làm cho những ai đã ăn một lần là nhớ mãi.

Khách lựa bánh tráng ăn vặt tại cửa hàng Út Yến.

Không chỉ nổi tiếng với những đặc sản được nhiều người biết đến như: muối ớt, bánh canh, bánh tráng Trảng Bàng, mãng cầu, hay ốc núi… Tây Ninh còn có những món ăn tuy bình dân nhưng vừa nghe đến tên thôi đã khiến nhiều người phải xuýt xoa, chép miệng, đó chính là những món ăn vặt từ bánh tráng.

Bánh tráng muối ớt

Khi nhắc đến Tây Ninh, nhiều người sẽ nghĩ ngay đến các món ăn đặc sản làm nức lòng thực khách, như muối tôm Tây Ninh, bánh canh Trảng Bàng, bánh tráng Tây Ninh,... Trong đó, món bánh tráng muối ớt Tây Ninh là món ăn vặt được ưa chuộng hàng đầu.

Bánh tráng muối ớt Tây Ninh được chế biến từ hai nguyên liệu chính đó là bánh tráng và muối ớt Tây Ninh. Món ăn này mang vị cay đặc trưng của muối ớt Tây Ninh, kết hợp với loại bánh tráng phơi sương dẻo dai mang lại hương vị thơm ngon đặc biệt, vô cùng hấp dẫn.

Cùng nhìn những hình ảnh đẹp tại làng nghề bánh tráng muối ớt Ninh Hưng, Chà Là thuộc huyện Dương Minh Châu, được nhiếp ảnh gia Nguyễn Việt Tiến ghi lại thật sinh động.

Khám phá động, chùa Địch Lộng

Động Địch Lộng thuộc xã Gia Thanh, huyện Gia Viễn, tỉnh Ninh Bình. Động nằm ở lưng chừng núi, trong động có thờ Phật nên nhân dân quen gọi là chùa Địch Lộng.

Động và chùa Địch Lộng được Vua Minh Mạng ban tặng cho 5 chữ “Nam Thiên Đệ Tam Động” (động đẹp thứ ba trời Nam) trong chuyến tuần du ra Bắc Hà năm 1821.