29 thg 1, 2025

Sương sâm - Ngọt ngào hương vị tuổi thơ

Thế hệ 8X, 9X chắc hẳn ai cũng từng biết đến món sương sâm - món ngon dân dã được chế biến từ loại lá của dây leo hoang dại, dây dại này có sức sống mãnh liệt, mọc quanh năm nơi các bờ vườn ở miền Tây.

Thuở bé, con nít xóm tôi thích nhất là đi hái lá sâm về, cùng nhau vò rồi chờ cho sương sâm đặc lại, hí hửng múc từng muỗng ăn với nước cốt dừa, hay sữa đặc, đơn giản hơn là ăn với đường cát trắng thêm viên đá lạnh cũng ngon hết sẩy.

Ngày nay, khi có quá nhiều món ăn vặt hấp dẫn rao bán từ quê ra phố để sắp nhỏ tha hồ chọn lựa, nhưng hễ có điều kiện và thời gian là các bà, các mẹ quê tôi sẽ chiêu đãi món ngon này để các con được nếm thử vị tuổi thơ ngọt ngào, thơm mát. Thử nghĩ, dùng muỗng múc một miếng sương sâm màu xanh thẫm cho vào miệng nhai từ từ. Vị thanh, giòn, dai của sương sâm, hoà lẫn vị mát lạnh của đá, ngọt của đường, béo của nước cốt dừa thì tuyệt vời biết mấy!

Lá sương sâm ngon phải là lá già, có màu xanh sậm (khi vò có nhiều nhựa, dai, không bở).

28 thg 1, 2025

Tri Tôn - lấp lánh huyền tích miền biên viễn An Giang

Sự linh thiêng của vùng đất bán sơn địa Tri Tôn như thăng hoa trên nền đầy sắc màu huyền tích của cuộc giao thoa văn hóa cộng đồng 3 dân tộc…

“Trung tâm” Thất Sơn

Nếu Thất Sơn (Bảy Núi) là danh xưng mang tính biểu tượng linh thiêng cho vùng đất bán sơn địa ở An Giang, thì Tri Tôn được xem là trung tâm của danh xưng này cả về nghĩa đen lẫn nghĩa bóng.

Theo “Địa chí An Giang”, toàn tỉnh có 8 cụm núi với 37 ngọn độc lập. Núi ở An Giang bắt nguồn từ Núi Nổi (Phù sơn, thị xã Tân Châu), sau khi đi qua Châu Đốc, Tri Tôn, Tịnh Biên rồi kết thúc tại Thoại Sơn. Nối các điểm này lại, ta có hình ảnh chiếc cung đang căng dây, mũi hướng về phía biển Tây. Trong đó, Tri Tôn chính là phần đỉnh của cánh cung.

Sân đua bò tại Tri Tôn. Ảnh: Thanh Mai

Thăm quê “Mẹ Tơm” ngày cuối năm

Chiều cuối năm Giáp Thìn 2024, chuẩn bị đón Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, chúng tôi về thăm quê nhà “Mẹ Tơm” ở thôn Đông Thành, xã Đa Lộc, huyện Hậu Lộc. Khu Di tích lịch sử cách mạng Nhà bà Nguyễn Thị Quyển (mẹ Tơm) bình yên linh thiêng, với cành đào trước sân đã bung nở những cánh hoa tươi thắm, chậu cúc vàng rực khoe sắc trong nắng xuân.

Ngày 8/9/2009, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa đã quyết định xếp hạng nhà bà Nguyễn Thị Quyển (mẹ Tơm) xã Đa Lộc (Hậu Lộc) là “Địa điểm di tích lịch sử cách mạng”. Hình ảnh: Tấm biển chỉ dẫn vào Khu di tích lịch sử cách mạng mẹ Tơm được đặt trang trọng, thuận lợi cho Nhân dân, du khách đến dâng hương, tham quan di tích.

Không gian văn hóa - tâm linh Thái miếu nhà Hậu Lê

Tọa lạc trên phố Kiều Đại, trải qua 220 năm lịch sử với biết bao “vật đổi sao dời”, Thái miếu nhà Hậu Lê vẫn đinh ninh nét trầm mặc, cổ kính, linh thiêng. Lịch sử hình thành và phát triển của Thái miếu nhà Hậu Lê bắt đầu từ dấu mốc năm 1805, vua Gia Long cho dời Thái miếu nhà Hậu Lê từ Thăng Long về đất Bố Vệ. Thái miếu được xây dựng trên nền điện “Chiêu hòa” cũ - vốn là điện thờ Tuyên Từ Nhân ý, Chiêu túc Hoàng Thái hậu, vợ của vua Lê Thái tông. Nơi đây thờ các vị hoàng đế, hoàng thái hậu cùng các công thần triều Hậu Lê.

Những ngày cuối năm, nhiều bạn trẻ đến Thái miếu nhà Hậu Lê dâng hương lễ tạ và chụp ảnh lưu niệm.

Chuối ngào đường ăn Tết

Mặc dù thị trường Tết đa dạng các loại bánh, mứt, nhưng người dân quê vẫn thích tự tay chế biến những món ăn từ nguyên liệu là sản vật địa phương. Gia đình quây quần rôm rả, mỗi người mỗi việc để làm nên những chiếc bánh tuy giản đơn mà thơm ngon, tròn vị.

Món chuối ngào đường được nhiều người chọn làm, với nguyên liệu chuối xiêm có sẵn sau vườn và cách thực hiện đơn giản, nhanh chóng. Chuối xanh bỏ vỏ, thái lát, phơi ráo rồi ướp đường, đem chiên, hoặc sau khi chiên giòn thì áo đường đều được.

Bình dị, dân dã từ tên gọi đến cách chế biến, song hương vị bánh quê là ký ức tuổi thơ của bao người, trở thành một phần không thể thiếu trong văn hoá ẩm thực của người dân Nam Bộ.

Với món chuối ngào đường, chuối xanh được tách vỏ, ngâm nước phèn chua hay chanh cho bớt mủ (nhựa).

27 thg 1, 2025

Hai vị vương thời Lý trong ngôi đình cổ phương Nam

Đình Thông Tây Hội ở Gò Vấp là ngôi đình cổ nhất ở TPHCM. Đình được xây dựng từ năm 1679, tức 19 năm trước khi thiết lập nền hành chánh Sài Gòn (Phiên Trấn, 1698). Đọc tới đây lại liên tưởng tới Thất phủ cổ miếu (tức chùa Ông), ngôi miếu của người Hoa cổ nhất ở Biên Hòa được xây dựng năm 1684, tức 14 năm trước khi thiết lập nền hành chánh Biên Hòa (Trấn Biên, 1698). Trước khi triều đình thiết lập sự quản lý hành chánh, người dân đã tự tổ chức lấy cho mình, nơi là người Việt, nơi là người Hoa.

Nét độc đáo phiên 28 Tết ở chợ cổ gần 700 năm tuổi tại Nam Định

Chợ Bể (Nam Định) họp 6 phiên trong tháng và phiên chợ 28 tháng Chạp kéo dài từ sáng đến chiều là đông nhất. Chợ Bể có lịch sử gần 700 năm, mang đậm nét văn hóa của đồng bằng Bắc Bộ.


Chợ Bể (xã Giao Nhân, huyện Giao Thủy, tỉnh Nam Định), nơi buôn bán tập trung các mặt hàng thiết yếu phục vụ nhu cầu của người dân trong vùng như: Nông sản, hoa quả đến hải sản, sản phẩm đan lát thủ công... Đã thành thông lệ, chợ chỉ họp 6 phiên trong tháng vào mùng 4, mùng 8, 14, 18 và 24, 28. 

Đi qua miền sương trắng

Chẳng mấy chốc, cung đường quanh co dọc theo triền núi bồng bềnh sương trắng. Chúng tôi tận hưởng khoảnh khắc giao thời trong tiết trời se lạnh, lòng thầm cảm ơn những người bạn trong chuyến đồng hành ngược núi...

Sương trắng giăng ngang không gian làng A Râng (xã A Xan, Tây Giang). Ảnh: ĐĂNG NGUYÊN

Bạn tôi nói, khi các điểm du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng miền núi Quảng Nam đang dần “có tên” trong bản đồ du lịch, thì những cuộc phiêu lưu ghi lại khoảnh khắc đẹp luôn được các “tín đồ” chọn lựa và săn lùng. Đặc biệt, vào mùa sương núi “hạ sơn”, giữa khung cảnh huyền ảo, những bản làng đồng bào dân tộc thiểu số ẩn hiện dưới màn sương trắng, tạo thành sức hút kỳ lạ.

23 tháng Chạp, Huế thượng nêu báo hiệu Tết đã về

Những người lính ra sức dựng cây nêu lớn trước sân Thế Miếu. Ảnh: Thanh Hòa/Báo ảnh Việt Nam

Sáng nay, 22/01/2025, tức nhằm ngày 23 tháng Chạp năm Giáp Thìn, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế tổ chức lễ thượng nêu (Thướng tiêu) theo nghi thức hoàng cung xưa tại Triệu Tổ Miếu và Thế Tổ Miếu trong Đại Nội để báo hiệu Tết Ất Tỵ đã về.

Ban thờ lễ cúng thượng nêu được bài trí trang trọng trước sân Triệu Tổ Miếu. Ảnh: Thanh Hòa/Báo ảnh Việt Nam

Các quan viên thành kính quỳ lạy cầu cho quốc thái dân an, nhà nhà no ấm. Ảnh: Thanh Hòa/Báo ảnh Việt Nam

Các quan viên thành kính hành lễ tại lễ cúng thượng nêu. Ảnh: Thanh Hòa/Báo ảnh Việt Nam

Nghi lễ cúng thượng nêu được tiến hành trang trọng theo nghi thức hoàng cung xưa. Ảnh: Thanh Hòa/Báo ảnh Việt Nam

Lễ thượng nêu được tái hiện theo nghi lễ xưa của triều Nguyễn. Ảnh: Thanh Hòa/Báo ảnh Việt Nam

Khung cảnh buổi dựng nêu vào buổi sáng ngày 23 tháng Chạp trước sân Thế Miếu. Ảnh: Thanh Hòa/Báo ảnh Việt Nam 

Dựng nêu là một trong những nghi lễ mùa xuân quan trọng của nhà Nguyễn xưa. Ảnh: Thanh Hòa/Báo ảnh Việt Nam

Theo tục xưa, chỉ sau khi trong cung vua dựng nêu xong thì ngoài dân chúng mới được phép dựng nêu đón Tết. Ảnh: Thanh Hòa/Báo ảnh Việt Nam 

Người ta buộc một số vật phẩm có ý nghĩa tốt lành vào ngọn nêu để cầu may mắn. Ảnh: Thanh Hòa/Báo ảnh Việt Nam

Thượng nêu là một trong những nghi lễ mùa xuân quan trọng của triều Nguyễn xưa. Ảnh: Thanh Hòa/Báo ảnh Việt Nam

Lễ thượng nêu, dựng nêu (hay còn gọi là lễ Thướng tiêu) là một nghi lễ quan trọng trong ngày Tết cổ truyền của người Việt. Ngày xưa, thời nhà Nguyễn, nghi lễ này được tổ chức rất trang trọng trong hoàng cung nhằm báo hiệu cho dân chúng biết thời khắc “năm hết Tết đến” và cũng để cầu cho mưa thuận gió hòa, cho dân chúng bước vào một năm mới làm ăn thuận lợi.

Nghi lễ hóa vàng tại lễ cúng thượng nêu. Ảnh: Thanh Hòa/Báo ảnh Việt Nam

Cây nêu lớn được rước đi trang trọng qua các con đường trong hoàng cung. Ảnh: Thanh Hòa/Báo ảnh Việt Nam

Cây nêu được rước vào Thế Tổ Miếu. Ảnh: Thanh Hòa/Báo ảnh Việt Nam

Đoàn rước nêu diễu quanh các cung đường trong Đại Nội. Ảnh: Thanh Hòa/Báo ảnh Việt Nam

Ngày nay, nghi lễ này được Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế tái hiện lại thường niên vào mỗi dịp Tết cổ truyền của dân tộc. Đây là chương trình nằm trong khuôn khổ các hoạt động mừng Xuân phục vụ Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025.

Cây nêu vươn cao trong hoàng cung báo hiệu Tết đã về. Ảnh: Thanh Hòa/Báo ảnh Việt Nam

Ngọn nêu vươn cao trước sân Thế Miếu. Ảnh: Thanh Hòa/Báo ảnh Việt Nam

Cây nêu được dựng lên báo hiệu Tết đã về. Ảnh: Thanh Hòa/Báo ảnh Việt Nam

Bài, ảnh: Thanh Hòa

Nơi rừng xanh, biển bạc

Thật khó diễn tả cảm giác kỳ diệu khi đặt chân đến vùng đất địa đầu cực Nam Tổ quốc - Mũi Cà Mau, để tận mắt chứng kiến vùng bãi bồi phì nhiêu ngày đêm lấn biển, thêm rừng, cho đất nước ta thêm dài, thêm rộng.

Mũi Cà Mau là nơi rừng giáp biển, quanh năm xanh tươi, thu hút hàng triệu lượt khách đến tham quan, trải nghiệm. Khu Du lịch Mũi Cà Mau vừa được trao chứng nhận Ðiểm đến du lịch hấp dẫn TP Hồ Chí Minh và 13 tỉnh, thành đồng bằng sông Cửu Long năm 2024.