Nghệ thuật trình diễn trống đôi, một nét văn hóa rất riêng của người Chăm Hroi

Với người Chăm Hroi (nhánh địa phương của dân tộc Chăm) sinh sống ở xã Vân Canh (Gia Lai), múa trống đôi là di sản văn hóa độc đáo. Mỗi khi tiếng trống đôi vang lên là báo hiệu làng sắp có hội. Ở đó, nghệ thuật trình diễn trống đôi đầy cuốn hút sẽ là tâm điểm, giúp không khí lễ hội thêm phần náo nhiệt và gắn kết cộng đồng.

Theo Nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Nguyễn Văn Ngọc, gọi là trống đôi (người Chăm Hroi gọi là K’toong Chigrư) vì biểu diễn bao giờ cũng có đôi, diễn tấu mang tính trò chuyện đối đáp cùng nhau. Biểu diễn trống đôi thường kết hợp với cồng ba - chiêng năm và dân ca, dân vũ dân nhạc, tạo nên một tiết mục văn hóa rất riêng của người Chăm Hroi.

Mỗi khi tiếng trống đôi vang lên là báo hiệu làng Chăm Hroi sắp có hội. (Ảnh: T.N)

Phụ nữ Sán Dìu "đánh thức" không gian diễn xướng Soọng cô

Ở Quảng Ninh, làn điệu Soọng cô của người Sán Dìu đang dần lùi vào ký ức, khi nghệ nhân thưa vắng, lớp trẻ ít còn nói tiếng mẹ đẻ. Trước nguy cơ mai một ấy, những người phụ nữ Sán Dìu lặng lẽ đứng lên gìn giữ, truyền dạy và đánh thức không gian diễn xướng, để câu hát dân gian không bị đứt mạch giữa đời sống hôm nay.

Thành viên Câu lạc bộ Soọng cô Dương Huy hào hứng chia sẻ về làn điệu Soọng cô

Nhì à Sloong hao

Sloong hao - làn điệu dân ca ngọt ngào, mộc mạc của người Nùng có lúc tưởng chừng bị lãng quên giữa nhịp sống hiện đại. Nhưng với tâm huyết của Nghệ nhân Ưu tú Mạc Văn Đậu, điệu hát ấy đã hồi sinh mạnh mẽ, lan tỏa khắp vùng quê Biên Sơn đến tận học đường chạm vào trái tim bao thế hệ.

Nghệ nhân Mạc Văn Đậu dạy hát sloong hao cho học sinh Trường THPT Lục Ngạn

Những đôi tay mềm giữ nhịp chiêng ngân

Vượt qua định kiến của những luật tục, những tay chiêng nữ đã làm nên bản sắc văn hóa dân tộc Ba Na, góp phần giữ gìn kho báu của cha ông giữa nhịp điệu thời gian. Nhiều đội chiêng nữ ở Tơ Tung đã “mang chiêng đi đánh xứ người,khiến nhiều người nể phục.

Xã Tơ Tung, tỉnh Gia Lai có nhiều đội cồng chiêng nữ, thường xuyên tham gia tại các lễ hội, Festival

Tắc Xình - sắc màu văn hóa độc đáo của đồng bào Sán Chay Thái Nguyên

Trong kho tàng văn hóa đa dạng, phong phú của cộng đồng các dân tộc Việt Nam, dân tộc Sán Chay ở tỉnh Thái Nguyên đóng góp một nét văn hóa đặc sắc và độc đáo, đó là điệu múa Tắc Xình.

Các thành viên Câu lạc bộ múa Tắc Xình luyện tập tại thôn, giữ gìn điệu múa truyền thống của người Sán Chay - loại hình nghệ thuật dân gian mộc mạc, không cầu kỳ về âm nhạc nhưng hàm chứa chiều sâu văn hóa và triết lý sống chan hòa với thiên nhiên. (Ảnh: Vân Khánh)

Tiếng kèn trong đám cưới của người Dao đỏ

Kèn trong tiếng Dao được gọi là phàn tỵ. Đây là một trong những nhạc cụ quan trọng gắn liền với đời sống văn hóa tinh thần của đồng bào Dao đỏ. Từ xa xưa, tiếng kèn mong đợi nhất được vang lên trong lễ cưới với hy vọng mang đến niềm vui, niềm hạnh phúc lứa đôi...

Anh Hoàng Nguyên Phẩm ở xã Nam Cường đã nhiều năm gắn bó với chiếc kèn.

Đàn tính, “đứa con tinh thần” của người Tày Lào Cai

Lào Cai không chỉ nổi tiếng với cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ mà còn là nơi lưu giữ những giá trị văn hóa dân gian đặc sắc của các dân tộc thiểu số. Trong đó, đàn tính của đồng bào Tày là một trong những nét văn hóa độc đáo, làm say lòng du khách bởi âm điệu êm dịu, sâu lắng, thể hiện thế giới tâm hồn phong phú và đời sống tinh thần của người Tày.

Tân Lĩnh là xã có đông đồng bào dân tộc Tày sinh sống trên địa bàn tỉnh với nhiều bản sắc văn hóa đặc trưng riêng.

Đôi nét về nhạc lễ ở Tây Ninh

Tây Ninh nằm trong dòng chảy lịch sử, văn hoá của vùng đất phương Nam, nên nhạc lễ ở Tây Ninh cũng có nguồn gốc chung của nhạc lễ Nam bộ, phục vụ tín ngưỡng, lễ thức và đời sống tinh thần của người dân.

Ban nhạc lễ Đoàn Văn Sang (huyện Gò Dầu)

Đặc sắc nghệ thuật chế tác khèn Mông ở vùng cao Lào Cai

Với đồng bào Mông ở vùng cao Lào Cai, cây khèn là nhạc cụ truyền thống quan trọng và độc đáo không thể thiếu trong sinh hoạt văn hóa cộng đồng. Nghệ thuật chế tác khèn đã trở thành nghề truyền thống quan trọng được người Mông nơi rẻo cao gìn giữ và quảng bá sản phẩm tới du khách trong, ngoài nước.

Một công đoạn rất quan trọng, quyết định âm thanh của khèn là lá đồng. Chính vì vậy, nghệ nhân phải thẩm âm trước khi gắn lên ống trúc.

Đặc sắc khu nhạc nước ngoài trời quy mô lớn nhất Đông Nam Á

Giữa lòng Sài Gòn sôi động, Vịnh tình yêu (The Canal Of Love ) và cầu Ánh Trăng tỏa sáng như một tuyệt tác lãng mạn. Với điểm nhấn là công trình nhạc nước lung linh huyền ảo, mê hoặc mọi ánh nhìn bởi sắc màu rực rỡ, giai điệu nhạc nước sống động và vòm nước cầu vồng tuyệt đẹp, trở thành điểm check-in, hẹn hò lý tưởng cho các cặp đôi và gia đình mỗi cuối tuần tại điểm đến quen thuộc The Global City.

Hệ thống nhạc nước tại The Canal Of Love là đài phun nước kết hợp giữa hệ thống sắp đặt hiệu ứng đa chiều, ánh sáng và tia laser công suất cao để tạo nên một màn trình diễn “mãn nhãn”.

Kỹ nghệ chỉnh âm cồng chiêng của người Xơ Đăng

Thời gian qua, dù xã hội có nhiều thay đổi, nhưng cộng đồng người Xơ Đăng trên địa bàn tỉnh vẫn luôn nỗ lực bảo tồn và gìn giữ những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc mình, đặc biệt là kỹ thuật chỉnh âm cồng chiêng. Không cầu kỳ, không phô trương, kỹ nghệ này vẫn được người Xơ Đăng nỗ lực gìn giữ, bảo tồn qua các thế hệ.

Người Xơ Đăng gọi chiêng bằng là Chinh, chiêng núm là Guông, xem cồng chiêng là biểu tượng cho sự sống và niềm tin thiêng liêng. Họ không chế tác được chiêng, mà tin rằng chiêng do thần linh ban tặng, dùng để bảo vệ dân làng, xua đuổi tà ma, mừng mùa bội thu và tiễn đưa người quá cố. Mỗi dịp lễ hội truyền thống, cồng chiêng luôn hiện diện như một nhịp điệu không thể thiếu trong đời sống tâm linh của người dân.

Nghệ nhân A Nhất (phải) đang thử chiêng cùng với các nghệ nhân trong làng. Ảnh: H.T

Tiếng kèn trên rẫy

Nằm nép mình dưới chân những đồi cà phê bạt ngàn ở thị xã Buôn Hồ (Đắk Lắk), buôn Trinh - một trong những buôn cổ của người Ê Đê vẫn giữ nhịp sống chậm rãi, trầm mặc. Dù trong những ngày Đông se lạnh hay giữa trưa Hè nắng cháy, đâu đó dưới bóng cây rừng, bên bến nước hay rẫy cà phê, vẫn vang vọng tiếng kèn đinh năm. Âm thanh da diết, dồn dập ấy như hòa nhịp với hơi thở của núi rừng.

Ông Ma Hớt thổi kèn bên thác

Về Bình Sơn nghe hát bả trạo

Về xã Bình Thuận, huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi, du khách sẽ được hòa mình vào không gian nghệ thuật dân gian độc đáo với những làn điệu dân ca bài chòi, bả trạo - di sản văn hóa lâu đời của ngư dân vùng Duyên hải miền Trung. Nơi đây còn được xem là một điểm sáng trong việc gìn giữ và phát huy loại hình nghệ thuật này, với sự góp mặt của Nghệ nhân Ưu tú Nguyễn Văn Thu.

Hát bả trạo

Phượng Lịch - Nơi ca trù hồi sinh trong từng nhịp phách

Trong dòng chảy của cuộc sống hiện đại, vẫn còn đó những nghệ nhân đau đáu với nghệ thuật dân gian truyền thống. Đối với nghệ nhân Lê Thị Loan ở xã Diễn Hoa, huyện Diễn Châu thì những làn điệu ca trù đã ăn sâu vào trong máu thịt, trở thành lẽ sống cả đời của chị.

Đau đáu với ca trù

Một ngày giữa tháng Ba, trong ngôi nhà nhỏ của chị Lê Thị Loan - Chủ nhiệm CLB Ca trù Phượng Lịch, xã Diễn Hoa, huyện Diễn Châu lại vang lên âm thanh trầm đục của đàn đáy, tiếng nhịp phách réo rắt, tiếng trống chầu rộn ràng, đặc biệt là giọng hát trong trẻo của các ca nương trong câu lạc bộ.

CLB Ca trù xã Diễn Hoa. Ảnh: Mai Giang

Phượng Lịch - Nơi ca trù hồi sinh trong từng nhịp phách

Trong dòng chảy của cuộc sống hiện đại, vẫn còn đó những nghệ nhân đau đáu với nghệ thuật dân gian truyền thống. Đối với nghệ nhân Lê Thị Loan ở xã Diễn Hoa, huyện Diễn Châu thì những làn điệu ca trù đã ăn sâu vào trong máu thịt, trở thành lẽ sống cả đời của chị.

Đau đáu với ca trù

Một ngày giữa tháng Ba, trong ngôi nhà nhỏ của chị Lê Thị Loan - Chủ nhiệm CLB Ca trù Phượng Lịch, xã Diễn Hoa, huyện Diễn Châu lại vang lên âm thanh trầm đục của đàn đáy, tiếng nhịp phách réo rắt, tiếng trống chầu rộn ràng, đặc biệt là giọng hát trong trẻo của các ca nương trong câu lạc bộ.

CLB Ca trù xã Diễn Hoa. Ảnh: Mai Giang

Độc đáo đàn đá Đắk Kar

Bộ đàn đá của người M’Nông được tìm thấy từ những năm 80 thế kỷ trước tại suối Đắk Kar, xã Quảng Tín, huyện Đắk Rlấp, tỉnh Đắk Nông. Đến năm 1993, bộ đàn đá này được Nhà nước sưu tầm, bảo quản. Sau đó bộ đàn đá được đặt tên theo tên của dòng suối nơi phát hiện là đàn đá Đắk Kar.

Bộ đàn đá Đắk Kar được nhóm nghệ sĩ người Pháp kết hợp với công nghệ tiên tiến được trưng bày tại Nhà Triển lãm âm thanh tỉnh Đắk Nông.

Gìn giữ giai điệu của đá

Trong dịp đầu xuân, tại chương trình trình diễn, trải nghiệm di sản văn hóa diễn ra ở Bảo tàng – Thư viện tỉnh, người dân và du khách có dịp thưởng thức những giai điệu của đá được trình diễn bởi nghệ nhân ưu tú A Thu (50 tuổi) ở thôn Đăk Rô Gia (xã Đăk Trăm, huyện Đăk Tô).

Trên sân khấu, tiếng đàn đá được độc tấu, hòa tấu cùng các nhạc cụ khác. Tiếng đàn lúc chầm chậm du dương, lúc thì nhanh, rộn ràng náo động với âm hưởng vui tươi khiến người nghe thích thú, mê mẩn. Thanh âm của đá vang lên đưa người xem như lạc vào quá khứ, thời tiền sử xa xôi, kết nối với hiện tại, gửi gắm nhiều tâm tình của các nghệ nhân chơi đàn.

Tiết mục kết thúc trong ánh mắt ngưỡng mộ, tiếc nuối của mọi người. Nhiều du khách tỏ ra thích thú khi lần đầu thấy các nghệ sĩ chơi đàn đá trực tiếp, được “mắt thấy tai nghe” những thanh đá vô tri, vô giác phát ra âm thanh hay và độc đáo.

Những thanh đá được các nghệ nhân thiết kế, đặt nằm ngang trên giàn được làm bằng các ống lồ ô lắp ghép đẹp mắt. Đàn gồm có 15 thanh đá mang các nốt nhạc cùng điệu với cồng chiêng và các nhạc cụ khác, xếp từ nốt thấp đến cao. Du khách được thoải mái trải nghiệm gõ đàn và tìm hiểu về các nét văn hóa đặc sắc dưới sự hướng dẫn của nghệ nhân A Thu.

Nghệ nhân A Thu hướng dẫn các em nhỏ về đàn đá. Ảnh: H.T

Thanh âm độc đáo từ tiếng khèn Mông ở Yên Bái

Khèn Mông với âm thanh độc đáo và ý nghĩa sâu sắc, là biểu tượng văn hóa đặc trưng của người H'Mông tại Yên Bái.

Văn hóa khèn của người H'Mông tại Yên Bái. Ảnh: Trần Bùi

Vùng núi miền Tây tỉnh Yên Bái không chỉ làm say lòng du khách bởi vẻ đẹp hoang sơ, hùng vĩ của thiên nhiên mà còn cuốn hút bởi bức tranh văn hóa độc đáo của các dân tộc anh em như H'Mông, Dao, Tày, Thái…

Đặc biệt, đến đây du khách có thể khám phá và tận hưởng âm thanh độc đáo từ tiếng Khèn Mông.

Đinh pú – Nhạc cụ độc đáo của dân tộc Brâu

Nhạc cụ dân gian của người Brâu rất đa dạng, phong phú, từ những chất liệu có sẵn trong thiên nhiên như: Gỗ, tre, nứa, trúc, da thú rừng được người Brâu chế tác ra các loại nhạc cụ như: Đàn Chiêng griêng (Ting ning), đàn Tơ rưng, Đinh pú, trống, sáo. Đặc biệt, Đinh pú là một loại nhạc cụ có tên gọi gắn với thiên nhiên hùng vỹ và mang đậm bản sắc văn hóa riêng có của người Brâu.

Đinh pú là một loại nhạc cụ có tên gọi gắn với thiên nhiên hùng vỹ và mang đậm bản sắc văn hóa riêng có của người Brâu

Hát nhà trò trên đất Văn Trinh xưa

Đất Văn Trinh xưa (nay thuộc xã Quảng Hợp, Quảng Xương) là một trong những địa danh ghi dấu trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên Mông ở thế kỷ XIII, đồng thời cũng là cái nôi sản sinh ra hát nhà trò Văn Trinh - văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.

Thành viên CLB hát nhà trò Văn Trinh. Ảnh: Vân Anh