Làm sao “bán” tiếng khèn người Mông?

Khèn là biểu tượng văn hóa người Mông, giữ một vị trí vô cùng quan trọng trong sinh hoạt cộng đồng cũng như đời sống tâm linh, tín ngưỡng của bà con. 

Các nghệ nhân chế tác khèn - Ảnh: T.L.M.H. 

​Nghe và xem múa khèn là một trải nghiệm thú vị khi du lịch đến vùng cao này…

Bộ ảnh Tây nguyên 1952 - 1955 của Jean Marie Duchange

Jean Marie Duchange sinh năm 1919 tại Saint Nazaire (Pháp). Ông làm nhân viên y tế ở Tây nguyên từ 1952 đến 1955. Trong 3 năm này ông đã chụp hàng loạt bức ảnh tuyệt vời về Tây nguyên Việt Nam. Duchange định xuất bản tập ảnh này, nhưng ông qua đời năm 88 tuổi khi chưa thực hiện được ý định. Con gái và cháu ngoại ông đã tặng các phim âm bản cho Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam và Bảo tàng Quai Branly (Pháp).

Để trân trọng và tưởng nhớ ông, Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam đã tổ chức trưng bày bộ ảnh này trong tháng 10/2014. Những ảnh này do tôi chụp lại khi tham quan bảo tàng (chụp hình có đóng tiền phí đàng hoàng chớ hổng phải chụp lén đâu nghen! Hi hi!).

Thiếu nữ Giarai đeo hoa tai ngà voi, vòng tay xoắn ống và vòng cổ. Làng Djereng.

Lạ lẫm Tú Làn

Nói đến du lịch hang động ở Quảng Bình, du khách thường nghĩ đến Phong Nha - Kẻ Bàng. Ít ai biết rằng ở xã Tân Hóa (huyện Minh Hóa) lại có một hệ thống hang động khá đẹp, hoang sơ, hết sức hấp dẫn cho những người thích khám phá, mạo hiểm...

Hang Tú Làn - Ảnh: Ryan Deboodt 

Tân Hóa là một thung lũng rộng lớn, bao vây tứ bề là những dãy núi đá vôi dựng lô nhô, trùng điệp. Điều lạ nhất của Tân Hóa là về mùa lũ lụt. Khi đó nước lũ dâng lên ngập tràn tất cả, biến thung lũng và những dãy núi lô nhô thành một... vịnh Hạ Long giữa rừng xanh. Hang động Tú Làn nằm trong các dãy núi đá vôi này.

Những ngôi nhà sàn cổ dưới chân núi Khau A

Theo quốc lộ 279, qua những cung đường uốn lượn theo những dãy núi cao ngất trời, chúng tôi dừng chân ở xã Nghĩa Đô (Bảo Yên, Lào Cai) dưới chân núi Khau A cao vời vợi. 

Những ngôi nhà sàn cổ Nghĩa Đô quần tụ dưới chân núi Khau A - Ảnh: Nguyễn Thế Lượng 

Nghĩa Đô từ lâu được biết đến là một vùng đất cổ, nơi có những phong tục tập quán cổ truyền. Cuộc sống nơi đây hấp dẫn lòng người không chỉ ở khung cảnh thanh bình, yên ả mà còn bởi thung lũng này là nơi quần tụ của những ngôi nhà sàn cổ kính.

Vườn hoa con cóc

Vườn hoa Con Cóc là một vườn hoa nằm tại quận Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội, nằm đối diện với nhà khách Chính phủ (trước là Bắc Bộ phủ).

Thời Pháp thuộc, vườn hoa có tên là quảng trường Chavassieux (square Chavassieux). Năm 1901 Pháp cho xây dựng ở giữa vườn hoa một bể nước, có một trụ đá to hình vuông, cao khoảng 3,5m ở giữa, xung quanh có những con cóc bằng đồng phun nước lên trụ đá. Vì vậy vườn hoa còn được người Hà Nội gọi là vườn hoa Con Cóc. Sau 1945 vườn hoa mới được đổi tên thành Diên Hồng.

Vườn hoa con cóc hồi đầu thế kỷ XX. Ảnh: Wikipedia

Mường Lay, nàng công chúa ngủ quên

Là nơi sinh sống của chín dân tộc anh em, nhưng chiếm số đông là dân tộc Thái trắng (được coi là thủ phủ của người Thái trắng ở Điện Biên), Mường Lay đang đổi thay từng ngày.

Đến Mường Lay, bạn không chỉ được ngắm nhìn cảnh quan thiên nhiên hùng vỹ, thơ mộng mà còn có cơ hội tìm hiểu văn hóa của đồng bào dân tộc vùng cao. 

Câu chuyện tình đẫm lệ về hoa dã quỳ

Mỗi độ thu sang, cả vùng núi Tây Nguyên lại chìm trong sắc vàng khiến người dân nơi đây nhớ về câu chuyện tình buồn của đôi uyên ương K'lang và H'limh trong quá khứ.

Ai từng ghé thăm cao nguyên B’ Lao, Langbiang hay phố núi Tây Nguyên - những địa danh vốn nổi tiếng với đồi chè, cà phê thì nay còn biết thêm cung đường của hành trình "Lên non tìm động hoa vàng" và mơ làm chàng Từ Thức gặp Tiên.

Nhà cổ hơn 100 năm tuổi ở Đồng Nai

Ngôi nhà của dòng họ Đào ở Phú Hội thuộc huyện Nhơn Trạch được xây dựng từ thế kỷ XIX, kiến trúc xưa đến nay hầu như còn nguyên vẹn.

Nhà cổ họ Đào được ông Đào Mỹ Thiền (con trai thứ 4 trong dòng tộc) xây dựng làm nơi thờ tự gia tiên và con cháu sum họp dòng tộc. 

Lẩu Lào

Lẩu Thái là lẩu nấu theo kiểu của người Thái, vậy lẩu Lào là lẩu nấu theo kiểu của người Lào. Lẩu Thái thì ăn hoài, đám cưới, đám tiệc... thậm chí hổng biết nấu nướng gì hết (như tui chẳng hạn) chỉ cần ra siêu thị mua một bịch lẩu Thái đông lạnh về bỏ vô nồi nước sôi là ra lẩu Thái! Còn lẩu Lào thì hổng thấy đâu hết. Tại nó khó nấu hay tại nó chẳng có gì đặc biệt hết nên chẳng ai thèm ăn?

Người ta nói thế này: "Trong khu vực Đông Nam Á, ẩm thực Lào vốn không nổi bật như Thái Lan, không đa dạng như Việt Nam và cũng không tinh túy như người Singapore, nhưng những món ăn và cả cách thưởng thức đôi khi không theo khuôn phép nhất định nào của người Lào lại luôn để lại những dư vị đặc biệt".

Ra là vậy, nó không nổi bật nên ta ít đế ý. Nhưng người ta cũng nói thế này: "khách du lịch nước ngoài đến Vientiane có 3 việc cần phải làm: đi thăm Thạt Luổng (ngôi chùa nổi tiếng nhất của Lào), uống Beerlao và ăn lẩu Lào"

Đặc sản từ côn trùng ở Tây Nguyên

Không chỉ nổi tiếng bởi các món cơm lam, gà nướng Bản Đôn… Tây Nguyên còn có nhiều đặc sản độc đáo khác như sâu muồng, nhộng hay ve sầu chiên.

Trong tâm trí của nhiều phượt thủ, Tây Nguyên nổi tiếng với hồ Lăk thơ mộng, cánh rừng nguyên sinh bạt ngàn hay những đồi hoa cà phê rực trắng. Không chỉ vậy, nơi đây còn có nhiều món ăn độc đáo, nổi bật nhất phải kể đến những loại được chế biến từ các loài côn trùng dưới đây.

Sâu muồng

Khi cơn mưa đầu mùa Tây Nguyên xuất hiện, những con sâu muồng bắt đầu bám đầy trên lá cây xanh non ở các rẫy cà phê, tiêu hay ở những con đường đất đỏ dẫn vào buôn làng. Loại côn trùng này nhiều đến mức bất kể ai đi ngang qua cũng sẽ bị vài chú sâu bám lấy và bò lổm cổm lên người.

Vốn là loài vật phá hoại mùa màng nhưng mỗi khi vào mùa, sâu lại là đặc sản độc đáo của người dân nơi đây. Con sâu có màu xanh đậm, mình trơn trơn, bám đầy trên các đám muồng - loại cây dùng để chắn sương muối cho cà phê. Mỗi lần muốn thưởng thức, chỉ cần nửa buổi ra bắt, người dân nơi đây đã có bữa đặc sản ngon lành. Sâu muồng có vị béo ngọt, được thưởng thức bằng cách xào, luộc hoặc thậm chí còn có thể ăn sống. Mỗi cách chế biến đều có những dư vị lạ miệng hấp dẫn. 

Sâu muồng, đặc sản độc đáo của người dân Tây Nguyên. Ảnh: Vunglep.