Ngôi đình thờ 7 vị thành hoàng làng là anh em

Đình An Điền còn có tên nôm là đình Cả, nằm ở trung tâm thôn An Điền, xã Cộng Hòa (Nam Sách). Đình khá đặc biệt vì thờ đến 7 vị thành hoàng làng là anh em trong một gia đình.

Mặt chính đình An Điền

Tích xưa truyền lại, cuối thế kỷ thứ VIII anh em họ Phùng được vua sai đi dẹp giặc Triệu Hồ Lắc vào xâm lấn nước ta và dẹp loạn trong nước. Sau khi đánh thắng quân giặc, 7 ông về làng An Điền, hóa ngày 15 tháng 9. Nghe tin, vua vô cùng thương xót, truyền chỉ cho nhân dân lập miếu phụng thờ, tặng phong cho các ngài là Thượng Đẳng phúc thần. Do có công lao với dân với nước nên 7 vị thành hoàng được vua Nguyễn ban nhiều sắc phong qua các triều đại: Tự Đức thứ 6 (1853), Đồng Khánh thứ 2 (1887); Duy Tân thứ 1 (1907); Khải Định thứ 9 (1942). Song các sắc phong trên đã bị thất lạc trong kháng chiến chống Pháp.

Thổ cẩm Bá Thước – từ tự phát đến định hướng trở thành sản phẩm OCOP

Đa phần cư dân huyện miền núi Bá Thước là đồng bào dân tộc Thái, Mường có trang phục truyền thống chủ yếu được may bằng vải thổ cẩm nên nghề dệt sản phẩm đặc trưng này đã tồn tại nhiều đời nay. Với sự phát triển của hoạt động du lịch cộng đồng Pù Luông, nghề dệt thổ cẩm từ chỗ “lay lắt”, tự phát, nay đã, đang phát triển mạnh. Huyện Bá Thước đã triển khai lập hồ sơ đề nghị tỉnh công nhận làng nghề tập trung ở xã Lũng Niêm, đồng thời xây dựng sản phẩm thổ cẩm trở thành sản phẩm OCOP.

Hoạt động dệt thổ cẩm huyện Bá Thước đang phát triển trên địa bàn nhiều xã.

Địa chỉ đỏ trong hành trình về nguồn

Có một nơi ghi dấu lịch sử đấu tranh của quân và dân Long An trong 2 cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ; là địa chỉ đỏ trong hành trình về nguồn, góp phần giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ hôm nay và mai sau. Đó là Khu di tích lịch sử (DTLS) Cách mạng tỉnh, tọa lạc xã Bình Hòa Hưng, huyện Đức Huệ, tỉnh Long An.

Một góc Khu di tích lịch sử Cách mạng tỉnh

Về thăm rừng thuốc “độc nhất miền Tây” ở Long An

Xuôi theo Quốc lộ 62, rẽ về hướng Đường tỉnh 817, du khách sẽ gặp một "thiên đường" chăm sóc sức khỏe nằm lặng lẽ giữa rừng tràm. Ở đó có bạt ngàn không gian xanh và thoang thoảng hương tràm cùng những con người đầy tâm huyết. Đó là Khu du lịch (KDL) Cánh Đồng Bất Tận (thị trấn Bình Phong Thạnh, huyện Mộc Hóa).

Cánh đồng bàng ngút mắt từng là bối cảnh quay bộ phim Cánh đồng bất tận

Khu du lịch Cánh Đồng Bất Tận vốn là một phần của Khu Bảo tồn Nghiên cứu và Phát triển Dược liệu Đồng Tháp Mười nên dù phát triển du lịch nhưng giá trị cốt lõi nơi này vẫn là chăm sóc sức khỏe con người. Ngoài không gian yên tĩnh và xanh mát của khu bảo tồn, nơi đó còn có Nhà máy sản xuất dược liệu Mộc Hoa Tràm với công nghệ hiện đại chuyên sản xuất các loại tinh dầu nguyên chất, dược phẩm, sản phẩm chăm sóc sức khỏe từ cây tràm và các loại thảo dược khác.

Nhớ mãi "Dũng sĩ Vạn Tượng"

Ở xã Nghĩa Dũng (TP.Quảng Ngãi), di tích 4 dũng sĩ diệt Mỹ là biểu tượng sáng ngời của tinh thần “Quyết tử để Tổ quốc quyết sinh” trong kháng chiến của người dân nơi đây.

Bốn dũng sĩ diệt Mỹ

Trong kháng chiến chống Mỹ, hầu hết người dân ở xã Nghĩa Dũng một lòng đi theo cách mạng. Nơi đây có địa hình thuận lợi cho cơ sở cách mạng hoạt động, đồng thời cũng là căn cứ của quân ta ở vùng đông TX.Quảng Ngãi lúc bấy giờ.

Mỗi lần kể về những chiến công hiển hách nơi đây, không ai không nhớ đến trận đánh oanh liệt diễn ra từ 13 giờ trưa đến 18 giờ tối ngày 17.8.1963 của 4 dũng sĩ với một tiểu đoàn Mỹ ngụy, tại nhà ông Tạ Thành, ở thôn 5, xã Nghĩa Dũng.

Hằng năm, Di tích 4 dũng sĩ diệt Mỹ, ở xã Nghĩa Dũng (TP.Quảng Ngãi) đều được cán bộ, nhân dân, học sinh đến thăm viếng.

Một thuở tên xóm, tên làng

Ngày trước, mỗi tên xóm, tên làng ở xã Đức Lân (Mộ Đức) đều gắn với tự nhiên, phong thổ hoặc một điển tích xã hội như xóm Da, xóm Ao, xóm Gò Cầy, xóm Chùa, xóm Dinh, xóm Mít... Đó không chỉ là nguồn cội, mà còn ghi dấu những biến thiên của vùng đất này.

Tên xóm gắn liền với tự nhiên

Địa hình xã Đức Lân vốn đa dạng, có đồng bằng, đồi núi, sông ngòi. Trong xã có nhiều đồi núi nhỏ và rừng, cấm. Sát chân núi Lớn là núi Đất, rồi đến đồi Bà Kỷ, núi Thụ, Cấm Bé, Cấm Đình và rừng Tràm - cấm Đá Bạc, chia cắt địa bàn xã ra làm nhiều vùng cách trở. Tuy nhiên, địa hình tự nhiên đã giúp cân bằng sinh thái, đảm bảo nguồn nước ngầm ao mạch, giếng khơi cho người dân sinh hoạt và trồng trọt. Trên địa bàn xã còn có hai suối khoáng nóng ở thôn Thạch Trụ Tây và thôn Tú Sơn 2. Ngày xưa, người dân coi đây là nước thần cho nên thường tới lui cúng bái, tắm và lấy nước chữa bệnh.

Xóm Mít nay được đổi thành KDC số 24 ở thôn Thạch Trụ Đông, xã Đức Lân (Mộ Đức). Ảnh: Trung Ân

Cá thửng níu giữ vị quê

Cá thửng (cá mối), loại cá sống ở vùng đáy biển gần bờ, có nhiều ở vùng biển miền Trung. Cá có thịt trắng, dai và vị ngọt thanh. Ở TX.Đức Phổ, cá thửng được xem như đặc sản và có rất nhiều món ngon được người dân nơi đây chế biến từ loại cá này.

Món ăn đầu tiên phải kể đến là canh cá thửng nấu lưỡi long. Những ngày trời nắng nóng, dạo quanh các chợ ven biển như Phổ Khánh, Phổ Cường, Phổ Châu... có thể dễ dàng bắt gặp những mẹt cá thửng tươi rói, được ngư dân đánh bắt từ buổi sáng đem bán. Chọn vài con cá cứng, chắc, to tròn như cổ tay mang về cạo sạch vảy rồi mổ ruột, nạo bỏ gân máu dọc theo sống lưng và cắt khúc ngắn vừa ăn. Lưỡi long (một loại xương rồng) mọc dại ở các thôn xóm ven biển TX.Đức Phổ. Một lần nấu canh chỉ cần chừng chục lá lưỡi long to bằng bàn tay, đập từng lá xuống đất để lá rụng bớt gai nhọn, rồi dùng dao gọt bỏ những nốt u quanh thân, sau đó rửa sạch rồi xắt thành sợi mỏng.

Canh cá thửng lưỡi long - đặc sản của vùng biển Đức Phổ. ẢNH: THIÊN DI

Nhớ nghề làm giấy xưa

Quảng Ngãi từng là vùng đất có 16 xưởng sản xuất giấy cùng nhiều ngôi làng chuyên làm giấy thủ công. Ấy vậy mà nay, cái nghề làm ra thứ để ghi chép tinh hoa văn hiến ấy, chỉ còn là nghề “muôn năm cũ”.

Các tư liệu ghi chép về nghề làm giấy thủ công trên đất Quảng Ngãi không nhiều. Có chăng, chỉ là vài dòng ít ỏi được ghi chép tại Địa chí Quảng Ngãi, Lịch sử Đảng bộ tỉnh Quảng Ngãi cùng lịch sử đảng bộ một số địa phương. Vì vậy, thật khó để có thể nói chính xác mốc thời gian mà nghề làm giấy bắt đầu xuất hiện tại Quảng Ngãi. Chỉ biết rằng, đây là một trong các nghề truyền thống đã có từ lâu đời trên đất Quảng.

Từ nghề làm giấy từ cây lồ ô, ông Trần Kim Hoanh đã phát triển lên thành nghề giấy tái sinh để đáp ứng nhu cầu thị trường. Ảnh: Ý THU

Cá đồng kho tộ

Mỗi lần về Nghĩa Hành, chúng tôi thường ghé quán Chiêu Anh, gần cầu Cộng Hòa, xã Hành Thiện để ăn cơm trưa. Nơi đây, có món cá đồng kho tộ mà nhiều thực khách khi thưởng thức đều tấm tắc khen ngon.

Khách vào quán chẳng phải chờ đợi lâu thì cơm nóng hôi hổi được dọn lên. Một bát canh rau mồng tơi, đĩa cà tím nướng, đĩa rau cải muối chua và tất nhiên ngon nhất là một tô cá đồng. Chủ quán đon đả: “Ở đây, canh, rau loại gì tùy mùa, nhưng món cá đồng kho tộ thì bốn mùa đều có”.

Cá đồng kho tộ trên bếp lửa. ẢNH: CẨM THƯ

Thăm dinh Ông Thẻ

Gắn liền với những huyền thoại ly kỳ liên quan đến giáo phái Bửu Sơn Kỳ Hương, dinh Ông Thẻ là một trong những di tích đặc biệt được người dân giữ gìn, tôn tạo cho đến ngày nay. Đến đây, du khách sẽ được nghe những câu chuyện về công lao của các bậc tiền nhân thời mở đất.

Dọc theo con đường nhựa uốn lượn bên bờ rạch Cây Gáo, tôi đến dinh Ông Thẻ (ấp Vĩnh Lợi, xã Vĩnh Thạnh Trung, huyện Châu Phú, tỉnh An Giang) để tham quan di tích văn hóa đặc biệt này. Với tên gọi đặc biệt, dinh Ông Thẻ mang trong mình quá trình hình thành, phát triển đậm màu sắc tâm linh.

Theo Ban bảo vệ di tích dinh Ông Thẻ, dinh được hình thành từ thời khai hoang mở đất của Phật Thầy Tây An Đoàn Minh Huyên cùng các đệ tử. Trong đó, “ông thẻ” lại gắn liền với Quản cơ Trần Văn Thành, người anh hùng kháng Pháp với cuộc khởi nghĩa Láng Linh - Bảy Thưa vang danh lịch sử. Đến dinh Ông Thẻ, tôi khá bất ngờ với hình dáng “ông thẻ”. Đó là một cây gỗ tròn đường kính chừng 1 tấc, dài 1,2m, đầu thẻ chạm búp sen, thân thẻ khắc 4 chữ “Bửu Sơn Kỳ Hương”.

Người dân thường cầu nguyện “ông Thẻ” phù hộ cho cuộc sống của mình