Mùa săn nấm mối

Nấm mối là đặc sản do thiên nhiên ban tặng. Mỗi năm, nấm mối chỉ xuất hiện 2 đợt vào giữa tháng 6 và đầu tháng 7, và những “thợ săn” phải rất nhanh nhạy, dạn dày kinh nghiệm mới thu hoạch được loại đặc sản đắt tiền này.
Nhiều năm qua, nấm mối đã trở thành món đặc sản quý hiếm được nhiều người ưa thích. Do mọc tự nhiên trong các vườn cây nên việc tìm kiếm khá công phu. Vào mùa, rất nhiều người rủ nhau đi săn nấm mối và rỉ tai nhau khá nhiều chuyện ly kì xung quanh việc tìm nấm mối.

Gian nan tìm đặc sản

Chúng tôi tìm đến nhà ông Đinh Văn Hùng ở ấp 4, xã Bình Sơn (huyện Long Thành) - người có thâm niên hơn nửa thế kỷ săn tìm nấm mối. Tiếp chúng tôi là lão nông dáng người cao gầy, gương mặt khắc khổ đầy những nếp nhăn, dường như ông đã trải qua cuộc sống khá vất vả. Hỏi về chuyện tìm nấm mối, ông Hùng nói: “Năm nay mưa ít, nấm mối có trễ, tôi đã đi tìm 4-5 đêm liền nhưng chưa gặp được ổ nấm mối nào. Người nào may mắn cũng chỉ tìm được ổ nhỏ khoảng 1-2 kg”.

Cả ngày chị Nguyễn Xuân Thảo, ấp 10, xã Bình Sơn (huyện Long Thành) mua gom được hơn 1kg nấm mối. 

Ông Hùng nói mình đã biết đi tìm nấm mối từ khi 6 tuổi, nay đã qua tuổi 59, ông vẫn theo nghề. Cả mùa nấm, năm nào ít ông cũng tìm được vài chục kg, năm nhiều thì hơn 1 tạ. Dần dần, việc tìm nấm mối trở thành niềm đam mê của ông Hùng. Từ vùng Long Thành đến TX.Long Khánh, nơi nào thường mọc nấm mối thì đều ghi dấu chân ông. Giới “săn nấm” chuyên nghiệp hầu hết đều biết tên ông.

Ông Lê Đình Phán, Phó chủ tịch Hội Nông dân xã Bình Sơn (huyện Long Thành), cho biết: “Phải là những người đam mê mới có thể săn tìm nấm mối vì phải đi tìm vào nửa đêm, từ 1-4 giờ sáng. Săn nấm còn phải lội bộ từ vườn này qua các vườn khác giữa đêm tối, khá nguy hiểm”.

Vậy mà những người mê tìm nấm mối vẫn cứ háo hức đợi vào mùa rủ nhau đi. Mỗi đêm đi tìm nấm, họ phải đi bộ 30-40km. Có người săn được rất nhiều, nhưng cũng có người cả mùa nấm mối không tìm được ổ nấm nào. Nhiều lời đồn thổi cho rằng, phải có duyên mới gặp được nấm mối. Những người săn nấm còn kể lại giai thoại rằng có người bỏ xe trong lô cao su, mải miết đi tìm hết từ vùng này qua vùng khác mà không hề thấy tai nấm nào. Gần sáng, mệt mỏi thất vọng quay về thì ngay cạnh nơi để xe mọc lên một ổ nấm mối lớn. Đào nấm cũng phải có nghề, phải dùng một đoạn tre vót nhọn, nếu dùng dao hay cuốc thì sang năm, nấm mối sẽ không mọc lại.

Săn nấm cũng phải theo “luật”

Nấm mối là quà tặng từ thiên nhiên, vậy nên giới tìm nấm chuyên nghiệp tự đặt ra “luật bất thành văn” là ai nhìn thấy ổ nấm mối trước thì ổ nấm là của người đó, những người nhìn thấy sau không được tranh chấp.

Nấm mối là đặc sản đắt hàng với giá bán hàng trăm ngàn đồng/kg. 

Với kinh nghiệm nhiều năm tìm nấm, ông Hùng chia sẻ: “Nấm mối nhanh mọc nhưng cũng chóng tàn. Thường mọc 1-3 giờ sáng và khi trời sáng là tàn. Loại nấm này phải đi tìm ban đêm là vì khi gặp ánh đèn pin, nấm phát sáng rất dễ thấy”. Theo đó, nấm mối hay mọc trong các lô cao su mới bắt đầu cạo mủ, các vườn chôm chôm và điều.

Ông Nguyễn Văn Hòa (xã Bình An, huyện Long Thành) cho biết: “Tôi tìm nấm mối nhiều năm nên có thể phân biệt được thời gian nấm mọc. Vào mùa, nấm mối mọc ở đất đen trước, rồi đến đất cát và sau cùng đất đỏ. Nấm mối mọc ở đất đen, đất cát trông đẹp nhưng mùi vị không ngon bằng nấm mọc ở đất đỏ”. Có lẽ vì vậy mà giới sành ăn nấm mối thường chọn loại nấm mọc trên đất đỏ.

Theo nhiều tài liệu nghiên cứu, nấm mối là loại nấm chỉ mọc trong tự nhiên, không thể nhân giống. Nguồn gốc nấm mối từ một loài thực vật cộng sinh lẫn trong đất, được con mối ăn vào sau đó nhả ra theo tuyến nước bọt và mọc thành nấm mối. Nấm mối sau khi chế biến có mùi thơm, vị dai, giòn và rất ngọt được nhiều người ưa thích.

Giá nấm mối đầu mùa hiện khá cao, từ 350-400 ngàn đồng/kg. “Dịp này nhiều thương lái ở Biên Hòa, TP. Hồ Chí Minh về đặt mua nấm mối với giá cao nhưng chưa có hàng. Thi thoảng mới có người tìm được nhưng chỉ trên dưới 1kg. Năm trước vào dịp này, có ngày tôi thâu vào cả hơn 1 tạ nấm” - chị Nguyễn Xuân Thảo, một đầu mối gom nấm ở ấp 10, xã Bình Sơn (huyện Long Thành) nói.

Theo các đầu mối chuyên gom nấm, nấm mối có nhiều nhất ở vùng Bình Sơn, Bình An (huyện Long Thành) còn các nơi khác cũng có nhưng số lượng không nhiều.

Hương Giang

Báo Đồng Nai online - 14/06/2013