Lễ hội "Bun Vốc Nặm" của người Lào ở Lai Châu

Dân tộc Lào ở huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu là cộng đồng dân cư sinh sống chủ yếu ở ven các con suối, những nơi có nhiều nước, thuận lợi cho việc sản xuất nông nghiệp. Dân số không đông nhưng đời sống văn hóa tinh thần của người Lào có nhiều nét đặc sắc. Một trong những lễ hội tiêu biểu của người Lào là "Bun Vốc Nặm"- lễ hội té nước được tổ chức vào cuối mùa Xuân với mong ước, cầu mưa thuận, gió hòa một vụ mùa mới bội thu…

Lễ hội “Bun Vốc Nặm” gồm 2 phần: Phần lễ và phần hội. Mở đầu phần lễ là nghi lễ cúng thần linh. Người Lào quan niệm, khi bắt đầu bất cứ một sự kiện quan trọng nào thì việc dâng lên các lễ vật để báo cáo và xin phép thần linh là việc cần thiết để cầu mong thần linh phù hộ cho công việc diễn ra thuận lợi.

Tại lễ hội sẽ diễn ra nhiều hoạt động văn hóa văn nghệ, trò chơi dân gian truyền thống, mang đậm bản sắc của dân tộc Lào. Qua đó giáo dục truyền thống yêu nước, yêu quê hương, lòng tự hào, tự tôn dân tộc cho các thế hệ và ý thức trách nhiệm trong việc bảo tồn, phát huy, khai thác giá trị văn hóa gắn với phát triển du lịch, phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Một số hình ảnh trong lễ hội "Bun Vốc Nặm" năm 2024:

Mở đầu phần lễ là nghi lễ cúng thần linh với các lễ vật gồm lợn, gà, rượu, chè, xôi ngủ sắc, hoa quả, bánh kẹo...

Kết thúc nghi lễ cúng thần linh, xin nước mưa tại các gia đình trong bản để về cúng tượng rửa tượng Phật

Những nam thanh niên trẻ khỏe mang ống tre theo thầy đến các gia đình xin nước

Các gia đình trong bản mang nước mưa đứng 2 bên đường té nước vào đoàn rước với mong muốn được góp nước dâng lên cúng tượng Phật và cầu mong năm mới may mắn, sức khỏe, làm ăn phát đạt

Tiếp theo là lễ rửa tượng Phật với mong muốn tẩy uế, rửa đi hết những bụi bặm của trần gian trong một năm qua và cầu mong những điều mới mẻ, sạch sẽ nhất cho năm mới

Thầy cúng bắt đầu thực hiện nghi lễ cúng cầu mưa, sau đó cho cả đoàn lễ đi vòng quanh chùa 3 vòng rồi cho phép mọi người được ca hát, nhảy múa phía trước chùa

Trong tiếng trống, chiêng, mọi người nắm tay trong vòng xòe đại đoàn kết

Bà con vui trong ngày hội

Các cô gái Lào chỉnh đốn y phục vui hội

Tại dòng suối Nậm Mu, các đại biểu, du khách và nhân dân cùng hòa mình vào lễ hội té nước của dân tộc Lào, cầu mong cho một năm mới sức khỏe, bình an, mùa màng bội thu, may mắn ngập tràn

Du khách trải nghiệm bơi bè mảng

Thi bắt cá suối, một trong các hoạt động trò trơi tại lễ hội

Hà Minh Hưng

Dân tộc & Phát triển - 29/03/2024

Rừng hoa đỗ quyên khoe sắc trên đỉnh Pu Ta Leng

Hoa đỗ quyên nhiều màu sắc đang nở rực rỡ trên đỉnh Pu Ta Leng, tạo nên khung cảnh "như cổ tích", thu hút khách trekking.

Đỉnh Pu Ta Leng, thuộc dãy Hoàng Liên Sơn, nằm ở huyện Tam Đường, cách thành phố Lai Châu khoảng 20 km. Pu Ta Leng cao 3.049 m, là đỉnh núi cao thứ ba đã được khám phá ở Việt Nam, sau Fansipan (3.143 m, Lào Cai) và Pu Si Lung (3.083 m, Lai Châu), theo Cổng thông tin điện tử tỉnh Lai Châu.

Đặc sắc trang phục truyền thống của dân tộc Mảng

Nếu có dịp đến bản Nậm Xẻ (xã Vàng San, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu), bạn sẽ khá ngạc nhiên khi đi từ đầu bản đến cuối bản đều bắt gặp hình ảnh của những người phụ nữ và trẻ con rực rỡ trong trang phục truyền thống của dân tộc mình. Điều mà ta rất hiếm gặp khi đến các bản của người dân tộc khác. Có lẽ truyền thống mặc quần áo trang phục dân tộc là một trong những truyền thống đẹp mà người Mảng đã và luôn cố gắng lưu giữ hàng ngày và hàng giờ.

Những phụ nữ dân tộc Mảng ở bản Nậm Xẻ (xã Vàng San, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu) xúng xính trong trang phục truyền thống.

Trang phục của phụ nữ Mảng là áo xẻ nách, cổ tròn, cài khuy trước ngực, váy dài đến mắt cá chân, khăn đầu màu trắng. Ngoài ra còn có “Tà xịa”, là mảnh vải dài, màu trắng, khoác chéo qua vai và nách với thắt lưng màu đen hoặc nâu.

Nộm chít non – món ăn độc đáo của đồng bào dân tộc Cống

Huyện Mường Tè có 14 xã, thị trấn, gồm 10 dân tộc anh em sinh sống. Trong đó, người Cống là 1 trong 5 dân tộc thiểu số đặc biệt khó khăn, cư trú tập trung ở xã Nậm Khao với 220 hộ, trên 1.000 nhân khẩu. Tuy có số lượng nhân khẩu ít nhưng những giá trị văn hóa, phong tục và đặc biệt là những món ăn truyền thống của người Cống vẫn luôn được giữ gìn.

Nộm chít non là một món ăn dân dã, đặc trưng của người Cống ở Mường Tè, tỉnh Lai Châu. Món ăn này được chế biến từ những đọt non của cây chít, một loại cây mọc hoang ở vùng núi cao Tây Bắc.

Nguyên liệu chính để chế biến món nộm chít non là búp chít non, quả cóc rừng và rau mùi…

Xuôi dòng Đà Giang trong mùa nước cạn

Sáng sớm, mây trời bồng bềnh phủ khắp dải núi phía huyện Sìn Hồ - Lai Châu như tiễn biệt đoàn lữ khách lên thuyền rời cầu Hang Tôm đã trơ móng trụ. Thuyền của chúng tôi bắt đầu trôi xuôi theo dòng nước nhuộm màu bùn đỏ, trái ngược với hình ảnh con sông xanh ngắt, sóng gợn lăn tăn ngày nào.

Đầu tháng 6 trở đi, báo chí liên tục đưa tin lượng nước hồ chứa thủy điện trên sông Đà sụt giảm một cách bất thường, một số nơi sông Đà đã trơ đáy… Ông Lù Văn Tung, 68 tuổi, người dân tộc Thái trắng, hơn nửa đời người lái đò dọc sông Đà cảnh báo khi tôi điện thoại đặt thuyền: "Không thể đi được vì ở ngã ba sông, nơi gặp nhau của sông Đà, sông Nậm Na và suối Nậm Lay cạn kiệt tới mức người dân chăn bò có thể đi tắt qua lại". Ông còn gửi video clip để minh chứng lời mình nói.

Tôi thật sự băn khoăn và không ít lần muốn chuyển sang địa điểm khác. Nhưng khi máy bay nghiêng mình hạ cánh xuống sân bay Nội Bài, tôi vẫn quyết định lên xe chạy suốt lên Lai Châu rồi tìm cách xuôi dòng sông Đà đoạn từ thị xã Mường Lay - Điện Biên đến Quỳnh Nhai - Sơn La dài hơn 100 km.

Anh chàng người Thái trắng ở xã Huổi Só - Tủa Chùa đang chuẩn bị kéo lưới trước một hang động đã phát lộ vì mực nước xuống thấp. TRẦN THẾ DŨNG

Khám phá ngã ba biên giới, vùng đất của những bộ tộc ít người nhất Việt Nam

Vùng đất Mường Nhé - Điện Biên và huyện Mường Tè - Lai Châu xưa nay không chỉ nổi tiếng với các địa danh A Pa Chải - ngã ba biên giới Việt Nam - Lào - Trung Quốc hay Kẻng Mỏ - nơi sông Đà chảy vào đất Việt. Đây còn là vùng đất sinh sống bao đời nay của 12 dân tộc anh em, trong đó người Si La, La Hủ được xem là nằm trong nhóm tộc người ít dân nhất Việt Nam.

Nơi con sông Đà chảy vào đất Việt

Người Si La cách đây 150 năm để tránh sự truy đuổi giữa các tộc người khác đã lang bạt từ tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) qua nước Lào. Những tưởng sẽ được yên ổn sinh sống song lại bị áp bức của quan lang, chúa bản thời đó buộc họ một lần nữa phải tiếp tục di dân sang Việt Nam và số phận gắn liền với cuộc sống du cư, du canh được truyền từ đời này qua đời khác nơi sơn cùng thủy tận, đó chính là vùng thượng nguồn Sông Đà - Mường Tè ngày nay.

Lễ nhảy lửa của người Dao đầu bằng

Cộng đồng người Dao đầu bằng ở xã Hồ Thầu (Tam Đường - Lai Châu) không chỉ có ý thức gìn giữ những nét văn hóa truyền thống độc đáo trong sinh hoạt đời thường mà còn bảo tồn được những lễ hội truyền thống đặc sắc của dân tộc mình. Trong đó, Lễ nhảy lửa và Lễ Tủ Cải (cấp sắc) là hai lễ hội nổi tiếng nhất của người Dao đầu bằng.

Trước kia, Lễ nhảy lửa của người Dao ở Hồ Thầu được tổ chức vào ngày 1 hoặc 15 tháng Giêng âm lịch. Đến nay, hoạt động này còn được tổ chức vào ngày cuối dịp lễ hội truyền thống và đã trở thành biểu tượng không thể tách rời của cộng đồng người Dao đầu bằng nơi đây.

Lễ Tủ Cải của người Dao đầu bằng

Lễ Tủ Cải (cấp sắc) của người Dao đầu bằng ở xã Hồ Thầu, Tam Đường, Lai Châu thường được tổ chức vào những tháng cuối năm. Đây là nghi lễ đặc biệt quan trọng trong cuộc đời mỗi người đàn ông Dao bởi người ta quan niệm chỉ khi được cấp sắc, người con trai mới được coi là trưởng thành, có thể tham gia gánh vác công việc gia đình, cộng đồng, khi chết mới được đoàn tụ với tổ tiên.

Trước đây, lễ Tủ Cải được diễn ra trong nhiều ngày tùy vào các thày cúng nhưng đến nay lễ thường kéo dài trong khoảng 3 ngày. Trong suốt thời gian diễn ra nghi lễ, người được cấp sắc sẽ phải học và vượt qua nhiều các hoạt động sinh hoạt tâm linh do các thày cúng nhiều kinh nghiệm thực hiện hoặc hướng dẫn người được cấp sắc cùng làm. Thông qua các hoạt động này, các thày cúng sẽ dạy các học trò học, thực hành các nghi thức cúng lễ, học cách nhảy múa, học sử dụng các loại nhạc cụ… Đặc biệt, các học trò sẽ được nghe truyền dạy giáo lý về trách nhiệm và cung cách ứng xử trong gia đình và cộng đồng.

Núi rừng Tây Bắc mùa cây thay lá đẹp tựa trời Âu

Những cánh rừng già nguyên sơ đẹp như cổ tích vào mùa cây thay lá luôn thôi thúc người yêu thiên nhiên tìm đến các cung trekking, leo núi ở Tây Bắc.

Nhắc tới những đỉnh núi cao tại miền Bắc, phần đông du khách sẽ nhớ tới đỉnh Fansipan, hay còn được mệnh danh là "nóc nhà Đông Dương". Tuy nhiên ngoài địa danh này có thể kế đến rất nhiều cung trekking say đắm lòng người. Trước tiên, đó là Ky Quan San hay Bạch Mộc Lương Tử, cách Sa Pa 60 km. Ảnh: Lương Tuấn.

Săn mây, ngắm rừng phong thay lá trên đỉnh Ngũ Chỉ Sơn

Quay lại chinh phục đỉnh Ngũ Chỉ Sơn sau 7 năm, anh Cung được chiêm ngưỡng biển mây, rừng phong thay lá và những loài hoa đang khoe sắc trên dãy Hoàng Liên.

Ngũ Chỉ Sơn hay còn được gọi là "núi bàn tay" do 5 ngọn núi có hình dạng giống như bàn tay hướng lên trời. Núi thuộc khu vực đèo Hoàng Liên Sơn, giáp ranh giữa Tam Đường (Lai Châu) và Sa Pa (Lào Cai). Nằm ở độ cao 2.850 m so với mặt nước biển, đây là đỉnh núi cao thứ 15 của Việt Nam nhưng thuộc top đầu về độ khó trong các cung trekking.

Truyền thuyết đẫm nước mắt về mối tình bi thảm trên đèo Ô Quy Hồ

Đằng sau khung cảnh gây choáng ngợp của con đèo nổi tiếng này là một truyền thuyết được kể lại qua nhiều đời về mối tình buồn thảm giữa chàng trai Ô Quy Hồ và con gái Ngọc Hoàng Thượng Đế.

Nằm trên quốc lộ 4D ở vùng giáp ranh giữa hai tỉnh Lào Cai và Lai Châu, đèo Ô Quy Hồ là cung đường đèo dài, hiểm trở và hùng vĩ bậc nhất miền Bắc Việt Nam.

Độc đáo lễ hội Mừng lúa mới của dân tộc Khơ Mú ở Lai Châu

Lễ hội Mừng lúa mới là một nét đặc trưng văn hóa gắn với tín ngưỡng thờ thần trong đời sống tâm linh của dân tộc Khơ Mú ở Lai Châu.

Lễ hội Mừng lúa mới (Mạ Mạ Mê) của người Khơ Mú được tổ chức để tạ ơn ông, bà, tổ tiên và các vị thần linh đã phù hộ, che chở cho cây trồng tốt tươi, mùa màng mới bội thu và cuộc sống đầy đủ, ấm no, hạnh phúc.

Đặc sắc lễ hội Háu Đoong của người Giáy ở Lai Châu

Lễ hội Háu Đoong của người Giáy được tổ chức vào 2 ngày 22 và 23/7 tại Lai Châu.

“Háu Đoong” theo tiếng Giáy là vào rừng cúng thần rừng. Dân tộc nào sống trên vùng đất nào thì thờ cúng thần linh trên vùng đất đó, cầu mong cho mùa màng tươi tốt, mưa thuận gió hòa, vật nuôi sinh sôi nảy nở, không bị bệnh dịch; người dân khỏe mạnh, mọi nhà kinh tế ngày càng phát triển, gia đình ấm no hạnh phúc.

Nghi thức cúng rừng tại lễ hội Háu Đoong của đồng bào dân tộc Giáy ở Lai Châu. Ảnh: TTXVN

Món ngon Lai Châu du khách nên thử một lần

Trải nghiệm những món ngon đặc sản vùng đất Lai Châu khiến du khách quên lối về.

1. Xôi tím Lai Châu

Nhắc đến món ngon Lai Châu chắc chắn không thể bỏ qua đặc sản xôi tím trứ danh. Món ăn này vừa dẻo thơm mùi nếp nương vừa có màu tím bắt mắt. Đây là món ăn truyền thống của người Thái, Dáy ở Lai Châu, được làm nên từ đôi bàn tay khéo léo của người phụ nữ.

Màu tím vô cùng bắt mắt khiến món ăn này thu hút du khách. Ảnh: Cổng thông tin du lịch Lai Châu

Trải nghiệm chợ phiên mùa Thu Tây Bắc

Những ngày Thu, tiết trời se lạnh, nắng hanh hao trải vàng khắp không gian. Giá như không có dịch Covid-19, sẽ thú vị biết mấy khi gác lại mọi công việc để làm một chuyến ngược đường Tây Bắc, hòa mình vào những phiên chợ vùng cao để cảm nhận được vẻ đẹp chợ phiên vào mùa Thu.

Sản vật vùng cao được bày bán tại chợ phiên

Tây Bắc mùa nào cũng đẹp nhưng có lẽ, đẹp nhất và thi vị hơn cả là tiết trời mùa Thu. Mùa này, thời tiết không quá nóng cũng không quá lạnh, cái se se lạnh khiến cho ai ai cũng cảm thấy khoan khoái, dễ chịu khi thong dong trên những cung đường Tây Bắc. Mùa này, sắc màu của Thu lan tỏa khắp không gian. Và chợ phiên chính là nơi hội tụ sắc đẹp của mùa Thu nơi sơn thẳm.

Du lịch leo núi định vị thương hiệu điểm đến Lai Châu

Những đỉnh núi như Pu Si Lung, Tả Liên Sơn, Pu Ta Leng, Bạch Mộc Lương Tử, Hoàng Liên San... giờ đây không còn xa lạ với những người yêu thích loại hình du lịch khám phá, mạo hiểm. Sản phẩm du lịch trekking các đỉnh núi nguyên sơ đang là nét riêng vốn có của Lai Châu.

Tả Liên Sơn hay còn có tên gọi khác là núi Cổ Trâu, tọa lạc trên địa phận xã Tả Lèng, huyện Tam Đường (Lai Châu). Đây là đỉnh núi cao thứ 6 của Việt Nam, với 2.996 mét so với mực nước biển và nằm giáp ranh giữa hai tỉnh Lào Cai và Lai Châu. Do mang trên mình vẻ đẹp thiên nhiên nguyên sơ vốn có mà Tả Liên Sơn đang là sản phẩm du lịch trekking thú vị, đáng nhớ để du khách khám phá, chinh phục.

Hành trình chinh phục Tả Liên Sơn, du khách sẽ được đi xuyên qua khu rừng già cổ tích, với hệ sinh thái động, thực vật phong phú. Đó là những thảm thực vật nguyên sinh đa dạng, những tán cây cổ thụ xum xuê, thân to phủ kín rêu phong và dương xỉ. Khi đặt chân đến độ cao khoảng độ cao 1.700 mét, du khách sẽ choáng ngợp bởi vẻ đẹp ma mị của rừng chè cổ thụ có tuổi đời hàng trăm năm.

Du lịch trekking mạo hiểm các đỉnh núi cao của Lai Châu đang được du khách quan tâm.

Cuộc sống trong bản H'Mông ở Sìn Hồ

Phi Long chuyển hẳn lên ở huyện Sìn Hồ từ tháng 12/2021 để khám phá nhịp sống cũng như giúp người dân làm kinh tế.

Võ Văn Phi Long (trái), 32 tuổi, bỏ công việc ở quê hương Quảng Nam để "cắm bản" làm kinh tế ở Can Tỷ 1, xã Ma Quai, huyện Sìn Hồ từ giữa tháng 12/2021.

Chàng trai người Điện Bàn chia sẻ mình từng làm việc cho một tổ chức xã hội phi lợi nhuận nên được đi khá nhiều nơi ở Việt Nam. Phi Long trải nghiệm bản sắc văn hóa các dân tộc, đặc sản ẩm thực của nhiều vùng miền, đặc biệt là trên các bản làng vùng cao. Năm nay ăn Tết xa gia đình nhưng anh vẫn cảm nhận được sự ấm cúng vì được người dân tặng cành đào, bánh dày và cả thịt lợn.

Góc nhà gỗ nơi Phi Long "cắm bản" vẫn còn không khí Tết với cành hoa đào phai khoe sắc, hôm 14/2.

Khám phá cầu kính Rồng Mây ở Lai Châu

Cách khu du lịch Sa Pa không xa, cầu kính Rồng Mây nằm trên đỉnh đèo Ô Quy Hồ (xã Sơn Bình, huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu) là một điểm đến thu hút du khách.

Nằm trong khu du lịch Rồng Mây, hệ thống thang máy ngoài trời và cầu kính Rồng Mây là một trong những điểm đến đặc biệt thu hút du khách. Để lên được cầu kính Rồng Mây, du khách phải đi qua một đoạn đường hầm dài 70m xuyên qua núi dẫn tới hệ thống thang máy. Đây là con đường nhanh nhất đưa du khách lên khu vui chơi giải trí trên đỉnh núi sau chỉ vài phút, thay vì phải đi đường bộ ít nhất mất 3 tiếng đồng hồ. Ở trên đỉnh, du khách dễ dàng chiêm ngưỡng quang cảnh thiên nhiên kỳ vỹ đẹp đến mê lòng, với những núi đá nhấp nhô của Tây Bắc.

Ngắm hoàng hôn tại cầu kính Rồng Mây. Ảnh: Quốc Việt

Câu chuyện tình buồn thảm trong hang động nổi tiếng vùng Tây Bắc

Cái thế giới bằng đá bình yên vĩnh cửu, ẩn chứa nỗi buồn sâu thẳm từ câu chuyện tình đó không đổi thay cho đến nay. Đó chính là cảnh quan kỳ vĩ mà du khách có thể chứng kiến trong lòng động Pu Sam Cáp.

Nằm ở ngoại vi thị xã Lai Châu, tỉnh Lai Châu, động Pu Sam Cáp là một quần thể hang động tuyệt đẹp được cho là sánh ngang với các hang động ở vịnh Hạ Long và Phong Nha - Kẻ Bàng. Hang động này gắn với với một câu chuyện tình bi đát được kể lại trong vùng.

Cảnh sắc như cổ tích của cánh rừng đỗ quyên tím trời Tây Bắc

Dưới tiết trời mát mẻ của miền núi Lai Châu, xen giữa những rừng cây xanh trên đỉnh Pu Ta Leng là sắc tím đằm thắm, quý phái của hoa đỗ quyên đầu mùa.

Rời xa sắc hồng của cánh hoa đào dịp Tết, bầu trời Tây Bắc tháng 4 được làm đẹp bởi mùa hoa đỗ quyên tím đằm thắm, nhẹ nhàng. Hoa đỗ quyên (sơn trà hoa, sơn thạch lựu, mãn sơn hồng) là loài hoa thuộc họ thạch nam, mọc chủ yếu ở vùng ôn đới như vùng núi và các tỉnh phía Bắc. (Ảnh: Ngô Thanh Hải).