Chiếu dời đô

Cuộc thiên đô vĩ đại của vua tôi nhà Lý vào mùa thu năm 1010 từ cố đô Hoa Lư (Ninh Bình) ra thành Đại La (Hà Nội ngày nay) gắn liền với câu chuyện ra đời của bản "Chiếu dời đô" nổi tiếng do chính tay vua Lý Công Uẩn ban hành.

Sử cũ kể rằng, mùa xuân năm Canh Tuất (1010), nhân chuyến xa giá về châu Cổ Pháp (nay thuộc huyện Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh) để ban tiền, lụa cho các bậc bô lão trong vùng, Đức Thái Tổ Lý Công Uẩn đã tự tay viết "Chiếu dời đô" bàn về việc dời đô từ Hoa Lư lên thành Đại La. Cũng theo sử cũ kể lại, mùa thu, tháng 7 năm 1010, vua Lý Công Uẩn từ thành Hoa Lư dời đô ra kinh phủ ở thành Đại La. Lúc đoàn thuyền ngự vừa cập bến thành Đại La thì thấy rồng vàng bay lên, vua thấy thế cho là điềm lành nên ra lệnh đổi tên Đại La thành Thăng Long.

Tượng vua Lý Công Uẩn (tại Hà Nội) trong tư thế tay phải cầm “Chiếu dời đô”, tay trái chỉ về đất Thăng Long. 

Chùa Cầu Đông

Trên phố Hàng Đường (phường Đồng Xuân, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) có một ngôi chùa mang đậm nét kiến trúc cổ kính - chùa Cầu Đông. Đặc biệt hơn cả, đây là nơi duy nhất ở Hà Nội thờ Thái sư Trần Thủ Độ, vị khai quốc triều Trần (1225-1400).

Chùa Cầu Đông còn có tên là chùa Đông Môn, xưa thuộc tổng Hậu Túc, huyện Thọ Xương. Tương truyền, chùa được dựng vào đời nhà Lý (1010-1225) và trải qua nhiều lần trùng tu. Ngày xưa, ở đây có “Cầu Đông” - chiếc cầu đá bắc qua sông Tô Lịch và “Cửa Đông” - cửa tường thành phía Đông của Hoàng thành Thăng Long nên người xưa đặt tên cho chùa là Cầu Đông để dễ dàng phân biệt với các ngôi chùa khác. Hiện chùa còn lưu giữ được nhiều tấm bia cổ, trong đó, bia dựng năm Vĩnh Tộ thứ 6 (1624) có ghi lại nhiều việc chính như mua thêm đất, mở rộng khuôn viên và mở mang chùa. 

Cổng tam quan chùa Cầu Đông. 

Nhớ phố Hội sông Hoài

Lặng lẽ bên đôi bờ sông Hoài, phố cổ Hội An với những nếp nhà mái ngói rêu phong đượm màu cổ kính đang ngày lại ngày viết nên những câu chuyện thú vị về một vùng di sản nổi tiếng của Quảng Nam. Thời gian trôi nhanh, vậy là đã hơn 10 năm kể từ ngày khu phố cổ có tuổi đời gần 600 năm này được UNESCO công nhận là di sản văn hoá thế giới... 

Phố cổ Hội An giờ không chỉ là niềm tự hào của người dân Quảng Nam, mà còn là niềm tự hào chung của người dân đất Việt. Hôm nay đây, đi giữa lòng phố cổ, thả bộ qua mấy con phố nhỏ yên ả như Bạch Đằng, Lê Lợi, Trần Phú… với những dãy nhà cổ kính rêu phong thấy như được sống lại với khung cảnh của những nếp nhà nền nếp gia phong của một thời xưa cũ.
Hội An nay, Faifo xưa, từ bao đời nay dường như vẫn thế, vẫn những nếp nhà gỗ lợp ngói âm dương sấp ngửa, những bậu cửa nhẵn bóng vết người ngồi theo năm tháng, những giàn bông giấy nở hoa rụng đỏ cả sân nhà, những hội quán, đình đền khói nhang nghi ngút, những ngõ nhỏ bình yên sâu hút, những giếng nước cổ trong vắt mát lịm giữa trưa hè, và cả những con người phố cổ hiền từ, nền nếp gia phong…

Những buổi chiều về, đứng trên Chùa Cầu cổ kính, ngắm nhìn dòng sông Hoài lững lờ xuôi dần về phía Cửa Đại để hoà mình vào biển Đông bỗng nhớ lại một thời quá khứ vàng son của mấy trăm năm về trước. Thời ấy, phố Hội tấp nập cảnh trên bến dưới thuyền với từng đoàn thương thuyền của người Nhật Bản, Trung Quốc, Hà Lan, Tây Ban Nha, Ấn Độ… vào ra giao thương buôn bán.

Những dãy nhà cổ mái ngói rêu phong ở phố cổ Hội An. Ảnh: Trang Linh

Về miền sóng, cát

Nằm trải dài trên 192 km bờ biển, Bình Thuận còn là nơi tiếp giáp giữa hai khu vực Nam Trung Bộ và Đông Nam Bộ. Chính vì vậy, nơi đây có sự giao thoa về địa lý, kinh tế và văn hóa của hai vùng nên đã tạo ra một vùng đất có nhiều tiềm năng du lịch đặc sắc bậc nhất của Việt Nam, đặc biệt là du lịch biển. 

“Thiên đường” nghỉ dưỡng

Ngày 24/10/1995, hiện tượng nhật thực toàn phần đã xuất hiện một cách kì thú tại thị xã Phan Thiết (nay là thành phố Phan Thiết) của tỉnh Bình Thuận. Hàng trăm ngàn người bao gồm các nhà khoa học, khách du lịch trong nước và quốc tế đã đổ về đây để chiêm ngưỡng và nghiên cứu hiện tượng có một không hai này. Và cũng từ đây, cái tên Bình Thuận bắt đầu xuất hiện một cách đầy ấn tượng trên bản đồ du lịch Việt Nam và thế giới. Kể từ đó, ngày 24/10 cũng chính thức trở thành Ngày Du lịch Bình Thuận.

Dinh nhà Vương

Gần 100 năm trước, ở khu vực người Mông (Hà Giang) sinh sống, có dòng họ Vương mà đứng đầu là Vương Chính Đức đã thống lĩnh được toàn bộ vùng cao nguyên rộng lớn này và tự xưng vương. Để khẳng định vai trò và uy quyền của mình, "Vua Mèo" cho xây dựng dinh thự. Trải bao mưa nắng đến nay, dinh Vua Mèo vẫn tồn tại và trở thành một di tích lịch sử, văn hóa giá trị giữa cao nguyên đá Đồng Văn... 

Tương truyền, để chuẩn bị xây dựng ngôi nhà, Vương Chính Đức đã đích thân sang Tàu tìm thầy địa lý về chọn đất. Sau khi khảo sát khắp vùng cao nguyên đá, thầy địa lý đã chọn thung lũng Sà Phìn (nay là xã Sà Phìn, huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang). Giữa thung lũng nổi lên một khu đất hình mai rùa, được ví như là “thần Kim Quy”, phía trước là hai quả núi hình mâm xôi, tượng trưng cho cuộc sống đầy đủ, ấm no. Sau nhà là một dãy núi sừng sững như bức tường thành vòng cung ôm lấy dinh thự mà thầy địa lý phán rằng con cháu đời sau sẽ vinh hiển.

Sau khi chọn được mảnh đất ưng ý, năm 1920, dinh thự họ Vương bắt đầu được xây dựng. Hầu hết thợ xây dựng là người Hồi vùng Vân Nam (Trung Quốc) và những tốp thợ giỏi nhất người Mông được huy động xẻ đá, chặt gỗ để làm nhà. Mất 8 năm và tốn khoảng 150.000 đồng bạc trắng nhà Vương mới hoàn thành.

Dinh nhà Vương được bao bọc bởi một bức tường đá chắc chắn và một cổng chính dẫn vào. 

Phố cổ trên cao nguyên đá

Khu phố cổ Đồng Văn trên Cao nguyên đá Đồng Văn (Hà Giang) được xem như một di sản kiến trúc, lịch sử và văn hóa. Du khách trong và ngoài nước khi đến đây đã không khỏi ngỡ ngàng, thích thú về một không gian sống, sinh hoạt, kinh tế, xã hội, văn hóa nguyên sơ, mộc mạc như bao đời nay của cư dân bản địa... 

Ở độ cao trên 1000m so với mặt nước biển, phố cổ Đồng Văn hiện ra trong sương mù với vẻ bảng lảng, huyền ảo đến lạ kỳ. Nếu so sánh với phố cổ Hội An, phố cổ Hà Nội thì phố cổ Đồng Văn không phải là cổ nhất, về quy mô cũng không lớn. Nhưng đặc biệt, phố cổ Đồng Văn có những sắc thái riêng biệt độc đáo và mang bản sắc riêng của cư dân vùng cao nguyên đá. 

Từ sáng sớm phố cổ Đồng Văn đã đông vui tấp nập trong sắc màu thổ cẩm. 

Một thoáng Việt Nam

Từ đầu năm 2010, tại thành phố Hồ Chí Minh đã có thêm một địa chỉ mới chào đón du khách: khu du lịch làng nghề mang tên "Một thoáng Việt Nam" (MTVN). Khu du lịch được quy hoạch trên diện tích hơn 20 ha thuộc xã An Phú, huyện Củ Chi, vốn là đầm lầy, hoang hóa với chi chít hố bom và dây kẽm gai để lại từ thời chiến tranh. 

Ý tưởng xây dựng khu du lịch làng nghề thủ công xuất phát từ tâm nguyện của một người phụ nữ đã gắn bó với mảnh đất này. Đó là bà Trần Thị Tuyết Nga, người từng sống và chiến đấu ở đây những năm tháng ác liệt, chứng kiến bao đồng đội hy sinh để giữ vững căn cứ địa của cuộc kháng chiến. Bà Tuyết Nga tâm sự: “Khi quay lại Củ Chi để xây một trường học nhỏ tặng con em địa phương, nơi tôi đã từng đóng quân, nhìn đất, nhìn người, tôi nảy ra ý định làm một cái gì đó thật ý nghĩa. MTVN ra đời như vậy đó". Sau gần 20 năm miệt mài xây dựng (công trình khởi công năm 1991), công sức của bà và các cộng sự đã cho ra đời MTVN. 

Một góc quê hương. 

Viện Hải dương học Nha Trang

Viện Hải dương học Nha Trang (thành phố Nha trang, tỉnh Khánh Hòa) được coi là từ điển của hệ sinh thái biển. Đến đây du khách vừa được chiêm ngưỡng hình ảnh sống động, phong phú, vừa được tìm hiểu các loài sinh vật của đại dương và các mô hình sinh thái biển. 

Viện được thành lâp năm 1923 do người Pháp trực tiếp quản lý, điều hành cho tới năm 1952. Hiện nay, Viện nằm trong hệ thống các viện nghiên cứu chuyên ngành của Trung tâm Khoa học tự nhiên và Công nghệ Quốc gia Việt Nam. Quy mô ban đầu của Viện rộng 20ha, nằm ở bờ gần vùng biển sâu, nơi gặp gỡ hai dòng hải lưu nóng-lạnh, có nhiều tầng lớp từ mặt nước đến cực sâu, tạo điều kiện thuận lợi cho các loài sinh vật biển định cư, sinh sống. 

Viện Hải dương học có 20 phòng ban chức năng và phân chia làm nhiều khu trưng bày. Để hiểu khái quát về biển Việt Nam, du khách có thể xem sa bàn “Địa hình thềm lục địa Việt Nam”. Sa bàn như một cẩm nang cho du khách hình dung về độ sâu của đáy biển, giới thiệu sự đa dạng sinh học, nguồn lợi từ biển và tuyên truyền bảo vệ môi trường biển…

Bộ xương cá voi lưng gù dài 18m, nặng 18 tấn được khai quật tại tỉnh Nam Hà năm 1994. 

Hồ Gươm bốn mùa

Cứ mỗi mùa trôi qua, hồ Gươm với các cụm di tích cổ kính như tháp Rùa, đền Ngọc Sơn, tháp Bút, đài Nghiên, tháp Hòa Phong… lại tạo nên một nét quyến rũ rất riêng cho Hà Nội.
Vào mùa xuân, không gian quanh hồ Gươm tựa như một bức tranh thủy mặc mờ ảo, hữu tình.
Mặc cho không khí oi bức cùng nắng nóng của mùa hạ tràn về, hồ Gươm lúc nào cũng mang lại một bầu không khí trong lành và mát mẻ đến lạ kỳ. Những cây phượng vĩ nở hoa đỏ rực ngả bóng xuống mặt hồ.

Khi gió thu se se lạnh, những cây lộc vừng ven hồ trổ những chùm hoa e ấp và run rẩy trong gió. Mới chiều tối còn thấp thoáng mà sáng ra đã rụng đỏ cả gốc cây và mặt hồ.

Lúc gió đông lùa hơi lạnh tới từng ngõ phố, hồ Gươm như thu mình ủ ấm với sắc nước nhẹ êm, những cành cây rụng lá khẳng khiu đợi xuân sang sẽ đâm chồi, nảy lộc.

Nằm ngay giữa lòng Hà Nội, không gian hồ Gươm như một bức tranh trữ tình luôn mang lại cho mỗi người cảm giác yên bình và lãng mạn đến khó quên...

Những mầm xanh báo hiệu một mùa xuân mới đang về trên hồ Gươm. 

Lụa Vạn Phúc

Nằm bên bờ sông Nhuệ, làng lụa Vạn Phúc (Hà Đông - Hà Nội) từ lâu đã rất nổi tiếng với nghề dệt lụa truyền thống, và nay các sản phẩm được làm từ lụa của làng đã đến với người dân trong và ngoài nước với nhiều mẫu mã đa dạng mà vẫn không mất đi nét truyền thống của một làng nghề trên đất Bắc… 

Làng lụa Vạn Phúc xưa là làng Việt cổ nổi tiếng với nghề dệt lụa có từ ngàn năm nay. Đặc biệt, chiếc áo dài lụa Hà Đông duyên dáng đã quyến rũ du khách xa gần. Áo lụa Hà Đông có một sức hút lạ kỳ. Trải qua bao thăng trầm của lịch sử, nghề dệt lụa vẫn được lưu truyền từ đời này sang đời khác, góp phần tạo nên một nét văn hóa rất riêng trên đất Thăng Long ngàn năm văn hiến. Lụa Vạn Phúc “mịn mặt, mát tay” chính là “lụa Hà Đông” đã đi vào nhiều câu ca dao được lưu truyền trong dân gian. 

Tơ tằm đã tạo nên thương hiệu nổi tiếng của lụa Vạn Phúc.