Suy nghĩ dưới chân cầu Cái Xép

 Tui về thăm quê bạn Tuấn ở An Nhơn, Châu Thành, Đồng Tháp. Tuấn dặn là khi gần tới cầu Cái Xép thì không qua cầu mà đi theo đường nhỏ bên phải và quẹo phải đi dọc sông khoảng vài trăm met là tới nhà.

Coi trên Google Maps thì không có cầu Cái Xép, mà chỉ có cầu Cái Xếp. Và đúng là tới nơi thì thấy bảng tên cầu là Cái Xếp, không phải Cái Xép!

Hát nhà trò trên đất Văn Trinh xưa

Đất Văn Trinh xưa (nay thuộc xã Quảng Hợp, Quảng Xương) là một trong những địa danh ghi dấu trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên Mông ở thế kỷ XIII, đồng thời cũng là cái nôi sản sinh ra hát nhà trò Văn Trinh - văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.

Thành viên CLB hát nhà trò Văn Trinh. Ảnh: Vân Anh

Chốn thiêng nơi vùng đất biển

Phường Quảng Tiến (TP Sầm Sơn) là mảnh đất lưu dấu nhiều giá trị lịch sử - văn hóa cùng các di tích, lễ hội độc đáo, gắn chặt với tín ngưỡng dân gian của cư dân vùng ven biển như: đền Cá Lập, đền Lộc Trung, phủ Hới, lễ hội Cầu ngư - Bơi chải... Trong đó, ngôi chùa Khải Nam và lễ hội chùa Khải Nam thể hiện sự phong phú, đa dạng, góp phần tô điểm thêm cho nét đẹp văn hóa - tín ngưỡng của đất và người nơi đây.

Chùa Khải Nam trên vùng đất biển Quảng Tiến (TP Sầm Sơn).

Nghề thủ công ở Tây Ninh

Mỗi làng nghề là một bản sắc, một nét đẹp truyền thống mang lại thu nhập cho người dân địa phương.

Ở Tây Ninh, nghề thủ công tương đối đa dạng, có những nghề đặc trưng địa phương đã tồn tại lâu đời, tập trung sản xuất trên địa bàn những nơi được công nhận là nghề truyền thống. Chẳng hạn như các làng nghề sản xuất hàng mỹ nghệ; đồ gia dụng bằng nguyên liệu tre, trúc, tầm vông; nghề làm nhang, làm bánh tráng, muối ớt ở các phường Long Thành Trung, phường Long Thành Bắc, thị xã Hoà Thành.

Làng người Tày ẩn hiện trong sương ở Lạng Sơn

Làng Quỳnh Sơn ở Lạng Sơn có hàng trăm ngôi nhà gỗ mái ngói âm dương, cửa quay về một hướng và được bao phủ trong mây quanh năm.

Làng Quỳnh Sơn thuộc xã Bắc Quỳnh, huyện Bắc Sơn với gần 450 ngôi nhà sàn tuổi đời gần trăm năm. Làng có khoảng 1.800 nhân khẩu là dân tộc Tày định cư lâu đời.

Bên cạnh cảnh quan, điều thu hút ở làng là các ngôi nhà sàn có kiến trúc đồng nhất, với mái được lợp bằng ngói âm dương và cửa quay về hướng nam, tạo không gian thoáng mát.

Đất làng Hội Triều

Làng Hội Triều (xã Hoằng Phong) là một trong những cái “rốn” khoa bảng của đất Cổ Đằng xưa, Hoằng Hóa ngày nay. Nơi đây sinh ra nhiều nhân tài kiệt xuất cho quê hương, đất nước, trong đó có Bảng nhãn Lương Đắc Bằng và con trai ông là Thượng thư Lương Hữu Khánh - hai danh nhân nổi tiếng, lưu danh sử sách. Không những thế, Hội Triều còn là mảnh đất có bề dày truyền thống văn hóa, lịch sử với nét đẹp lễ hội vẫn còn lưu truyền đến nay.

Đền thờ Bảng nhãn Lương Đắc Bằng tại làng Hội Triều. Ảnh: Vân Anh

Cư dân miền biển thờ Tứ vị Thánh nương

Khi đối mặt với những hiểm nguy, con người thường neo dựa, hy vọng sự phù trợ của thần linh. Niềm tin ấy càng mãnh liệt hơn với cư dân miền biển. Phó Giáo sư Ninh Viết Giao đã thống kê về việc thờ cúng Tứ vị Thánh nương, trong đó hai địa phương Nghệ An, Thanh Hóa là nhiều hơn cả. Riêng Thanh Hóa với 81 nơi thờ, Tứ vị Thánh nương đã trở thành những nhân vật vừa gần gũi vừa linh thiêng.

Đền Đức Thánh Cả ở xã Đa Lộc (Hậu Lộc).

Nhận thức lại di tích Bến Đình - Tiên Thuận

Cho đến nay, đã gần 5 năm sau cuộc khảo cổ gần đây nhất ở Bến Đình, thuộc ấp B, xã Tiên Thuận, huyện Bến Cầu. Đấy là cuộc khảo cổ có quy mô lớn nhất Tây Ninh, với 6 hố đào trên diện tích 325 m². Tất cả được quần tụ chung quanh ngôi miếu Bà Chúa xứ.

Nụ cười khảo cổ.

Đến đây vào ngày cuối tháng 11.2019, khi mà cuộc khai quật đã gần xong, người viết hỏi thăm thì trên gương mặt Tiến sĩ Nguyễn Khánh Trung Kiên- Giám đốc Trung tâm Khảo cổ thuộc Viện Khoa học xã hội (KHXH) vùng Nam bộ vẫn toả nắng một nụ cười rạng rỡ. Ngay cả các thành viên khác cũng vậy! Là các cán bộ trẻ của Bảo tàng tỉnh và của Trung tâm. Họ vẫn say mê làm việc ở các công đoạn cuối cùng. Như vẽ ghi chi tiết các hố đào và… chụp ảnh. Cho dù họ đã liên tục bám sát hiện trường hơn một tháng qua.

Miền tiên cảnh Từ Thức

Chỉ nghe đến những cái tên như động Từ Thức, động Bạch Á, Phủ Trèo, Thần Phù, chùa Tiên, vườn Đào Tiên hay hồ Đồng Vụa... người ta đã hình dung và tưởng tượng về một miền tiên cảnh với những câu chuyện huyền sử một thời của dân tộc.

Ngay cửa hang là bia đá “Đề Từ Thức động” của Lê Quý Đôn được người sau khắc vào năm 1905.

Làng gạch, gốm trăm năm ở Vĩnh Long

Làng nghề gạch, gốm huyện Mang Thít tồn tại khoảng 100 năm, nhìn từ xa trông như những toà tháp cổ lâu đời trầm mặc bên dòng Cổ Chiên.

Làng nghề làm gạch nung ở huyện Mang Thít hình thành cách đây hơn 100 năm, được biết đến là nơi sản xuất gạch, gốm đỏ nổi tiếng và lớn nhất vùng Đồng bằng sông Cửu Long.