Đền thờ Po Nit: Nơi hồi sinh ký ức Hoàng tộc Chăm giữa đời thường

Đền thờ Po Nit, Di tích lịch sử cấp quốc gia được xếp hạng từ năm 2000, nằm tại thôn Bình Hiếu, xã Bắc Bình, tỉnh Lâm Đồng. Đây là nơi người Chăm địa phương hương khói phụng thờ, hiện do Chủ tịch UBND xã Phan Hiệp (cũ) Hắc Văn Quang Huy làm Trưởng Ban quản lý.

Chức sắc trong Hoàng tộc đang mặc y trang cho tượng Vua Po Nit.

Trước thực trạng di tích bị xuống cấp, theo kiến nghị của Nhân dân địa phương, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã phê duyệt dự án tu bổ, tôn tạo di tích. Sở VHTT&DL Bình Thuận (cũ) làm chủ đầu tư, tổ chức triển khai công trình từ tháng 12/2024. Sau hơn 3 tháng thi công, công trình được hoàn thành với tổng kinh phí gần 3,3 tỷ đồng, gồm 5 hạng mục: sảnh đón, khu nhà thờ 7 tượng Kut, nhà thờ chính 4 tượng Kut, sân vườn và hệ thống cổng - tường rào.

Du lịch kết hợp trang trại tại vùng cao Khánh Hòa

Từ vùng đất từng chuyên trồng cây trái và chăn nuôi truyền thống, nay vùng miền núi tỉnh Khánh Hòa đang mở hướng đi mới: kết hợp nông nghiệp với du lịch cộng đồng. Những vườn bưởi, vườn cherry, ao cá, suối thác... đang trở thành điểm trải nghiệm sinh thái thu hút du khách.

Với nhiều người, cherry là hình ảnh quen thuộc trên mạng xã hội nhưng lại là loại quả ít khi được nhìn tận mắt, chạm tận tay. Ấy vậy mà giữa núi rừng xã Trung Khánh Vĩnh (trước đây là xã Khánh Trung, huyện Khánh Vĩnh cũ), tỉnh Khánh Hòa, một khu vườn treo trĩu quả cherry đang khiến không ít người bất ngờ. Những chùm quả căng mọng, chuyển sắc từ đỏ sẫm, ánh tím đến đen tuyền, lấp ló trong tán lá xanh, đung đưa theo gió núi.

Nhiều du khách lần đầu bước vào khu vườn đã phải dừng lại thật lâu, ngỡ như đang đứng giữa khung cảnh miền ôn đới châu Âu. Anh Nguyễn Văn Quỳnh, du khách đến từ Nha Trang chia sẻ: “Ấn tượng đầu tiên là quả đỏ mọng, nhìn rất tươi. Cảm giác tràn đầy sức sống và thích thú vô cùng”.

Trái cherry được trồng thành công, thu hút sự quan tâm của nhiều khách hàng

Vườn Quốc gia Vũ Quang - viên ngọc xanh giữa đại ngàn

Với tiềm năng to lớn và định hướng phát triển bền vững, Vườn Quốc gia Vũ Quang (Hà Tĩnh) hứa hẹn sớm trở thành điểm đến hàng đầu cho du lịch sinh thái.

Thiên nhiên kỳ vĩ – hệ sinh thái phong phú

Nằm ở độ cao hơn 1.400 m so với mực nước biển, thuộc dãy Trường Sơn hùng vĩ, Vườn Quốc gia Vũ Quang có tổng diện tích hơn 57.000 ha. Nơi đây được ví như một “bảo tàng sống” của thế giới tự nhiên khi sở hữu hàng ngàn loại cây, loại động vật quý hiếm, cảnh quan ngoạn mục và địa hình đa dạng.

Chiếm tới 76% diện tích là rừng nguyên sinh, Vườn Quốc gia Vũ Quang đang lưu giữ tới 1.823 loài thực vật bậc cao, trong đó có 131 loài nằm trong Sách đỏ Việt Nam. Đặc biệt, có tới 686 loài cây dược liệu quý và hàng trăm loài cây có giá trị kinh tế cao như: pơ mu, vàng tâm, sồi ba cạnh…

Hệ động vật cũng vô cùng đa dạng với 94 loài thú, 58 loài bò sát và lưỡng cư; 631 loài chim và bướm. Nhiều loài quý hiếm có thể bắt gặp như: sao la, thỏ vằn Trường Sơn, mang lớn, cầy vằn bắc, vượn đen má trắng, gà lôi lam đuôi trắng… 

Vườn Quốc gia Vũ Quang có thiên nhiên kỳ vĩ và hệ sinh thái phong phú.

Cá dầm xanh nướng: Đặc sản của người Thái ở Pù Luông

Khi đến với vùng đất Pù Luông (Thanh Hóa), có một món đặc sản của người Thái làm nhiều du khách luôn phải nhắc đến đó là Cá dầm xanh nướng. Món ăn này chứa đựng câu chuyện về sự giao hòa của thiên nhiên và văn hóa ẩm thực độc đáo của người Thái trên vùng đất Pù Luông.

Pù Luông có hệ thống những con suối mát lạnh quanh năm, trở thành ngôi nhà lý tưởng của loài cá dầm xanh quý hiếm. Dân gian ví von loài cá này là "ngũ quý hà thủy" hay "cá tiến vua" bởi độ quý hiếm và giá trị ẩm thực thượng hạng của nó.

Tháp Bình Sơn: Kiệt tác kiến trúc thời Lý - Trần

Giữa vùng đất Tam Sơn yên bình, nép mình bên dòng sông Lô thơ mộng, một ngọn tháp gạch cổ màu đỏ thẫm vẫn lặng lẽ vươn cao suốt hơn bảy thế kỷ. Đó chính là Tháp Bình Sơn – kiệt tác kiến trúc thời Lý- Trần (1009 - 1400), hiện được xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt và đã trở thành biểu tượng văn hóa tự hào của người Phú Thọ.

Nằm trong khuôn viên chùa Vĩnh Khánh, xã Tam Sơn, tỉnh Phú Thọ, Tháp Bình Sơn là một trong những công trình kiến trúc Phật giáo cổ còn nguyên vẹn nhất ở Việt Nam hiện nay. Với kiến trúc độc đáo, kỹ thuật xây dựng điêu luyện và giá trị lịch sử đặc biệt, ngọn tháp được ví như một biểu tượng trường tồn của văn hóa thời Lý-Trần.

Phần chân tháp rêu phong cổ kính – dấu tích của thời gian.

Những chi tiết trang trí hình cánh hoa sen trên bệ tháp

Những họa tiết trang trí tuyệt đẹp trên những viên gạch ở phần bệ tháp

Tháp Bình Sơn hiện còn lại 11 tầng cùng một tầng bệ, tổng chiều cao khoảng 16,5 mét. Các tầng tháp thu nhỏ dần, tạo nên dáng vẻ thanh thoát và vươn cao như một đóa sen. Phần bệ chân tháp có chiều dài mỗi cạnh khoảng 4,45 mét, trong khi tầng trên cùng chỉ 1,55 mét, tạo cảm giác cân đối hài hòa và chắc chắn. Tháp không có lối đi lên bên trong, mà là xây đặc – hình thức đặc trưng của loại tháp thờ hoặc tháp mộ trong kiến trúc Phật giáo.

Tháp Bình Sơn nhìn từ trên cao.

Một điểm đặc biệt của Tháp Bình Sơn là kỹ thuật xây dựng hoàn toàn bằng gạch nung thủ công không vữa. Các viên gạch được thiết kế với mộng khớp, gờ chỉ và mấu gắn kết chặt chẽ với nhau – một kỹ thuật lắp ráp xây dựng tinh xảo. Tổng cộng, ngọn tháp được xây dựng từ khoảng 13.000 viên gạch. Sự chắc chắn và bền bỉ của kết cấu này đã giúp công trình vượt qua bao biến động của thời gian, khí hậu và chiến tranh.

Gạch thân tháp được ốp vuông vức, phủ kín toàn bộ bề mặt tháp.

Chi tiết trang trí trên của một ô cửa ở tầng thứ 2 tháp Bình Sơn

Mỗi tầng Tháp Bình Sơn đều có các ô cửa

Hoa văn trang trí trên gạch xây tháp được tạo tác tinh tế, tuyệt đẹp 

Dù bị mài mòn bởi thời tiết, tháp vẫn giữ dáng vẻ uy nghi, bền bỉ theo năm tháng

Điểm nhấn về mặt mỹ thuật của tháp chính là hệ thống hoa văn trang trí phong phú, đặc sắc. Tầng bệ và tầng 1,2 được chạm trổ tinh xảo các đề tài rồng thời Trần, hoa cúc, cánh sen, lá đề, tháp tỏa hào quang… tạo nên một tổng thể trang trí thẩm mỹ tuyệt mỹ, vừa thể hiện rõ tinh thần Phật giáo. Từ tầng 3 trở lên, hoa văn được giản lược dần, chủ yếu là các đường chỉ, hoa văn nhỏ gọn, khiến phần thân trên trở nên nhẹ nhàng, thanh thoát. Sự chuyển tiếp giữa phần chân vững chãi và phần thân tháp thanh mảnh tạo nên một tổng thể rất hài hòa.

Tháp cao 14,7m, chân rộng gần 4,5m, được xây từ hơn 13.000 viên gạch đất nung.

Một số nhà nghiên cứu cho rằng Tháp Bình Sơn có thể từng là tháp thờ xá lợi hoặc tháp lưu giữ kinh sách, gắn với chùa Vĩnh Khánh – một trung tâm Phật giáo xưa. Dù không còn ghi chép lịch sử rõ ràng, song dấu tích kiến trúc và nghệ thuật còn lại đủ để khẳng định vai trò quan trọng của công trình trong đời sống văn hóa – tín ngưỡng của vùng đất này suốt hàng trăm năm.

Dù bị mài mòn bởi thời tiết, tháp vẫn giữ dáng vẻ uy nghi, bền bỉ theo năm tháng.

Tháp mang hình khối thanh thoát, hoa văn tinh xảo – một kiệt tác kiến trúc thời Trần.

Một trong những tượng thờ cổ tại chùa Vĩnh Khánh.

Với những giá trị nổi bật về lịch sử, kiến trúc và mỹ thuật, Tháp Bình Sơn đã được Thủ tướng Chính phủ xếp hạng là Di tích quốc gia đặc biệt vào năm 2016 – cấp độ bảo tồn cao nhất đối với các di tích lịch sử – văn hóa ở Việt Nam.

Du khách chiêm ngưỡng tuyệt tác kiến trúc Tháp Bình Sơn.

Không chỉ là một biểu tượng văn hóa của Phú Thọ, Tháp Bình Sơn còn là di sản kiến trúc quý hiếm của cả nước. Giữa những đổi thay của thời cuộc, ngọn tháp vẫn sừng sững như một chứng nhân lặng lẽ, nhắc nhở hậu thế về một thời kỳ hưng thịnh của Phật giáo ở Tam Sơn.

Thực hiện: Việt Cường

Báo ảnh Việt Nam - 22/07/2025

Bên hông Saigon Square có một gánh chè

83 tuổi, bà Phạm Thị Mai vẫn luôn tay múc chè, lấy ghế, mời người đi đường ghé vào đôi quang gánh đơn sơ, gánh chè để bà có tiền trang trải cho con.

'Ngoại' Mai vui vẻ xếp ly chè vào túi cho khách - Ảnh: HỒ LAM

Một góc vỉa hè đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa, phường Bến Thành (quận 1 cũ), TP.HCM, sát bên "thiên đường mua sắm" Saigon Square luôn tấp nập người qua lại có một đôi quang gánh chè không bảng hiệu của một bà cụ ngồi lặng lẽ hơn 30 năm.

Muốn ăn hải sản Vũng Tàu, nương theo mùi khói bếp vào chợ Xóm Lưới

Những ngày cuối tuần, chợ Xóm Lưới Vũng Tàu luôn nhộn nhịp người mua kẻ bán. Khói bay nghi ngút ở các gian hàng chế biến hải sản.

Ghé chợ hải sản Xóm Lưới mua hải sản về ăn - Ảnh: HOÀNG LÊ

Điểm đặc biệt của chợ Xóm Lưới là khách hàng muốn mua hải sản về tự chế biến cũng được mà nhờ dịch vụ chế biến luôn tại chỗ cũng được đáp ứng.

Chính vì thế nơi đây trở thành địa chỉ quen thuộc của du khách khi đến Vũng Tàu, nay là TP.HCM.

Bệnh viện kiến trúc Pháp 163 tuổi giữa lòng TP HCM

Bệnh viện Nhi đồng 2 sau 163 năm thành lập đến nay vẫn giữ kiến trúc Pháp với các tòa nhà cổ kính giữa khu vườn rộng lớn nhiều cây xanh, ở trung tâm TP HCM.

Thành lập năm 1862, Nhi đồng 2 một trong số ít bệnh viện lâu đời ở Việt Nam (sau Chợ Quán, nay là Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP HCM, xây dựng trước đó một năm).

Công trình do Pháp xây dựng khi mới chiếm Nam Kỳ, ban đầu mang tên Bệnh viện Quân sự (Hôpital Militaire), nằm ở ngã tư đường Nationale (nay là Hai Bà Trưng) và đại lộ Norodom (Lê Duẩn). Cơ sở này vào cuối thập niên 1870 chuyển về số 14 rue Lagrandière, nay là đường Lý Tự Trọng.

Năm 1876, nơi này được xây dựng lại theo mô hình kiến trúc như bệnh viện quân y ở các nước thuộc địa của Pháp với các tòa nhà cổ kính giữa khu vườn rộng lớn, nhiều cây xanh, nhằm hỗ trợ lưu thông không khí và kiểm soát dịch bệnh - đặc trưng của kiến trúc y tế châu Âu thế kỷ 19. Ảnh: Thư viện quốc gia Pháp

Mũi Né - từ làng chài tới điểm thể thao biển hàng đầu Đông Nam Á

Tạp chí du lịch National Geographic Traveller giới thiệu Mũi Né chuyển mình từ làng chài thành một trong những điểm chơi thể thao biển hàng đầu Đông Nam Á.

Daniel Stables, phóng viên của tạp chí National Geographic thuộc kênh National Geographic (NatGeo) miêu tả dưới bóng những mái lều dựng từ các tấm bạt nhiều màu sắc, ngư dân Mũi Né đang miệt mài sửa thuyền, gỡ lưới. Ở vùng nước cạn, những người phụ nữ đội nón lá đãi mớ hải sản vừa đánh bắt - ốc biển, tôm, cua xanh - và đảo cá cơm trong những thùng lớn đang ủ để làm nước mắm. Mũi Né nổi tiếng với nước mắm, và ngay cả khi còn ở dạng "nguyên liệu", mùi nồng đặc ấy đã lan tỏa khắp không khí, đậm đến mức có cảm giác có thể đưa tay ra chạm vào.

Mũi Né dưới bình minh. Ảnh: Lữ Duy Tường

Ít ai biết, TP.HCM có một 'góc cung đình Huế' gần 200 tuổi giữa phường Gia Định

Giữa TP.HCM, Lăng Ông Bà Chiểu ở phường Gia Định vẫn lưu giữ kiến trúc cung đình Huế, nơi an nghỉ gần 200 năm của danh tướng Lê Văn Duyệt.

Tọa lạc bên hông chợ Bà Chiểu, thuộc phường Gia Định (quận Bình Thạnh cũ), TP.HCM, Lăng Ông với tên gọi dân gian Thượng Công miếu không chỉ là di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia từ năm 1989, mà còn là biểu tượng tâm linh đặc biệt của người dân Sài Gòn - Gia Định xưa và TP.HCM ngày nay.

Công trình được xây dựng năm 1848, là nơi an nghỉ của Tả quân Lê Văn Duyệt (1764 - 1832), vị Tổng trấn Gia Định thành và cũng là một trong những di tích cổ nhất còn tồn tại ở TP.HCM.

Công trình được xây dựng theo đồ án của kiến trúc sư Nguyễn Văn Tần, từng được xem là một trong những biểu tượng của Sài Gòn - Gia Định. Công trình này sánh cùng tháp Phước Duyên của chùa Thiên Mụ (biểu tượng của Huế) và chùa Một Cột (biểu tượng của Hà Nội).

Toàn cảnh Lăng Ông Bà Chiểu nhìn từ trên cao, nổi bật giữa khu dân cư phường Gia Định, với kiến trúc cung đình Huế hài hòa giữa lòng TP.HCM. ẢNH: NGỌC DƯƠNG