Lang thang trên Phú Nhuận xưa

Có thể hình dung đời sống sinh hoạt trên vùng đất Phú Nhuận ngày xưa như thế nào?

Qua các nhà nghiên cứu, đa phần dựa vào tài liệu và báo chí thời Pháp thuộc, chúng ta đã hình dung được những nét căn bản về một vùng đô thị tuy không đóng vai trò quan trọng như vùng Bà Chiểu - Bình Hòa ở Gia Định, không là nơi phồn hoa như thành phố Sài Gòn hay Chợ Lớn nhưng là một vùng đất văn vật, dân cư có phong hóa, nhiều di tích, chùa chiền, nhà thờ… May thay, có vài nhân chứng đã từng thấy một Phú Nhuận xưa cũ cách chúng ta hằng bảy, tám mươi năm.

Bác sĩ Trần Ngươn Phiêu từng sống ở Phú Nhuận kể rằng vào khoảng năm 1939, nơi đây là một vùng rất thưa dân cư. Nhà cửa hai bên đường Chi Lăng (nay là Phan Đăng Lưu) thuở ấy không có các phố xá như hiện nay mà phần nhiều là những mảnh vườn nho nhỏ. Nhà cửa phần đông cất kiểu nhà sàn thấp, có lẽ vì đất đai còn rất ẩm. Nước dùng toàn là nước kéo từ các giếng, chưa có nước máy như về sau này.

Đặc sản cá cơm hồ Trị An

Cá cơm vốn được xem là đặc sản của lòng hồ Trị An. Do khí hậu, nguồn nước thiên nhiên thuận lợi đã giúp cho loài cá này sinh trưởng rất nhiều. Từ đó, nghề đánh bắt cá cơm đã hình thành trên lòng hồ vài chục năm nay.

Quang cảnh buổi sáng sớm tại khu xóm chài ấp 1 (xã Mã Đà, H.Vĩnh Cửu) - nơi có nhiều hộ gia đình Việt kiều Campuchia gắn bó với nghề đánh bắt cá cơm hàng chục năm nay

Nghề đánh bắt cá cơm diễn ra quanh năm. Dù công việc cực nhọc vì phải thức đêm, ngâm mình hàng giờ dưới nước lạnh…, nhưng đã tạo công ăn, việc làm và thu nhập ổn định cho nhiều gia đình Việt kiều Campuchia sinh sống ở hồ Trị An (thuộc xã Mã Đà, H.Vĩnh Cửu).

Thưởng thức tinh hoa ẩm thực vùng Chợ Lớn - Sài Gòn

Quận 5 được xem như trung tâm của vùng Chợ Lớn, nơi hội tụ những nét văn hóa, ẩm thực đặc trưng của cộng đồng người Hoa.

Món heo sữa quay thơm ngon, hấp dẫn

Nếu là người sành ăn, nhất định bạn nên ghé khu Chợ Lớn để thưởng thức những món ngon đậm chất truyền thống và chuẩn hương vị do người Hoa chính gốc chế biến.

Một trong những địa chỉ ẩm thực nổi tiếng tại khu vực này là khách sạn Đồng Khánh (thuộc Saigontourist Group) trên đường Trần Hưng Đạo.

Con đường bảy lần thay tên

Đây là con đường dài nhất và rộng nhất trong quận Phú Nhuận (TP.HCM), dài 1.820 m chạy từ cầu Công Lý đến công viên Chiến Thắng, giáp với đường Hoàng Văn Thụ bằng một “mũi tàu” đặt một cây xăng lâu đời hơn nửa thế kỷ. Đường đi ngang qua các phường 8, 10, 11, 12, 15, 17.

Ở cuối thế kỷ XIX, đây chỉ là con đường mòn mang số 26, rồi mang tên đường Impératrice nối dài. Sau đó là 7 lần đổi tên đường: cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX, là đường Mac Mahon nối dài. Từ năm 1915 thành đường Charles de Gaulle nối dài. Đầu thập niên 1950, thành đường D. Lattre de Tassigny nối dài. Từ năm 1954 đổi thành đường Ngô Đình Khôi. Từ 1963, đổi thành đường Cách Mạng 1.11. Từ năm 1975 đổi thành đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa. Năm 1985 đổi thành đường Nguyễn Văn Trỗi đến nay.

Nhà văn Sơn Nam xác định trước năm 1932, con đường Mac Mahon còn nhỏ bé, nhà cửa thưa thớt với rẫy trồng rau cải.

Gỏi khô bò của “ông già Chemise Noire”

Một truyện ngắn đăng trên báo Tuổi Ngọc trước 1975 có chi tiết đáng nhớ. Chàng trai trong truyện đi chuyến công tác vào Sài Gòn. Khi quay ra miền Trung, tới đèo Hải Vân anh chợt thấy tiếc vì chưa kịp ăn món gỏi khô bò của “ông già áo đen” ở khu nước mía Viễn Đông đường Pasteur, Sài Gòn. Anh đã tìm cách quay lại Sài Gòn để thực hiện ước mơ ấy...

Không dễ thực hiện chuyến đi xa xôi như vậy trong thời chiến chỉ để được ăn món gỏi khô bò. Có lẽ đó chỉ là một ẩn dụ về nỗi tiếc nuối của chàng trai trẻ xa thành phố, lao vào vùng chiến sự và nhớ về những niềm vui đời thường trên phố xá phồn hoa. Nhưng cái tên “ông già áo đen” đã luôn là thắc mắc của tôi.

Khu nước mía Viễn Đông năm 1968 phía đường Pasteur. Ảnh: TL

Đặc sắc lễ rước cấp thủy lễ hội Đền Cả - Dinh Đô quan Hoàng Mười

Lễ rước cấp thủy từ ngã ba sông Lam, sông La và sông Minh về thờ Thánh thể hiện tín ngưỡng cầu nước, cầu cho mưa thuận gió hòa của Nhân dân phường Trung Lương, TX Hồng Lĩnh (Hà Tĩnh).

Trong khuôn khổ chương trình lễ hội Đền Cả - Dinh Đô quan Hoàng Mười, sáng 29/10 đã diễn ra lễ rước cấp thủy cầu mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, cầu cho quốc thái dân an.

Theo truyền thống, lễ hội thường được tổ chức vào tháng 10 âm lịch, chính lễ vào ngày trùng thập (mồng 10/10)...

Có một U Minh thu nhỏ ở Hà Tĩnh!

Từ ngày đàn chim trời tìm về làng trú ngụ, người dân thôn Trại Lê (xã Quang Lộc, Can Lộc, Hà Tĩnh) đã chung tay bảo vệ, ngăn chặn tình trạng săn bắt để đàn chim yên tâm làm tổ, sinh sản.

Chiều vừa buông xuống, tiết trời se se lạnh cũng là lúc chúng tôi tìm đến khu vực đầm Bù của làng Trại Lê để tận mắt mục sở thị đàn cò vạn con. Đi đến cuối làng, đầm Bù hiện ra với không gian rộng chừng 2 ha, mực nước sâu hơn 1m, xung quanh mọc nhiều cây đước, bần và lộc vừng, nằm sát cánh đồng lúa mênh mông. Từ ngày đàn cò đến sinh sống, người dân nơi đây xem đầm Bù như là một “U Minh thu nhỏ”.

70 năm lũ lịch sử Nhâm Thìn

Năm nay vừa đúng 70 năm, trận lũ lịch sử năm Nhâm Thìn (1952). Rất may là 70 năm đã không có lần nào lặp lại. Tuy vậy cũng cần xem xét kỹ lại trận lụt này, để dự phòng trên con đường phát triển kinh tế xã hội tỉnh Tây Ninh.

Sông Vàm Cỏ Đông hôm nay (từ bến Cây Ổi).

Tư liệu thành văn trận lũ 1952 viết ở hầu hết các sách sử về Tây Ninh, nhưng được mô tả khá kỹ lưỡng là ở trong sách du khảo “Tây Ninh xưa” của Huỳnh Minh. Tác giả viết sách này vào năm 1972 nhưng ký ức về trận lũ qua 20 năm vẫn còn đọng lại khá sâu đậm trong những người Tây Ninh từng chứng kiến. Chỉ đáng tiếc là mô tả của Huỳnh Minh chủ yếu ở khu vực nay là thành phố Tây Ninh. Và một vấn đề khác nữa cũng cần minh định lại, đó là thời gian (ngày tháng) diễn ra trận lũ Nhâm Thìn.

Dấu ấn Ni trưởng Huỳnh Liên trong Phật giáo khất sĩ ở Trảng Bàng

Ni trưởng Tạng Liên tiếp nhận phần đất, đến năm 1960, Ni trưởng Huỳnh Liên đứng ra thành lập tịnh xá trên mảnh đất nay thuộc khu phố Gia Huỳnh, phường Trảng Bàng, thị xã Trảng Bàng.

Bàn thờ Ni trưởng Huỳnh Liên tại tịnh xá Ngọc Trảng.

Từ năm 1947 đến năm 1954, đoàn du tăng khất sĩ đầu tiên- do tổ sư Minh Đăng Quang sáng lập, thâu nhận tăng, ni xuất gia nhập đạo. Mỗi đoàn du tăng hoặc ni được thành lập với số lượng trên 20 vị, chia nhau đi hành đạo ở khắp các vùng Phú Lâm, Chợ Lớn, Sài Gòn, Gia Định và các tỉnh khu vực miền Đông, miền Tây Nam bộ.

Xóm Bàu Bắc- địa bàn cư trú lâu đời của người Chăm Tây Ninh

Đây là xóm có rất đông bà con dân tộc Chăm làm ăn sinh sống. Có thể nói, địa bàn này là nơi định cư đầu tiên cũng như lâu đời nhất của người Chăm Tây Ninh từ hơn hai trăm năm mươi năm qua.

Làng Chăm Bàu Bắc

Bàu Bắc là tên cái xóm cũ thuộc xã Tân Hưng, huyện Tân Châu, nay là khu vực liên thông giữa hai ấp Tân Trung A và Tân Trung B, nằm ven trục tỉnh lộ 785. Đây là xóm có rất đông bà con dân tộc Chăm làm ăn sinh sống. Có thể nói, địa bàn này là nơi định cư đầu tiên cũng như lâu đời nhất của người Chăm Tây Ninh từ hơn hai trăm năm mươi năm qua.