Phố Hàng Than là con phố dài khoảng 400 m, kéo dài từ
đê Yên Phụ đến điểm giao Hàng Đậu - Hàng Giấy, ở phía Bắc khu phố cổ Hà
Nội. Xưa kia phố thuộc thôn Thạch Khối, thôn Hòe Nhai (sau đổi thành
thôn Giai Cảnh) và thôn Yên Thuận, thuộc tổng Thượng và tổng Yên Thành,
huyện Vĩnh Thuận.
Tên phố Hàng Than bắt nguồn từ việc nơi đây xưa kia tập trung những nhà
bán than, than hoa và than tàu. Trước đó phố này có nghề nung vôi, thời
mà sông Cái còn ở sát chỗ chân đê ngày nay và phố một bến sông, thuận
tiện cho việc cung ứng đá cho các lò vôi
Thời thuộc địa người Pháp đặt tên phố là “rue su Charbon” – dịch từ tên
“Hàng Than”. Năm 1945 phố lấy lại tên tiếng Việt và giữ nguyên tên này
sau các cuộc đổi tên ở Hà Nội giai đoạn sau đó
Sau những biến đổi thời cuộc, không ai còn bán than ở phố Hàng Than nữa.
Từ đầu thế kỷ 20, con phố này được gần xa biết đến với món bánh cốm Hàng Than
Hiệu bánh cốm lâu đời nhất và cũng nổi tiếng nhất là bánh cốm Nguyên Ninh (số nhà 11), có từ năm 1865
Theo thời gian, trên phố ngày càng có thêm nhiều nhà làm bánh cốm và
ngày nay có hàng chục cửa hàng kinh doanh đặc sản này trên phố
Dù nghề bán than không còn, phố Hàng Than vẫn còn nhiều đền, chùa cổ lưu
giữ quá khứ của con phố lâu đời này. Ở số 25, đền Yên Thuận là đền của
thôn Yên Thuận xưa
Đền Tứ Vị ở số nhà 39, là nơi thờ vọng Tứ vị Hồng nương, tương truyền là
bốn người phụ nữ sau khi tử nạn ngoài biển thường hiển linh cứu giúp
dân chài
Chùa Hòe Nhai ở số 19 là một di tích lịch sử quan trọng của Hà Nội. Chùa
có tên chữ là Hồng Phúc tự, tương truyền có từ đời nhà Lý. Đây là chốn
tổ của phái Tào Động, một trong hai phái lớn của Phật giáo cổ ở miền Bắc
Việt Nam
Trên phố còn sót lại một số ngôi nhà kiểu Tây hai tầng trang trí tinh
tế, kiểu nhà góp phần quan trọng trong việc định hình nên diện mạo phố
cổ đầu thế kỷ 20
Nhà số 40 Hàng Than gắn với tuổi trẻ lãng mạn của hai thi sĩ Xuân Diệu
và Huy Cận. Họ đã sống trên căn gác tại đây trong hơn một năm từ mùa thu
1939, trước khi Xuân Diệu đi Mỹ Tho làm tham tá Sở thương chánh
Quay trở lại với món bánh cốm trứ danh, loại bánh này được làm từ cốm,
nhân đậu xanh dừa nạo và mứt bí hoặc mứt sen trần, Cốm được trộn nước
theo tỷ lệ nhất định, đảo đều trên lửa, hoặc hấp chín trộn chút đường và
nước hoa bưởi.
Nhân bánh được làm từ đậu xanh hấp chín xay nhuyễn sau đó ngào đường và
lại đun nhỏ lửa.Sau đó cho dừa nạo và mứt bí xắt hạt lựu hoặc mứt sen.
Công đoạn cuối cùng là gói bánh, với nhân được chia ra từng nắm nhỏ và
áo bên ngoài bằng cốm đã chế biến
Xưa kia bánh cốm làm xong được gói trong lá chuối. Ngày nay là chuối được thay bằng giấy bóng và hộp các-tông vuông vức
Từ một góc phố cổ, bánh cốm đã trở thành một đặc sản nổi tiếng của Hà
Nội, không thể thiếu trong các dịp cưới hỏi, giỗ chạp và là món quà được
ưa chuộng của du khách thập phương
Do quy mô sản xuất mở rộng, ngày nay nhiều hộ có cơ sở sản xuất bánh cốm
ở ngoại thành, còn nhà ở phố Hàng Than chỉ là nơi bày bán sản phẩm
Ngoài bánh cốm, các cửa hàng trên phố Hàng Than cũng bán các loại bánh truyền thống khác như bánh xu xuê, đậu xanh, oản...
Sắc màu rực rỡ và dáng vè phong phú của các loại bánh tạo nên khung cảnh sinh động đặc trưng cho phố Hàng Than
Bên cạnh bánh trái, các quán ăn vặt vỉa hè trên phố này cũng khá nối tiếng, với các món chè, thạch dừa, ốc...
Vào mùa cốm, các gánh cốm rong xuất hiện trên vỉa hè, tạo nến một nét thi vị cho phố phường Hà Nội mùa thu
Một số hình ảnh khác về phố Hàng Than
Quốc Lê
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét