Chùa Từ Hiếu

Cách thành phố Huế năm cây số về phía Tây Nam là một vùng đồi được trồng thông xanh biếc. Tìm đến đồi Dương Xuân, men theo con đường nhỏ quanh co, hai bên cây cối mọc um tùm, du khách sẽ đến với một chốn thiền lâm tĩnh lặng tọa lạc trên đỉnh. Đó là chùa Từ Hiếu, một trong những ngôi chùa cổ lớn và đẹp bậc nhất ở Huế.

Tam quan chùa

Từ một cái am nhỏ ban đầu, năm 1848, một số quan thái giám đã mở rộng và xây dựng nơi đây thành ngôi chùa lớn với nhiều kiến trúc cầu kỳ. Khuôn viên chùa rộng thênh thang, phía trước có dòng suối nhỏ uốn quanh tạo nên phong cảnh rất thơ mộng. Tam quan xây kiểu vòm cuốn hai tầng có mái che, phía trên thờ tượng Hộ Pháp.

Vừa bước qua cổng là gặp hồ bán nguyệt được thả hoa sen, hoa súng, nuôi cá vàng, sau đó đến con đường lát gạch đỏ để vào chánh điện. Đặc biệt ở khu nhà hậu có án thờ Tả quân đô thống Lê Văn Duyệt cùng con ngựa gỗ và thanh đại đao của ông. Ngoài ra, xung quanh chùa còn có khá nhiều lăng mộ các vị phi tần và thái giám thời Nguyễn.

Trong vườn tháp có tháp mộ của những danh tăng... Trước đây, chùa là một trong những nơi ấn hành kinh, luật của Phật giáo. Trước cổng chùa có ngôi tháp cao ba tầng được dùng làm nơi tàng trữ kinh tượng theo sắc chỉ của nhà vua.

Đường vào chính điện nhìn từ tam quan

Chùa Từ Hiếu không chỉ là chốn tu hành đắc đạo của nhiều vị tổ sư, mà còn là nơi để các tăng, ni, phật tử đến nghe thuyết pháp và cũng là một thắng cảnh thu hút nhiều tao nhân mặc khách đến ngoạn cảnh, làm thơ ngâm vịnh. Nhờ đó, chùa còn lưu giữ được nhiều văn bia, kinh kệ và cả những câu đối rất thi vị.

Chùa có 25 câu đối chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu sắc về đạo và đời viết trên những tấm gỗ sơn son thếp vàng rất đẹp mắt để trang trí cổng chùa, cổng tam quan, tiền đường, chính điện, hậu điện, tháp.

Vừa bước chân đến trước cổng tam quan, khách hành hương sẽ thấy ngay câu:

Tứ hải danh nhân đề cổ tự
Nhất sơn phong vật mỵ thiền thâm.

Tạm dịch là:

Bốn biển danh nhân đề thơ chùa cổ
Cảnh đẹp núi non sâu thẳm chốn thiền.

Và khi lòng đã thảnh thơi đôi chút sau buổi vãn cảnh chùa, trước khi trở lại cuộc sống náo nhiệt bên ngoài, ngước mắt nhìn lên cổng tam quan chào tạm biệt thì khách sẽ gặp câu:

Đâu Suất thiên cao kinh quốc đồng Phật quốc.
Thượng phương nguyệt xuất tiền khê tiếu hậu khê.

Tạm dịch là:

Trời cao Đâu Suất, kinh đô cũng là nơi nước Phật.
Thượng phương trăng sáng, suối trước suối sau cười róc rách.

Đọc câu đối, du khách chợt thấy cõi trời Đâu Suất, tức cõi Phật thanh tịnh nào có ở đâu xa vời. Đó chính là chốn thiền lâm phong cảnh u tịch, hữu tình, giúp người ta quên bớt những bon chen, bận bịu của cuộc sống đời thường.

Chính điện

Một góc sân chùa

Hồ bán nguyệt

Theo THANH THỦY
Doanh nhân Sài Gòn Cuối tuần