Vũ điệu Sư tử mèo - Di sản nơi biên cương xứ Lạng

Trong không gian văn hóa miền biên viễn, múa sư tử mèo của đồng bào Tày, Nùng ở Lạng Sơn không chỉ là màn trình diễn hội Xuân mà còn là biểu tượng của niềm tin, khát vọng và bản sắc. Được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, vũ điệu này đang được gìn giữ, trao truyền đầy sống động hôm nay.

Toàn cảnh lễ hội múa Sư tử mèo của đồng bào Tày, Nùng ở Lạng Sơn.

Năm 2017, múa Sư tử mèo được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Theo Tiến sĩ Hoàng Văn Páo, Chủ tịch Hội Di sản Văn hóa tỉnh Lạng Sơn, loại hình này gắn liền với tín ngưỡng và bản sắc của cộng đồng Tày - Nùng, vốn chiếm đa số dân cư địa phương. Hình tượng sư tử mèo được coi là biểu tượng của may mắn, uy phong và thịnh vượng. Mỗi dịp Tết đến, Xuân về các gia đình thường mời đội múa về biểu diễn với niềm tin xua đuổi tà ma, mang lại một năm mới an khang.

Từ ngôi nhà nhỏ đến bản Tuyên ngôn vĩ đại

80 năm qua, ngôi nhà số 48 Hàng Ngang ở phường Hoàn Kiếm là một “địa chỉ đỏ” giữa lòng Hà Nội. Đây là nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh viết bản Tuyên ngôn Độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam) vào ngày 2/9/1945.

Mặt tiền ngôi nhà số 48 phố Hàng Ngang, nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh viết Tuyên ngôn Độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

Lễ hội Cầu Ngư Tam Niên Đáo Lệ

Lễ hội Cầu Ngư Tam Niên Đáo Lệ tại thôn Định Cư, nay là Tổ dân phố Định Cư, phường Mỹ Thượng, thành phố Huế, là một lễ hội dân gian truyền thống mang đậm dấu ấn của ngư dân. Lễ hội diễn ra vào các ngày 21 – 22 tháng 7 âm lịch, được tổ chức long trọng theo chu kỳ ba năm một lần, với mục đích cầu mong quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu và cuộc sống an lành cho cộng đồng dân làng.

Lễ nhập Hạ của người Khmer Nam Tông

Mỗi năm vào đầu mùa mưa, khi những cơn mưa đầu Hạ bắt đầu tưới mát đất trời, cộng đồng người Khmer theo Phật giáo Nam Tông lại long trọng tổ chức lễ nhập Hạ ( hay còn gọi là Lễ Dâng y – Tắm mưa). Là một nghi lễ truyền thống thể hiện lòng hiếu kính, tình đoàn kết giữa các phật tử và các nhà sư. Tại ngôi chùa Khmer trong Làng Văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Hà Nội), lễ nhập Hạ vừa được tổ chức trong không khí trang nghiêm và ấm áp.

Không gian chùa Khmer rợp sắc màu, nghiêm trang trong tiếng tụng kinh cầu an.

Cảm xúc thiêng liêng trên Quảng trường Ba Đình

Giữa lòng Hà Nội nghìn năm văn hiến, Quảng trường Ba Đình là nơi lưu dấu khoảnh khắc khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Trong không khí mùa Thu lịch sử, những cảm xúc thiêng liêng lại ùa về với người dân khi trở về “địa chỉ đỏ” mang đậm dấu ấn 80 năm lập nước.

Toàn cảnh Quảng trường Ba Đình nhìn từ trên cao. Ảnh: Công Đạt/Báo ảnh Việt Nam

Khám phá An Lăng, nơi an nghỉ của 3 vị vua triều Nguyễn

Cổng chính vào khu lăng mộ của An Lăng. Ảnh: Thanh Hòa/Báo ảnh Việt Nam

Vẻ đẹp độc đáo của lăng tẩm các vua nhà Nguyễn không chỉ phản ánh những giá trị đặc biệt về mặt kiến trúc, mĩ thuật cung đình Huế mà còn gợi nhớ tới tính cách, cuộc đời, số phận của mỗi vị vua cũng như những câu chuyện thăng trầm đôi khi có phần bí ẩn liên quan đến giai đoạn lịch sử mà nó ra đời và tồn tại. Và An Lăng chính là một câu chuyện như thế.

Kỳ quan địa chất Ghềnh Đá Đĩa

Toàn cảnh Ghềnh Đá Đĩa Phú Yên nhìn từ trên cao. Ảnh: Công Đạt/Báo ảnh Việt Nam

Nằm bên bờ biển của xã An Ninh Đông, thị xã Tuy An, tỉnh Phú Yên (cũ), nay là tỉnh Đăk Lăk, Ghềnh Đá Đĩa đang nổi lên như "một viên ngọc quý" trong danh sách những điểm đến hấp dẫn nhất của miền Trung. Khác với những bãi biển cát trắng quen thuộc, nơi đây mang đến cho du khách một trải nghiệm hoàn toàn khác biệt với cấu trúc địa chất độc đáo hiếm có trên thế giới.

Ghềnh Đá Đĩa là một kiệt tác của thiên nhiên được tạo ra từ những hoạt động núi lửa cách đây hàng triệu năm. Trong thời kỳ địa chất xa xưa, khi dung nham núi lửa phun trào và dần nguội lạnh, quá trình co ngót tự nhiên đã tạo ra những vết nứt đều đặn, chia dung nham thành những cột đá bazan hình lục giác hoàn hảo. Theo thời gian, sức mạnh của sóng biển và tác động của thời tiết đã bào mòn những lớp đất phía trên, để lộ ra những cấu trúc đá bazan tuyệt đẹp mà chúng ta nhìn thấy ngày hôm nay.

Cơm gạo lứt lá sen: Nét giao thoa của ẩm thực Á - Âu

Ẩm thực Việt Nam không ngừng biến đổi và phát triển, vừa giữ gìn những giá trị truyền thống vừa tiếp thu tinh hoa ẩm thực thế giới. Trong xu hướng đó, có một món ăn độc đáo đang dần khẳng định vị thế của mình tại các nhà hàng cao cấp, đó chính là "Cơm gạo lứt lá sen". Món ăn này không chỉ là sự kết hợp của nguyên liệu tươi ngon của Việt Nam mà còn là câu chuyện về sự sáng tạo, khi tinh hoa ẩm thực Huế gặp gỡ kỹ thuật nấu ăn hiện đại của châu Âu.

Tết Độc lập của người Mông giữa đại ngàn Tây Bắc

Tết Độc lập của người Mông bắt nguồn từ sự kiện Bác Hồ đọc bản Tuyên ngôn Độc lập khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa vào ngày 2/9/1945. Người Mông ở Tây Bắc coi đây là ngày Tết của dân tộc, thể hiện lòng biết ơn Đảng và Nhà nước, đồng thời cũng là dịp để giao lưu, vui chơi và gìn giữ bản sắc văn hóa.

Hàng năm, cứ vào dịp Quốc khánh 2/9 hàng năm, cộng đồng dân tộc Mông sinh sống trên khắp các vùng miền tỉnh Điện Biên lại nô nức xuống phố, tham gia nhiều hoạt động vui Tết Độc lập. Ảnh: TTXVN

Độc đáo kiến trúc Tòa thánh Tây Ninh

Tòa Thánh Tây Ninh tọa lạc tại đường Phạm Hộ Pháp, phường Long Hòa, tỉnh Tây Ninh là công trình văn hóa nổi tiếng của đạo Cao Đài, hội tụ những phong cách kiến trúc độc đáo thu hút hàng nghìn lượt du khách tham quan hằng năm.

Tòa Thánh Tây Ninh hay còn được người dân địa phương gọi với cái tên thân thuộc là Đền Thánh. Đây là Cụm kiến trúc với hơn 100 công trình lớn nhỏ nằm trong khuôn viên rộng hơn 1,2 km². Tòa thánh được coi là tổ đình - cơ sở thờ tự cấp Trung ương của đạo Cao Đài. Công trình khởi công năm 1933, hoàn thành năm 1947 nhưng đến năm 1955 mới khánh thành. Tòa Thánh Tây Ninh được góp sức xây dựng bởi người dân mà họ không lấy bất kỳ chi phí công sức nào, thậm chí họ còn không lấy vợ, cưới chồng trong thời gian thi công để đảm bảo đủ âm dương cho công trình. Mọi lý thuyết về kích thước, kiến trúc đều được Đức Lý Giáo Tông Giáng Cơ chỉ đạo người dân thực hiện. Cứ như vậy, công trình Tòa Thánh Tây Ninh được hoàn thiện sau 22 năm xây dựng.

Cá dầm xanh nướng: Đặc sản của người Thái ở Pù Luông

Khi đến với vùng đất Pù Luông (Thanh Hóa), có một món đặc sản của người Thái làm nhiều du khách luôn phải nhắc đến đó là Cá dầm xanh nướng. Món ăn này chứa đựng câu chuyện về sự giao hòa của thiên nhiên và văn hóa ẩm thực độc đáo của người Thái trên vùng đất Pù Luông.

Pù Luông có hệ thống những con suối mát lạnh quanh năm, trở thành ngôi nhà lý tưởng của loài cá dầm xanh quý hiếm. Dân gian ví von loài cá này là "ngũ quý hà thủy" hay "cá tiến vua" bởi độ quý hiếm và giá trị ẩm thực thượng hạng của nó.

Tháp Bình Sơn: Kiệt tác kiến trúc thời Lý - Trần

Giữa vùng đất Tam Sơn yên bình, nép mình bên dòng sông Lô thơ mộng, một ngọn tháp gạch cổ màu đỏ thẫm vẫn lặng lẽ vươn cao suốt hơn bảy thế kỷ. Đó chính là Tháp Bình Sơn – kiệt tác kiến trúc thời Lý- Trần (1009 - 1400), hiện được xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt và đã trở thành biểu tượng văn hóa tự hào của người Phú Thọ.

Nằm trong khuôn viên chùa Vĩnh Khánh, xã Tam Sơn, tỉnh Phú Thọ, Tháp Bình Sơn là một trong những công trình kiến trúc Phật giáo cổ còn nguyên vẹn nhất ở Việt Nam hiện nay. Với kiến trúc độc đáo, kỹ thuật xây dựng điêu luyện và giá trị lịch sử đặc biệt, ngọn tháp được ví như một biểu tượng trường tồn của văn hóa thời Lý-Trần.

Phần chân tháp rêu phong cổ kính – dấu tích của thời gian.

Những chi tiết trang trí hình cánh hoa sen trên bệ tháp

Những họa tiết trang trí tuyệt đẹp trên những viên gạch ở phần bệ tháp

Tháp Bình Sơn hiện còn lại 11 tầng cùng một tầng bệ, tổng chiều cao khoảng 16,5 mét. Các tầng tháp thu nhỏ dần, tạo nên dáng vẻ thanh thoát và vươn cao như một đóa sen. Phần bệ chân tháp có chiều dài mỗi cạnh khoảng 4,45 mét, trong khi tầng trên cùng chỉ 1,55 mét, tạo cảm giác cân đối hài hòa và chắc chắn. Tháp không có lối đi lên bên trong, mà là xây đặc – hình thức đặc trưng của loại tháp thờ hoặc tháp mộ trong kiến trúc Phật giáo.

Tháp Bình Sơn nhìn từ trên cao.

Một điểm đặc biệt của Tháp Bình Sơn là kỹ thuật xây dựng hoàn toàn bằng gạch nung thủ công không vữa. Các viên gạch được thiết kế với mộng khớp, gờ chỉ và mấu gắn kết chặt chẽ với nhau – một kỹ thuật lắp ráp xây dựng tinh xảo. Tổng cộng, ngọn tháp được xây dựng từ khoảng 13.000 viên gạch. Sự chắc chắn và bền bỉ của kết cấu này đã giúp công trình vượt qua bao biến động của thời gian, khí hậu và chiến tranh.

Gạch thân tháp được ốp vuông vức, phủ kín toàn bộ bề mặt tháp.

Chi tiết trang trí trên của một ô cửa ở tầng thứ 2 tháp Bình Sơn

Mỗi tầng Tháp Bình Sơn đều có các ô cửa

Hoa văn trang trí trên gạch xây tháp được tạo tác tinh tế, tuyệt đẹp 

Dù bị mài mòn bởi thời tiết, tháp vẫn giữ dáng vẻ uy nghi, bền bỉ theo năm tháng

Điểm nhấn về mặt mỹ thuật của tháp chính là hệ thống hoa văn trang trí phong phú, đặc sắc. Tầng bệ và tầng 1,2 được chạm trổ tinh xảo các đề tài rồng thời Trần, hoa cúc, cánh sen, lá đề, tháp tỏa hào quang… tạo nên một tổng thể trang trí thẩm mỹ tuyệt mỹ, vừa thể hiện rõ tinh thần Phật giáo. Từ tầng 3 trở lên, hoa văn được giản lược dần, chủ yếu là các đường chỉ, hoa văn nhỏ gọn, khiến phần thân trên trở nên nhẹ nhàng, thanh thoát. Sự chuyển tiếp giữa phần chân vững chãi và phần thân tháp thanh mảnh tạo nên một tổng thể rất hài hòa.

Tháp cao 14,7m, chân rộng gần 4,5m, được xây từ hơn 13.000 viên gạch đất nung.

Một số nhà nghiên cứu cho rằng Tháp Bình Sơn có thể từng là tháp thờ xá lợi hoặc tháp lưu giữ kinh sách, gắn với chùa Vĩnh Khánh – một trung tâm Phật giáo xưa. Dù không còn ghi chép lịch sử rõ ràng, song dấu tích kiến trúc và nghệ thuật còn lại đủ để khẳng định vai trò quan trọng của công trình trong đời sống văn hóa – tín ngưỡng của vùng đất này suốt hàng trăm năm.

Dù bị mài mòn bởi thời tiết, tháp vẫn giữ dáng vẻ uy nghi, bền bỉ theo năm tháng.

Tháp mang hình khối thanh thoát, hoa văn tinh xảo – một kiệt tác kiến trúc thời Trần.

Một trong những tượng thờ cổ tại chùa Vĩnh Khánh.

Với những giá trị nổi bật về lịch sử, kiến trúc và mỹ thuật, Tháp Bình Sơn đã được Thủ tướng Chính phủ xếp hạng là Di tích quốc gia đặc biệt vào năm 2016 – cấp độ bảo tồn cao nhất đối với các di tích lịch sử – văn hóa ở Việt Nam.

Du khách chiêm ngưỡng tuyệt tác kiến trúc Tháp Bình Sơn.

Không chỉ là một biểu tượng văn hóa của Phú Thọ, Tháp Bình Sơn còn là di sản kiến trúc quý hiếm của cả nước. Giữa những đổi thay của thời cuộc, ngọn tháp vẫn sừng sững như một chứng nhân lặng lẽ, nhắc nhở hậu thế về một thời kỳ hưng thịnh của Phật giáo ở Tam Sơn.

Thực hiện: Việt Cường

Báo ảnh Việt Nam - 22/07/2025

Độc đáo lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam ở An Giang

Hằng năm, cứ vào dịp cuối tháng 4 Âm lịch, người dân tỉnh An Giang nói riêng, đồng bào vùng Tây Nam Bộ nói chung và đông đảo du khách thập phương lại đổ về núi Sam, phường Vĩnh Tế, tỉnh An Giang để tham dự lễ hội Vía Bà Chúa Xứ, một lễ hội dân gian độc đáo được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể Đại diện của nhân loại vào cuối năm 2024.

Mahatup - Ngôi chùa cổ hơn 400 năm tuổi tại Tp. Cần Thơ

Chùa Mahatup (còn gọi là chùa Dơi) như một "viên ngọc quý" của nền văn hóa Khmer Nam Bộ. Ngôi chùa không chỉ là nơi thờ phụng linh thiêng mà còn là biểu tượng của sự giao thoa văn hóa độc đáo giữa các dân tộc trong vùng đất phương Nam.

Là một trong những ngôi chùa của đồng bào Khmer, chùa Mahatup (còn gọi là chùa Dơi) tọa lạc ở đường Mai Thanh Thế, Tp. Cần Thơ. Ảnh: Công Đạt/ Báo ảnh Việt Nam

Đôc đáo show diễn thực cảnh trong hang Ngọc Rồng

Quảng Ninh từ lâu đã được biết đến như một điểm đến du lịch hàng đầu của Việt Nam với vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ của vịnh Hạ Long và những di sản thế giới được UNESCO công nhận. Trong bối cảnh ngành du lịch không ngừng đổi mới và sáng tạo để thu hút du khách, show diễn thực cảnh trong hang Ngọc Rồng tại quần thể di tích Vũng Đục đã nổi lên như một điểm nhấn du lịch độc đáo, mang đến trải nghiệm hoàn toàn mới mẻ cho du khách.

Hang Ngọc Rồng nằm trong quần thể di tích Vũng Đục, tỉnh Quảng Ninh, là một trong những hang động tự nhiên đẹp hùng vĩ. Ảnh: Công Đạt/ Báo ảnh Việt Nam

Mùa mây khói trên đỉnh Mã Pí Lèng

Khoảnh khắc ảo diệu khi những tia nắng hình dẻ quạt xuyên qua mây dọi xuống sông Nho Quế từ đỉnh đèo Mã Pí Lèng. Ảnh: Nguyễn Thắng/ Báo ảnh Việt Nam

Mùa Xuân năm 2011, hai lần Thiếu úy Công (Công an huyện Đồng Văn) dùng xe Honda đưa chúng tôi lên đỉnh đèo Mã Pí Lèng để chiêm ngưỡng “đệ nhất hùng quan” nơi ải Bắc nhưng chưa đủ duyên, cả hai lần, con đèo này đều mịt mù. Công bảo, đã đi nhiều nơi vùng Tây bắc, những chưa thấy nơi nào mây mù dày đặc như trên đỉnh Mã Pí Lèng, mù đến nỗi, người ta có thể dùng tay cắt ra từng khối như người Mông cắt mèn mén ở chợ Đồng Văn.

Quán miến lươn Chân Cầm được Michelin Guide vinh danh

Từ một gánh hàng rong giữa lòng phố cổ cho đến khi về bán trong ngôi nhà nhỏ ở phố Chân Cầm (Hà Nội), quán miến lươn của bà Nguyễn Thị Lan không biển hiệu cầu kỳ, không quảng bá rầm rộ, thế nhưng suốt gần 40 năm qua vẫn đều đặn đông kín khách từ người Hà Nội gốc đến du khách quốc tế. Mới đây, quán miến lươn Chân Cầm chính thức được Michelin Guide vinh danh trong danh sách Bib Gourmand 2024.

Câu chuyện về miến lươn Chân Cầm bắt đầu không phải từ một bếp ăn bài bản, mà từ tình yêu món miến lươn của một người phụ nữ Hà thành. Từ sự đam mê và nhu cầu chăm lo gia đình, bà Lan đã mở bán miến lươn ở phố Hàng Trống với đôi quang gánh đơn sơ. Cho đến khi gánh hàng rong không được ngồi ở vỉa hè nữa, bà chuyển về ngôi nhà ở phố Chân Cầm vẻn vẹn không nổi 20 m² để mở hàng bán.

Bánh Khoải Sốt Đậu Dị – Nét ẩm thực độc đáo của người Mông

Khi bạn lên với vùng núi Tây Bắc, được thưởng thức món bánh Khoải Sốt Đậu Dị nóng hổi giữa không gian se lạnh, bạn sẽ không chỉ được thỏa mãn vị giác mà còn cảm nhận được hơi ấm của tình người, của văn hóa độc đáo nơi vùng cao. Đây thực sự là một món ngon mà bất kỳ ai yêu ẩm thực và muốn khám phá nét đẹp văn hóa Việt Nam đều không nên bỏ lỡ.

Không gian giới thiệu nghề làm giấy dó làng Bưởi

Giữa nhịp sống sôi động của phố thị, làng Yên Thái thuộc phường Bưởi, quận Tây Hồ, Hà Nội - nơi từng vang vọng tiếng chày giã dó trong quá khứ, nay được đánh thức trong một không gian văn hóa đặc biệt, giới thiệu nghề truyền thống làm giấy dó.

Phòng trưng bày về sự hình thành của làng nghề giấy dó Yên Thái xưa tại phường Bưởi, Tây Hồ, Hà Nội. Ảnh Khánh Long/Báo ảnh việt Nam

Nhộn nhịp múa lân sư rồng tại Lễ hội vía Bà chúa xứ núi Sam

Những ngày Lễ hội vía Bà chúa xứ núi Sam, trên các tuyến phố của Tp. Châu Đốc không khó bắt gặp những đoàn múa lân sư rồng với tiếng trống, kèn rộn rã.

Tham gia sự kiện diễu hành có khoảng 68 đoàn lân sư rồng đến từ các tỉnh thành phố: Tp Hồ Chí Minh, Tp Cần Thơ, Đồng Tháp, An Giang… Lân sư rồng được ví như là biểu tượng của điều lành, sự thịnh vượng, phát đạt, hạnh phúc. Vào ngày Lễ phục hiện rước tượng Bà các đoàn lân được bố trí diễu hành dọc theo cung đường đỉnh Núi Sam. Điều này không chỉ thu hút người dân trong khu vực mà còn kéo theo du khách từ các vùng xa đến để hòa mình vào không khí trang trọng và sôi động của lễ hội.

Múa lân, sư, rồng là sự kết hợp độc đáo nghệ thuật dân gian. Có thể phối hợp múa lân với sư, múa lân với rồng hoặc phối hợp cả ba linh vật với nhau. Các động tác được sử dụng trong nghệ thuật múa lân, sư, rồng đều mang đậm nét đặc trưng của võ thuật cổ truyền Việt Nam.

Các đoàn lân sư rồng rước mũ mão và áo Bà từ trên núi về miếu Sam. Ảnh: Nguyễn Luân/ Báo ảnh Việt Nam