Độc đáo giếng đá cổ ở Gio An

Chiến tranh đã đi qua gần nửa thế kỷ, cuộc sống nhân dân và bộ mặt làng xã đã thay đổi, nhưng Gio An (huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị) còn giữ được hệ thống di tích vô cùng quý giá. Đó là những giếng đá có thể do người Chăm tạo tác từ cuối thế kỷ XII, khi mật độ dân cư còn thưa thớt.

Bao năm nay, nhiều du khách đến Gio Linh theo quốc lộ 1A thường rẽ vào tỉnh lộ 75 để lên viếng Nghĩa trang liệt sĩ Trường Sơn, hầu như không ai biết là mình đang đi qua một vùng quê độc đáo: xã Gio An với 16 giếng đá cổ, di sản của nền văn minh xếp đá độc nhất vô nhị.

Giếng ở đây không mang hình ảnh những cái giếng cổ thường thấy ở các làng, xã vùng đồng bằng là đào sâu xuống lòng đất tìm mạch nước; ở đây, giếng được khai thác các mạch nước ngầm ở sườn đồi, xếp đá ngăn lại giữ nước, lắng nước, chứa nước và dẫn nước … theo ý mình.

Lần theo di tích văn minh người xưa

Giếng Pheo ở thôn Tân Văn. Ảnh: Trần Bình

Mùa đào chín đỏ trên cao nguyên Mộc Châu

Đào giống Pháp ở Mộc Châu, Sơn La nổi tiếng với vị giòn ngọt, chua thanh đang vào những ngày thu hoạch. 

Cứ mỗi dịp xuân về trên đất Mộc Châu, sắc hồng của hoa đào nở rộ núi rừng để sau đó 2-3 tháng, cây cho những quả đào chín đỏ. 

Các món hải sản nổi tiếng ở Ba Hòn Đầm

Nhum biển nướng mỡ hành, bạch tuộc nướng, hải sâm xào... là những món hải sản tươi ngon, đậm đà bạn dễ dàng tìm và thưởng thức trên Ba Hòn Đầm ở Kiên Giang.

Ba Hòn Đầm thuộc quần đảo Bà Lụa, tỉnh Kiên Giang. Nơi đây không chỉ níu chân du khách bởi bãi tắm, các điểm tham quan nổi tiếng mà còn có cả những món hải sản tươi rói.

Nhum biển nướng mỡ hành

Nhum biển được chế biến thành nhiều món như cháo, ăn sống với mù tạt, trộn trứng hấp cách thủy, nhưng được yêu thích nhất là nướng mỡ hành. Nhum sau khi vớt từ biển được rửa sạch, dùng kéo tách đôi, cho một ít mỡ hành vào và nướng trên bếp than hồng. 

Bạn có thể mua hải sản của chủ tàu hay người dân trên đảo rồi cùng nhau nướng tại chỗ. Giá của nhum biển khoảng 5.000 đồng một con. Ảnh: Khánh Bình 

Văn thánh miếu của Sài Gòn…

Dưới triều nhà Nguyễn, mỗi tỉnh được triều đình chỉ thị xây dựng một Văn thánh miếu để quảng bá cho việc học hành, thi cử. Văn thánh miếu thờ Đức Khổng Tử - người được xem như “thủ lĩnh” của đạo Nho. TP.HCM ngày xưa cũng có một Văn thánh miếu như thế, nhưng nay nó không còn nữa…

1. Nói đến khu du lịch Văn thánh tại TP.HCM có lẽ khá nhiều người biết, khu vực kế cận khu du lịch này còn có chợ Văn thánh, cầu Văn thánh, đồng thời còn có một ngôi chùa ít ai biết đến, đó là chùa Văn thánh (số 115/9 đường Ngô Tất Tố, P.22, Q.Bình Thạnh, cách ĐH Tôn Đức Thắng khoảng 100m).

Quang cảnh chùa Văn thánh

Như thực như mơ ở bãi Tiên

Cách trung tâm TP Nha Trang chưa đầy 10km có một nơi được gọi là bãi Tiên. Điểm đến mới mẻ này hiện thu hút rất đông du khách tìm đến đạp xe, leo núi và ngắm biển vào mỗi chiều muộn.

Vẻ đẹp nguyên sơ, hữu tình của bãi Tiên - Ảnh: Tiến Thành 

Để tới bãi Tiên, từ trung tâm thành phố Nha Trang (Khánh Hòa) cứ thế chạy xe theo con đường mới nối liền đường Trần Phú - Phạm Văn Đồng. Gọi là đường mới vì nó không có tên, chỉ là con đường nhựa phẳng lì chạy giữa núi và biển theo hướng bắc của thành phố.

Bồi hồi đường về xóm nghèo bên dòng sông Bôi

Đây không phải là lần đầu tiên tôi đến với Hòa Bình, nhưng cảm giác lần này thật khác, thật khó tả, và thật sự là không dễ để có thể nói hết thành lời khi tôi được những người dân nơi đây đón tiếp như một người con đi xa lâu ngày trở về nhà. 

Con đường đất dẫn thẳng xuống dòng sông Bôi 

Trước khi đến với xóm Cành, xã Mỵ Hòa, Kim Bôi, Hòa Bình, tôi đã được nghe kể về cái thế độc đạo ở nơi này. Không những thế, tôi còn được nghe kể rất nhiều điều về tình người ở đây. Xóm Cành có 120 hộ dân chủ yếu là dân tộc Mường, sinh sống bằng nông nghiệp, trong đó có hơn 50% hộ thuộc diện nghèo. 

Về Đồng Tháp ghé thăm Nam phương linh từ

Có dịp về Đồng Tháp, bạn đừng quên đến thăm Nam phương Linh từ và Đặng tộc Nam phương Linh từ vừa mới khánh thành. 

Quần thể Nam Phương Linh Từ tọa lạc tại xã Long Hưng A, H.Lấp Vò, tỉnh Đồng Tháp do doanh nhân Đặng Phước Thành phát tâm xây dựng. Là một người con của vùng sông nước Cửu Long, gần 40 năm trước, khi phải rời xa quê hương lên TP.HCM lập nghiệp, ông Đặng Phước Thành luôn tâm niệm một điều: Khi có điều kiện sẽ trở về quê nhà, cố gắng làm một việc gì đó vừa có ích cho hiện tại mà cũng có thể để lại cho mai sau.

Đi hội làng Chuông xem thi nấu cơm

Hàng năm cứ đến ngày 10.3 Âm lịch, người dân xã Phương Trung (còn gọi là làng Chuông), huyện Thanh Oai, ngoại thành Hà Nội lại nô nức tổ chức hội làng mình. Lễ hội lâu đời này được dân gian tóm tắt trong câu ca dao: "Mồng mười đi chợ Chuông chơi. Xem đánh cờ người, xem thổi cơm thi".

Cổng vào hội Chuông 

Giếng Gia Long

Ở Việt Nam có... hơi nhiều giếng Gia Long. Ngay ở Biên Hòa, trên chùa Bửu Phong cũng có giếng Gia Long. Tương truyền rằng khi Nguyễn Ánh (chưa là vua Gia Long) lẩn trốn quân Tây Sơn, đến ngôi chùa trên núi này đã cho đào một giếng nước để nuôi quân, đời sau gọi là giếng Gia Long.

Đảo Lý Sơn (Quảng Ngãi) cũng có giếng Gia Long. Sự tích ra đời giếng này khác hơn: sau khi lên ngôi, vua Gia Long đi thăm các hòn đảo dọc bờ biển miền Trung và ghé Cù Lao Ré (nay là đảo Lý Sơn). Thời điểm này, nhân dân trên đảo đang lâm vào cảnh thiếu nước trầm trọng giữa mùa khô hạn. Thương cho dân tình gặp đại hạn, vua cho lập đàn tế trời cầu mưa. Hôm sau vua sai quân đào giếng xuống hơn một mét đã thấy mạch nước phun trào. Nhớ ơn vua, nhân dân đã đặt tên là “giếng Gia Long” hay giếng "Vua ban". Hiện giờ giếng vẫn còn, và đây là giếng nước ngọt, dù ở sát biển.

Nhưng ly kỳ và nổi tiếng hơn cả có lẽ là giếng Gia Long ở Phú Quốc, hay còn gọi là Giếng Tiên, giếng Ngự.

Giếng Gia Long hiện thuộc thị trấn An Thới, huyện đảo Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang.

Món ngon từ quả cọ nơi đất Tổ

Quả cọ chín có màu đen bóng, vị bùi, chát. Ngoài ăn sống, loại quả đặc trưng của Phú Thọ này còn có thể được làm dưa hoặc kho cá, nhưng đơn giản nhất là om.

Cây cọ mọc ở nhiều tỉnh thành nhưng là hình ảnh gắn bó với người dân Phú Thọ. Huyện Cẩm Khê là nơi cọ xuất hiện nhiều nhất, trải dọc suốt mấy chục cây số bên hữu ngạn sông Thao. Ngoài ra, cọ còn mọc thành nương, thành rừng, xanh rợp miền quê Phú Khê, Đông Phú, Thanh Nga, Sơn Nga, Phùng Xá... Khoảng tháng 7, những cây cọ trong rừng bắt đầu đơm hoa, kết trái. Đến khoảng cuối tháng 10, đầu tháng 11 quả cọ bắt đầu chín. Khi màu vỏ chuyển sang hơi nâu và đen lại, người dân hái về rửa sạch bụi đất, chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn. 

Cây cọ mùa ra quả. Ảnh: Nguyễn Sơn Hòa.