20 thg 10, 2017

Nghề đan lát truyền thống của người Churu

Trong mỗi dịp liên hoan cồng chiêng hay lễ hội mừng lúa mới, trai thanh gái lịch người Churu ở Lâm Đồng lại tự tin qua từng bước nhảy bên ánh lửa rừng khi đeo trên vai những chiếc gùi truyền thống được kết nơ ngũ sắc thật ấn tượng. Đó chỉ là một trong rất nhiều sản phẩm đan lát tinh xảo của người Churu do nghệ nhân nổi tiếng tài hoa ở buôn Pré, xã Phú Hội, huyện Đức Trọng, tỉnh Lâm Đồng - già Ya Hiêng tạo nên.

Đã qua hơn 62 "mùa rẫy" rồi, nhưng già Ya Hiêng còn tráng kiện lắm, đôi tay ấy vẫn cứ thoăn thoắt tự làm đủ các công đoạn để tạo ra một sản phẩm đan lát độc đáo.

Chúng tôi biết đến nghề đan lát truyền thống của người Churu qua các dịp lễ hội cồng chiêng, mừng lúa mới ở Lâm Đồng khi vùng đất này có tới 95% đồng bào Churu của Việt Nam đang sinh sống. Người Churu có truyền thống làm lúa nước, sống định canh định cư nên cần nhiều nông cụ để sinh hoạt, sản xuất và cả những vật dụng dùng trong cúng tế, hay trong các lễ hội hàng năm. Hẳn vậy mà theo già Ya Hiêng: “Nghề đan lát của người Churu mình có từ lúc nào không ai nhớ được, chỉ biết là nó đã gắn vào đời sống của bà con từ bao đời nay”.

Nguyên liệu nứa được chẻ ra thành nhiều kích cỡ khác nhau tùy theo sản phẩm để đan.

Du ngoạn làng lò gạch

Mỗi lần bay ngang bầu trời Nam bộ, ngoài bạt ngàn xanh cây trái và sông nước uốn lượn thì đập vào mắt du khách là những cụm tháp nâu đỏ nổi bật. Có dịp vào bên trong lại ngỡ là những Tháp Chàm hay các đền tháp cổ xưa. Thật ra là những lò gạch. 

Chưa ai biết rõ kỹ thuật xây lò để nung gạch có từ bao giờ và xuất phát từ đâu. Chỉ biết rằng gạch là vật liệu chính được làm từ đất sét nung để xây dựng từ xa xưa.

Di chỉ khảo cổ với hiện vật gạch được tìm thấy ở khu vực gần sông Tigris (Trung Đông) có niên đại 7.500 trước Công nguyên. Phải là đất sét mới làm được gạch.

Đất trộn với nước, nhồi nhuyễn và đưa vào khuôn đóng thành viên, màu nâu xám, phơi hoặc sấy khô rồi chất vào lò. Lò đốt bằng củi, các loại than trấu, khí đốt…suốt nhiều giờ.

Khi gạch "chín", chuyển sang màu đỏ hoặc nâu sẫm. Trải mấy ngàn năm, hình dạng gạch gần như không thay đổi, ban đầu là gạch chỉ, còn gọi là gạch thẻ (đặc), sau này có thêm gạch tàu (vuông), gạch ống.

Một góc làng Lò gạch An Hiệp, Châu Thành, Đồng Tháp

19 thg 10, 2017

Những cụm đường mang tên ngồ ngộ ở Sài Gòn

1.
Ở phường Bình Thọ, quận Thủ Đức, các con đường dọc mang tên là những khái niệm như: Dân Chủ, Bác Ái, Công Lý, Thống Nhất, Đoàn Kết, Hữu Nghị, Hòa Bình. Các con đường ngang mang tên các nhà trí thức, bác học cả Việt Nam lẫn nước ngoài, như: Lê Quý Đôn, Hồng Đức (tức Lê Thánh Tôn), Einstein, Khổng Tử, Lương Khải Siêu, Tagore, Pateur, Hàn Thuyên, Chu Mạnh Trinh, Nguyễn Khuyến.


Nghe kể rằng theo quy hoạch Làng đại học Thủ Đức hồi cuối thập niên 1960 thì nơi đây thuộc Làng và là khu nhà ở (dạng biệt thự) cho các giảng viên đại học. Chính vì vậy, các tên đường trong khu này đầy vẻ trí thức. Bây giờ nơi đây không còn là làng đại học (mà chủ yếu là... nhà hàng, quán ăn, như ta thấy trên bản đồ) nhưng đi trên các con đường Tagore, Einstein, Bác Ái, Dân Chủ...  có cảm giác rất thú vị.

Vẫn có một Tả Van đáng yêu giữa Sapa 'thảm họa'

Khác với một trung tâm Sapa ồn ã và xô bồ, bản Tả Van may mắn vẫn còn giữ được nét bình yên vốn có. 

Những năm gần đây, với việc phát triển quá nóng ở khu trung tâm Sapa, nhiều du khách vốn thích không gian yên tĩnh, thay vì nghỉ ở trung tâm đã chuyển xuống các bản gần đó. Bản Tả Van là một trong những điểm được nhiều du khách tìm đến, may mắn vẫn giữ được sự bình dị, hiếu khách của người dân và điều đặc biệt là vẫn chưa bị "du lịch hóa" quá nhiều. Chỉ cách khoảng 8 km từ trung tâm Sapa, Tả Van như một thế giới khác, một khung cảnh bình yên với cỏ cây và hoa lá.

Không thể nhận ra một Sapa của ngày hôm nay. Bức ảnh khiến cộng đồng “hoảng hốt” khi thấy một Sapa ngổn ngang những tòa nhà cao tầng, nên nhiều du khách quyết định thay vì nghỉ chân tại trung tâm chuyển xuống các bản bên dưới để tận hưởng cảm giác yên tĩnh, hòa mình với thiên nhiên. 

Ngôi chùa có đàn khỉ hoang dã lớn nhất Việt Nam

Thiền viện Trúc lâm Chân Nguyên (Bà Rịa - Vũng Tàu) được biết đến là nơi giữ kỷ lục về đàn khỉ thiên nhiên nhiều nhất Việt Nam. 

Thiền viện Trúc lâm Chân Nguyên tọa lạc dưới chân núi Kỳ Vân, huyện Đất Đỏ, Bà Rịa - Vũng Tàu. Thuở nguyên sơ, chùa là một am nhỏ. Năm 1987, hòa thượng Thích Thông Luận đã về sửa chữa và tu hành ở đây. 

Bình yên đồi chè Cầu Đất

Chạy trên con đường với hai bên là rừng thông ngút ngàn, hít hà không khí Đà Lạt buổi sáng tinh mơ, bạn sẽ thấy cuộc sống bỗng chốc bình yên đến lạ lùng. 

Cách trung tâm thành phố Đà Lạt khoảng 25 km, đồi chè Cầu Đất là điểm đến quen thuộc, ưa thích của nhiều bạn trẻ khi đến thành phố mù sương. Ngoài việc chiêm ngưỡng khung cảnh vừa yên bình, vừa hùng vĩ của đồi chè và vườn ươm có diện tích lên tới 220 ha. Thì một trải nghiệm thú vị dành cho du khách khi đến Cầu Đất là được thả hồn theo tiếng rì rào của rừng thông trên con đường thơ mộng dẫn đến nơi đây. 

Ruộng bậc thang Mù Cang Chải thơ mộng mùa lúa chín

Khi mùa hè oi bức qua đi cũng là lúc sắc thu chảy vàng trên những thửa ruộng bậc thang ở Mù Cang Chải (Yên Bái). 

Cứ vào tháng 9, tháng 10 hàng năm là dân du lịch lại rủ nhau băng qua đèo Khau Phạ, một trong tứ đại đỉnh đèo của Việt Nam, tìm lên Mù Cang Chải đắm mình trong không gian rực rỡ của ngày lúa chín.

Hồ Phú Ninh - hòn ngọc xanh giữa miền Trung khắc nghiệt

Với vẻ đẹp hoang sơ được bao trọn bởi thiên nhiên kỳ vĩ, hồ Phú Ninh được mệnh danh là 'hòn ngọc xanh' giữa đất trời miền Trung khắc nghiệt.

Nằm cách thành phố Tam Kỳ, Quảng Nam tầm 7 km, hồ Phú Ninh được người dân yêu mến, gọi bằng cái tên thân thương “Hòn ngọc xanh”. Giữa tiết trời oi ả, nắng chói chang của miền Trung, hồ Phú Ninh hiện lên với không gian xanh mướt, thảm thực vật phong phú, núi non xinh đẹp, nhiều ốc đảo kỳ vĩ giữa mênh mông sóng nước.

Bao quanh hồ Phú Ninh là những rừng phi lao, núi non trùng điệp, suối thơ mộng… cùng một màu xanh ngát trải dài đến vô tận. Đến với hồ Phú Ninh, bạn sẽ cảm nhận được vẻ đẹp hoang sơ, mát lạnh, cảnh quan thiên nhiên đặc sắc không thua kém bất cứ khu du lịch nổi tiếng nào ở Việt Nam, thậm chí nhiều dân phượt còn hơi quá khi ưu ái cho nơi đây cái tên “Thiên đường Maldives” của Quảng Nam.

Bức tranh phong cảnh – tuyệt tác của thiên nhiên dành tặng cho Quảng Nam. Ảnh: Phuninhlake 

Hoa vàng cỏ xanh ở Thăng Bình, vùng đất mới tinh trên bản đồ du lịch

Thăng Bình (Quảng Nam) có ngọn đồi xanh ngắt, trời trong veo và yên bình đến lạ.

Cách phố cổ Hội An khoảng 32km về phía Nam, Thăng Bình - vùng đất chưa từng xuất hiện trên bản đồ du lịch - đang nằm trong tầm ngắm của các phượt thủ. Chạy dọc theo quốc lộ 1A, đến ngã tư Hà Lam là trung tâm huyện. Đoạn đường này ngang qua những cánh đồng lúa bao la. Tuy nhiên, xe lớn rất nhiều vì là tuyến đường huyết mạch của quốc gia, buộc tài xế phải vững tay lái.


Nếu từng xem phim điện ảnh "Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh", dựa trên tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh, bạn sẽ thấy phong cảnh ở đây đẹp như trong phim. Có trời xanh, mây trắng, đàn bò thong thả gặm cỏ bên dòng sông chảy quanh ngọn đồi nhỏ. Tất cả hòa thành một bức tranh thanh bình, gợi nỗi nhớ quê. Thăng Bình (Quảng Nam) chính là quê hương của Nguyễn Nhật Ánh.

Người may ‘long bào’ thế kỷ 21

Hơn 20 năm tâm huyết với nghề, nghệ nhân Thanh Nhàn đã trở thành người duy nhất cung ứng trang phục tuồng cho các đoàn hát tại khu vực ĐBSCL.

Nghệ nhân Thanh Nhàn cho biết ông tên thật là Võ Công Khanh (66 tuổi, khóm Đông Bình A, xã Đông Thuận, thị xã Bình Minh, Vĩnh Long). Do sinh ra trong một gia đình có truyền thống hát bội nên ngay từ nhỏ, nghệ nhân đã theo ông ngoại đi khắp nơi lưu diễn.

Thợ may độc nhất
Sau khi ông ngoại mất, nghệ nhân Thanh Nhàn đi theo nhiều đoàn hát khác nhau, lưu diễn khắp ĐBSCL rồi lên cả TP.HCM. Cụ thể ông đã tham gia các đoàn như Liên Hữu, Tấn Phát (Long Xuyên, An Giang), Sao Vàng, Văn Thanh (Sóc Trăng), Đồng Thinh (Vĩnh Long), Phước Tuần, Phước Hưng (Cần Thơ), CLB Thể nghiệm của NSƯT Ngọc Khanh và Sĩ Tốt.

Tại các đoàn hát trên, nghệ nhân Thanh Nhàn làm nhiều công việc như bán vé, phụ việc phía sau sân khấu và cả vai trò kép chính. Từ đó kinh nghiệm nghề của ông ngày càng được nâng cao.