Cận cảnh bên trong lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt

Viện Nghiên cứu Hạt nhân Đà Lạt (Lâm Đồng) là nơi duy nhất tại Việt Nam có lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu và tạo ra các sản phẩm từ phóng xạ để cung cấp cho các cơ sở y tế và cho các ứng dụng trong công nông nghiệp, nghiên cứu khoa học và đào tạo theo yêu cầu trong nước. 

Năm 1960, lò TRIGA Mark II được khởi công xây dựng, đến ngày 26.2.1963 lò TRIGA đạt trạng thái tới hạn lần đầu. Ngày 4.3.1963 lò TRIGA đưa vào hoạt động chính thức ở công suất 250KW. Giai đoạn từ năm 1968-1974, lò phản ứng tạm ngưng hoạt động do chiến tranh. Sau đó từ năm 1974-1975, nhiên liệu của lò phản ứng được lấy ra khỏi vùng hoạt động và chở về Hoa Kỳ.

Mãi đến 15.3.1983, lò phản ứng Đà Lạt được khởi công khôi phục và mở rộng. Ngày 1.11.1983, lò phản ứng đạt trạng thái tới hạn lần đầu. Đến ngày 20.3.1984, lò hoạt động chính thức ở công suất 500KW. Từ tháng 9.2007 -10.2011, lò phản ứng vận hành với vùng hoạt động hỗn hợp gồm các bó nhiên liệu HEU và LEU. Đến ngày 30.11.2011, Lò phản ứng Đà Lạt đạt trạng thái tới hạn lần đầu với vùng hoạt dùng hoàn toàn nhiên liệu LEU.

Nơi đóng những con tàu vươn khơi bám biển

Với 4 huyện/thành phố ven biển và 1 huyện đảo, chiều dài bờ biển trên 130 km cùng 6 cửa biển lớn nhỏ, Quảng Ngãi là địa phương có ghề khai thác thủy sản phát triển tương đối mạnh so với các tỉnh ven biển miền Trung. Chính vì thế, địa phương này cũng rất phát triển các cơ sở đóng tàu công suất lớn để phục vụ cho nghề biển.

Đến với Sa Huỳnh (huyện Đức Phổ, Quảng Ngãi) trong một ngày tháng 4, chúng tôi đã nghe thấy những tiếng máy cưa, tiếng gõ búa, tiếng đục… rất đặc trưng của xưởng đóng tàu vọng ra. Hàng trăm con người miệt mài làm việc bên những con tàu trên khoảng đất rộng nằm ven cảng neo đậu tàu thuyền. Nơi đây, có những con tàu vừa được hoàn thiện với lớp sơn mới bóng loáng đang chờ ngày hạ thủy, có những con tàu mới làm xong phần thô, mới thấy rõ hình thù và cả những con tàu đã sử dụng đang được bảo trì, bảo dưỡng.

Trong số những tàu thuyền được đóng mới ở đây, tàu thuyền bằng gỗ vẫn chiếm tỉ lệ cao hơn do có nhiều ưu việt hơn so với phương tiện làm bằng vật liệu khác như đặc tính dễ gia công chế biến, chịu va đập, chịu uốn, giá thành rẻ của gỗ…

Một cơ sở đóng tàu của ngư dân Sa Huỳnh (huyện Đức Phổ, Quảng Ngãi).

Nhớ hoài gỏi cá Tân Mai

Từng miếng cá được phủ lớp thính màu vàng ươm, dậy mùi thơm của gia vị bên cạnh là màu xanh ngắt của dĩa rau ăn kèm gồm gần hai chục loại. Nhưng chỉ có vậy thì gỏi cá chưa thành gỏi cá Tân Mai. Nét riêng biệt là ở chỗ… nước chấm!

Gỏi cá Tân Mai là sự kết hợp rất nhuần nhuyễn và chọn lọc giữa cách chế biến gỏi cá phóng khoáng của ngư dân miền Tây và sự cầu kì của ngư dân vùng đồng bằng sông Hồng

Đồng Nai có hai làng cá bè nổi tiếng: làng cá bè Tân Mai và làng cá bè La Ngà. Làng cá bè La Ngà ở trên sông La Ngà, Định Quán còn làng cá bè Tân Mai ở ngay thành phố Biên Hòa.

Từ vòng xoay Tam Hiệp bạn đi vào khoảng 2 km là đến trụ sở phường Tân Mai. Chạy theo một con hẻm nhỏ chừng hơn 1 cây số, qua một chiếc cầu rồi chạy thêm chừng 200m nữa sẽ thấy rất nhiều quán gỏi cá mở san sát nhau; trên sông có khoảng 600 bè cá của hàng trăm hộ dân dọc theo sông Đồng Nai thuộc ba phường Tân Mai, Tam Hiệp, Thống Nhất.

Lặng lẽ mùa cá bay

Dân sành điệu về ẩm thực đồng quê cho rằng Đồng Nai có ít nhất là hai món ăn được kết hợp từ sản vật thiên nhiên tại chỗ rất độc đáo mà không nơi nào khác có được. Đó là món chem chép nấu điều của người dân vùng mặn lợ ở các xã cận kề Chiến khu rừng Sác thuộc huyện Nhơn Trạch. Còn vào mùa mưa, ở Vĩnh Cửu - vùng cửa ngõ vào Chiến khu Đ thì lại xuất hiện một món ngon độc đáo, từ lâu đời đã đi vào ”bộ nhớ” của dân gian bằng câu ca dao khá phổ biến: "Cá bay ăn với đậu rồng. Dù có xa mấy sông, mấy rạch lội, mấy đồng em cũng theo”. Món cá bay đậu rồng dân dã có chi mà hấp dẫn đến vậy?
CÁ BAY LÀ CÁ GÌ?

Vùng đất Bình Hòa - Tân Bình nằm phía bờ Nam sông Đồng Nai, có con rạch lớn ăm ắp phù sa cung cấp nước quanh năm là một trong những nơi định cư sớm nhất của người Việt trong quá trình mở cõi phương Nam. Từ hàng trăm năm trước, rạch Tân Triều liên thông với sông Đồng Nai đã hình thành ở khu vực ngã tư một thương cảng khá tấp nập có tên là Bến Cá. Thương cảng này là chợ đầu mối, trong đó mặt hàng chủ lực là các loại cá đồng, tôm càng xanh... Cũng từ đầu mối giao thương này giới tiểu thương, khách thương hồ... có dịp thưởng thức một món ngon không nơi nào khác có, đó là món cá bay um cuốn bánh tráng rau sống, chấm nước mắm tỏi ớt với đủ mùi vị cay chua mặn ngọt, đặc biệt là cái vị nhẫn nhẫn đăng đắng của con cá, thưởng thức một lần rồi khó quên. Từ đó, món cá bay Tân Triều lại càng được nhiều nơi biết đến.

Cá bay Tân Triều.

Sóc đất vùng Soclu

Gần đây ở vùng Gia Kiệm-Sóc Lu (huyện Thống Nhất) xuất hiện một món ăn hấp dẫn. Đó là sóc đất nướng, thịt sóc dai và giòn hơn thịt chuột đồng, việc phân biệt cũng khá dễ nhờ phần đầu con sóc lớn hơn chuột .

Một làng có 3 cụ cây gần 300 năm tuổi

Cả ba cây cổ thụ có tuổi đời gần ba thế kỷ rất xanh tốt và đều ở thôn Điềm Tịnh, xã Ninh Phụng, thị xã Ninh Hòa (Khánh Hòa).

Theo hồ sơ khảo sát của Trung tâm Bảo tồn di tích tỉnh Khánh Hòa (lưu giữ tại chùa Thiên Bửu) và qua những tài liệu lịch sử đã thu thập được cho thấy ngôi chùa Thiên Bửu, tọa lạc tại thôn Điềm Tịnh hiện có diện tích khoảng 4.000 m², do cố Hòa thượng Tế Hiển, pháp danh Bửu Dương là người phát tâm xây dựng chùa vào những năm trước 1763 và được công nhận là di tích lịch sử cấp tỉnh năm 2013. 

Bảo tháp và gốc cây gạo.

Vị tướng của Chúa Nguyễn được trâu cứu mạng

Từ đường họ Nguyễn Cửu ở xã Vân Dương, Hương Thủy, Thừa Thiên Huế. Ảnh: Gia tộc Nguyễn Cửu. 

Trong cuộc chiến Trịnh Nguyễn phân tranh, tướng Nguyễn Cửu Kiều vì được trâu cứu khỏi sự truy đuổi của quân Trịnh mà sau này đã quyết định không bao giờ ăn thịt trâu để tri ơn loài vật đã cứu mạng. 

Theo sách “Đại Nam liệt truyện tiền biên” thì Nguyễn Cửu Kiều người huyện Tống Sơn (nay là Hà Trung, sử nhà Nguyễn gọi là “quý huyện”, do đây cũng là quê hương của các chúa Nguyễn), tỉnh Thanh Hóa. Cha của ông tên là Quảng, làm quan nhà Lê đến chức Điện tiền Đô kiểm điểm Quận công. Dòng dõi Nguyễn Cửu Kiều vốn được ban họ chúa (quốc tính) là Nguyễn Phúc, đến năm Minh Mạng thứ nhất (1820), để tưởng thưởng công trạng của công thần, vua ban “cho con cháu công thần quốc sơ là Nguyễn Phúc Kiều làm họ Nguyễn Cửu” (gọi là Công tính). 

Bảo tàng Chiến thắng Điện Biên Phủ

Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ là không gian sống động ghi dấu về chiến thắng lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu năm xưa.

Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ khánh thành ngày 5/5/2014, là công trình trọng điểm chào mừng kỷ niệm 60 năm chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ (7/5/1954 - 7/5/2014). Nhà Bảo tàng được thiết kế dạng hình nón cụt, phần trang trí xung quanh công trình được tạo hình quả trám tượng trưng như tấm lưới ngụy trang của chiếc mũ bộ đội cụ Hồ.

Ngon ngọt cháo hàu xứ Quảng Bình

Từ con hàu người ta có thể nấu thành nhiều món ngon khác nhau như nấu cháo gạo, xào với hành kẹp bánh tráng, nấu canh chua, canh rau hoặc nướng tùy theo sở thích của mỗi người. Đặc biệt, cháo hàu là món được nhiều người dân địa phương và khách thập phương yêu thích nhất. 

Cháo hàu. 

Có dịp đến Quảng Bình, ghé qua thị trấn Quán Hàu cách trung tâm Thành phố Đồng Hới chừng 7km về phía Nam dọc theo Quốc lộ 1A, ai cũng có thể thưởng thức các món hàu thơm béo, ngọt mát và bổ dưỡng. Hàu ở đây được lấy từ sông Nhật Lệ chảy qua địa bàn.

Trù phú thủy sản vùng nước lợ Đồng Nai

Đêm ngày, ghe thuyền dạo khắp các con sông nước lợ Thị Vải, Lòng Tàu, Đồng Tranh đánh bắt cá đối, cá nâu, tôm, cua, bạch tuộc, chem chép…

Tuy vùng đất Đồng Nai không có biển nhưng trời ban cho xứ này một vùng nước lợ Long Thành, Nhơn Trạch mênh mông, trải dài trên bốn xã: Long Phước, Phước Thái (huyện Long Thành) và Phước An, Long Thọ (huyện Nhơn Trạch) với tổng diện tích tự nhiên gần 18.000 hécta.

Thủy sản sông nước lợ nức tiếng thơm ngon bởi vừa có vị ngọt ngào của nước ngọt, vừa mặn mòi vị biển.

Chế biến đơn giản mà ngon tuyệt

Chắc ít có sự sung sướng nào hơn nếu một buổi chiều lang thang miệt nước lợ, bạn được một chủ đìa tôm nào đó mời… lai rai. Một con cá nâu to, vài con cá đối nước lợ, vài con cua, mấy con tôm, một bếp than hồng và một cút rượu gạo là đã đủ một bữa nhâm nhi đầy thi vị. Cá nâu là đặc sản nổi tiếng đất Long Thành, Nhơn Trạch, “làm mưa làm gió” trên khắp các hàng quán đất Đồng Nai.

Cá nâu