“Chí cống” sản vật của núi rừng và sự sáng tạo ẩm thực của người Mông

Trong kho tàng ẩm thực núi rừng Tây Bắc, có những món ăn tưởng chừng rất giản đơn nhưng lại chất chứa tinh hoa văn hóa và sự sáng tạo của con người. “Chí cống” - chồi non của cây gừng Myoga chính là một trong số đó.

Vào mùa Hè, khi những mầm chí cống vươn lên từ nền đất ẩm mát, người Mông lại rủ nhau đi hái, đem về chế biến thành đủ món. (Ảnh: Ná Nả)

Thức quà độc đáo mát lành của rừng Tây Nguyên

Giữa những cánh rừng già Tây Nguyên có một loài cây thuộc họ dừa, dáng mảnh mai, màu xanh nhạt và sức sống bền bỉ, đó là cây đác. Từ bao đời nay, người dân ở khu vực này vẫn coi đây là món quà bí mật của núi rừng, bởi trong thân cây ẩn chứa thứ hạt trắng trong, giòn mát, khiến ai một lần nếm thử cũng không quên được.

Cây đác trổ buồng. (Ảnh: Tấn Vịnh)

Đặc sản nem lầu trong mâm cỗ xưa ở miền Tây

Được làm từ nem chua hoặc nem bì, khá giống nem của người miền Bắc, nhưng món đặc sản của bà con miền Tây còn được đan thắt kỳ công, đến mức khách không nỡ ăn vì quá đẹp.

Nem lầu (hay còn gọi là nem bì lầu, bì lầu) là món ăn độc đáo, nổi tiếng một thời ở vùng sông nước miền Tây, đặc biệt ở xứ dừa Vĩnh Long (tỉnh Bến Tre cũ).

Sở dĩ có tên gọi như vậy là bởi món nem này được trang trí vẻ ngoài giống chiếc lầu, thể hiện cách đãi ăn cầu kỳ, riêng biệt của người bản địa.

Theo đó, bà con miền Tây sẽ dùng lá dừa (lá dừa già hoặc non đều được) rồi đan lại thành hình chiếc lầu, bên trên có nhiều tầng và phía dưới là một ngăn rỗng ruột để đựng nem.

Bánh hoa hồng, đặc sản Hội An tên lạ, chế biến kỳ công

Ngoài cao lầu, một món đặc sản Hội An khác cũng khiến cho cặp đôi du khách tới từ Canada phải tấm tắc khen ngợi và khẳng định muốn trở lại nhiều lần vì món ăn này.

Chris và Shayna Dufresne là cặp YouTuber người Canada, chủ kênh du lịch gần 20.000 lượt theo dõi, ghi lại hành trình khám phá thế giới của gia đình 4 thành viên.

Mới đây, cặp đôi đến Việt Nam và có hành trình khám phá ẩm thực Hội An (Đà Nẵng). Có 2 món đặc sản Hội An khiến cặp đôi phải thốt lên: "Thành thật mà nói, chỉ riêng cao lầu và bánh bông hồng trắng thôi cũng đủ khiến tôi muốn quay lại Hội An nhiều lần".

Cặp đôi thưởng thức món ăn tên lạ - "bông hồng trắng" tại một nhà hàng gia truyền, rất nổi tiếng ở Hai Bà Trưng (Hội An). Bước vào nhà hàng, họ bắt gặp những người phụ nữ đang tỉ mỉ nặn vỏ bánh trắng, dẻo, mềm mỏng và nở nụ cười thân thiện chào đón khách.

Những người thợ khéo léo nặn vỏ bánh. Ảnh: The Dufresnes

Đặc sản Thanh Hóa nướng than thơm nức

Được chế biến từ một số nguyên liệu quen thuộc nhưng món đặc sản Thanh Hóa vẫn hấp dẫn nhờ hương vị tươi ngon, ngọt dịu tự nhiên, khiến thực khách Hà Nội sẵn sàng đặt "ship" gần 180 km về thưởng thức.

Chả tôm Sầm Sơn là đặc sản nức tiếng Thanh Hóa, từng được công nhận top 100 món ăn đặc sản Việt Nam 2021-2022 do Tổ chức Kỷ lục Việt Nam (Vietkings) và Tổ chức Top Việt Nam (VietTop) công bố.

Không chỉ phổ biến ở khu vực Sầm Sơn, món ăn này còn được lan tỏa rộng rãi tới nhiều địa phương khác trong và ngoài tỉnh.

Ở Thanh Hóa, món chả tôm được chế biến từ 3 nguyên liệu là bánh phở, thịt ba chỉ và tôm tươi.

Song, thay vì sơ chế tươi sống như một số món chả truyền thống, chả tôm lại được chế biến từ thịt và tôm đã chín sơ, nhờ đó tạo được hương vị đặc trưng riêng, khó hòa lẫn.

Chả tôm là thức quà xế chiều được yêu thích ở Thanh Hóa. Ảnh: Mai Nhung

Lang thang... trong miệng rồng

Núi Long Ẩn được ví như đầu của con rồng mang phước (Phước Long giang, tên xưa của sông Đồng Nai). Cạnh đó là núi Bình Điện, được ví như viên ngọc châu trong miệng rồng. Do đó, ta lên núi Bình Điện chơi được xem như đi lang thang... trong miệng rồng.

Đường lên núi trước đây. 

Ngày xưa chưa có đường nhựa, muốn lên chùa trên núi thì phải leo 100 bậc thang (là tui nghe nói vậy chớ tui lên mấy lần mà... quên đếm, không biết có đúng 100 không). Ngày nay, từ đường Huỳnh văn Nghệ quẹo vô Võ Trường Toản (đường đi Văn miếu Trấn Biên) khoảng 350 met phía bên trái là đường lên chùa Bửu Phong trên núi Bình Điện (phía bên phải là đường lên chùa Long Sơn Thạch Đông trên núi Long Ẩn).

Đặc sản nấm tràm những ngày mưa Huế

Như nét ẩm thực riêng khác chỉ có trong những ngày mưa, nấm tràm xứ Huế mang vị béo, ngọt và chút đắng nhưng lại khiến nhiều tín đồ ẩm thực mê đắm. Chỉ sau những cơn mưa dài mới có nấm tràm, và mỗi năm chỉ có 2 mùa nấm diễn ra trong một tuần lễ.

Vào mùa mưa, người dân ở nhiều khu vực của TP. Huế lại vào rừng “săn nấm”.

Nếu như nói đặc sản của Huế là mưa, thì nấm tràm chính là kết tinh của thứ đặc sản vốn gây nhiều thương nhớ của miền sông Hương núi Ngự. Những ngày đầu tháng 10, khi từng cơn mưa đổ xuống xứ Huế, người dân lại tất bật vào vụ nấm tràm.

Bánh Nghệ Hưng Yên (Thái Bình)

Qua bàn tay khéo léo của người bản địa, những nguyên liệu dân dã được hô biến thành món đặc sản nức tiếng Hưng Yên nhờ hương vị thơm ngon, dễ ăn.

Bánh nghệ là đặc sản dân dã ở vùng đất Tiền Hải, Hưng Yên (tỉnh Thái Bình cũ), từng lọt Top 100 món ăn đặc sản Việt Nam 2021-2022 do Tổ chức Kỷ lục Việt Nam (Vietkings) và Tổ chức Top Việt Nam (VietTop) công bố.

Nhiều năm qua, bánh nghệ còn được xem như thức quà yêu thích của bà con mỗi khi đến phiên chợ quê tại các xã như Nam Hồng, Nam Thắng, Nam Chính, Nam Trung…

Bánh nghệ làm từ 2 nguyên liệu chính là bột gạo và nghệ nên ăn không bị ngán hay nóng ruột. Ảnh: Hòa Bùi

Bánh chưng đen xứ Lạng

Ở vùng Bắc Sơn (Lạng Sơn) có một món đặc sản truyền thống của người dân tộc Tày, Nùng, được chế biến rất kỳ công, không chỉ mang hình thức độc đáo mà còn có hương vị đặc biệt, nhiều khách mua về làm quà.

Trong mâm cỗ ở Bắc Sơn (Lạng Sơn), ngoài những đặc sản như vịt quay, lạp xưởng gừng núi, gà đồi, khâu nhục, bánh ngải… thì không thể thiếu bánh chưng đen.

Món ăn được chế biến kỳ công, thể hiện sự khéo léo, tỉ mỉ của người làm.

Cũng bởi vậy mà người Bắc Sơn hay nói, bánh chưng đen là đặc sản để "trai xứ Lạng chọn vợ, bố mẹ chồng chọn dâu".

Những chiếc bánh được gói đều tay, thể hiện sự khéo léo của người thực hiện

Hành trình chinh phục "mắt thần" 1.700 m của Chiến dịch Điện Biên Phủ

Vượt qua 9 km đường rừng để lên tới đỉnh Pu Tó Cọ (Điện Biên) là một hành trình đầy thử thách. Nhưng đó cũng là hành trình "theo dấu chân Đại tướng", chạm vào nơi từng được coi là "đôi mắt" của Bộ Chỉ huy, góp phần làm nên chiến thắng lừng lẫy năm 1954.

Gian thờ Đại tướng Võ Nguyên Giáp tại Sở Chỉ huy Chiến dịch Điện Biên Phủ, xã Mường Phăng.

Trong quần thể Di tích Mường Phăng, nếu Sở Chỉ huy là "trái tim", thì đỉnh Pu Tó Cọ ở độ cao 1.700 m chính là "đôi mắt" của Chiến dịch Điện Biên Phủ. Theo tiếng dân tộc Thái, "Pu Tó Cọ" nghĩa là "núi bẫy rồng". Và trong lịch sử, nơi đây đã trở thành vị trí quan sát trọng yếu, giúp Bộ Chỉ huy "bắt" rõ mọi động thái của địch.