Vào tháng 12/2002, nhằm chuẩn bị cho việc xây nhà Quốc hội mới, cuộc
khai quật khảo cổ học lớn nhất trong lịch sử Việt Nam đã được tiến hành
tại địa chỉ 18 Hoàng Diệu, quận Ba Đình, hà Nội
Sau 8 năm được phát lộ, đến ngày 2/10/2010, khu Di tích khảo cổ học 18 Hoàng Diệu
đã chính thức mở cửa đón công chúng. Kể từ đó cho đến nay, khu khảo cổ
này đã trở thành một hạng mục có tầm quan trọng đặc biệt của Di sản thế
giới Hoàng Thành Thăng Long.
Địa điểm khảo cổ ở số 18 Hoàng Diệu được Viện khảo cổ học phân làm 4
khu, đặt tên là A, B, C, D. Trong đó, hai khu phục vụ hoạt động tham
quan, du lịch là khu A và B. Hai khu này nằm song song trục đường Hoàng
Diệu và được ngăn cách với nhau bằng một hồ nước
Tại các khu vực khảo cổ này đã phát hiện được rất nhiều loại hình di
tích kiến trúc và di vật có niên đại xen lẫn nhau, chồng xếp lên nhau
qua suốt 1300 năm, bắt đầu từ thời Đại La (thế kỉ 7 – 9), qua các thời
Đinh – Tiền Lê (thế kỉ 10), thời Lý (1009 – 1225), Trần (1226 – 1400),
Hồ (1400 – 1407), Lê sơ (1428 – 1527), Mạc (1527 – 1592), Lê Trung Hưng
(1592 – 1789) và Nguyễn (1802 – 1945).
Cụ thể, lớp dưới cùng là hệ thống kiến trúc thuộc thời Tiền Thăng Long
hay còn gọi là thời An Nam đô hộ phủ hoặc Đại La, thể hiện rõ qua hệ
thống các cột gỗ, các nền móng kiến trúc, đường cống tiêu thoát nước,
giếng nước và di vật như gạch “Giang Tây quân”, ngồi đầu ngói ống trang
trí hình thú thần, mặt hề và nhiều đồ gốm sứ có niên đại thế kỉ 7 – 9
Lớp trên kiến trúc thời Đại La là dấu vết kiến trúc thời Lý – Trần (thế
kỉ 11 – 14) biểu hiện rõ qua hệ thống mặt bằng kiến trúc có các trụ móng
sỏi kê chân cột, các lớp nền gạch, chân tảng đá hoa sen, sân gạch,
đường cống thoát nước...
...Đặc biệt là các loại hình di vật trang trí tên mái kiến trúc có kích
thước to lớn và được trang trí cầu kì, tinh xảo. Một số vị trí có dấu
tích văn hóa thời Đinh – Tiền Lê (thế kỉ 10).
Phía trên cùng là lớp kiến trúc thời Lê (thế kỉ 15 – 18) với dấu tích
của các nền kiến trúc xây bằng gạch vồ, hệ thống giếng nước, đặc biệt là
các loại ngói thanh lưu ly, hoàng lưu ly trang trí rồng 5 móng chuyên
dùng để lợp trên mái cung điện của vua và các loại đồ sứ ngự dụng dành
riêng cho vua.
Ngoài ra, một số vị trí có dấu tích văn hoá thời Nguyễn (thế kỉ 19 – 20) nhưng mờ nhạt không rõ ràng
Các nhà nghiên cứu nhận định, những lớp đất ở khu khảo cổ 18 Hàng Diệu
mang dấu ấn của đủ hết các thời kì lịch sử trong vòng 1300 năm qua, lại
có diễn biến theo trật tự và liên tục không gián đoạn, đặc biệt là có
vị trí ở trung tâm của Hoàng thành và Cấm thành Thăng Long
Trên thế giới rất hiếm có thủ đô một nước mà trong lòng đất còn bảo tồn
được một quần thể di tích, di vật mang bề dày lịch sử – văn hóa dài lâu
và có các tầng văn hóa chồng xếp, nối tiếp nhau một cách khá liên tục
như thế
Đây là một đặc điểm nổi bật, góp phần tạo nên giá trị to lớn và tính độc đáo của khu di tích Hoàng thành Thăng Long.
Có thể nói, đây này là một tài sản vô giá của lịch sử và văn hóa Việt
Nam nói chung, và của lịch sử – văn hóa Thăng Long – Hà Nội nói riêng.
(Bài có sử dụng tư liệu của TT Bảo tồn Di sản Thăng Long - Hà Nội).
Quốc Lê
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét