Bún Mạch Tràng

Tuy không trắng trong, bóng bẩy như những loại bún ở nơi khác nhưng bún của làng Mạch Tràng (xã Cổ Loa, huyện Đông Anh, Hà Nội) vẫn được người ta nhớ tới bởi hương vị thơm ngon, giai giòn, thanh mát không những đây là món ăn dân dã quen thuộc của người dân Cổ Loa, hơn thế nó lại còn là món ăn gắn liền với kí ức của một thời xa xưa.

Bún Mạch Tràng có màu trắng ngà đặc trưng. 

Chuyện kể rằng: “...Trong lúc chuẩn bị yến tiệc cho lễ dạm hỏi công chúa Mỵ Châu, người đầu bếp đã làm đổ bột gạo vào chiếc rổ đặt trong vạc nước sôi. Quá hốt hoảng, vội vàng nhấc chiếc rổ lên, anh chợt thấy bột gạo đã kết thành những dây dài mầu trắng. Tiếc của, vả lại không biết làm gì với những sợi bột trắng kia, sẵn có rau cần, anh bèn cho sợi gạo vào xào với rau cần, làm món ăn lót dạ...

Thăm Tam Đảo

Tam Đảo là địa danh gọi chung một vùng gồm ba ngọn núi là Thạch Bàn, Thiên Thị và Máng Chỉ nằm trên địa bàn 3 tỉnh Vĩnh Phúc, Thái Nguyên và Tuyên Quang; hình thành cách đây 230 triệu năm do hoạt động của núi lửa phun trào. Phần lớn diện tích vùng Tam Đảo thuộc huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc. Thời tiết ở Tam Đảo rất thú vị, tựa như Đà Lạt hay Sa Pa; du khách có thể cảm nhận được khí hậu bốn mùa cùng trong một ngày.

Thị trấn Tam Đảo trong màn sương sớm. Thiên nhiên đã ban tặng cho nơi đây một khung cảnh vừa thơ mộng, vừa hùng vĩ, huyền ảo trong mây gió như sương khói vờn trên đỉnh núi rồi sà xuống những thảm cỏ, những ngôi nhà ven sườn núi.

Kỳ thú chân núi Tam Đảo

 Với nhiều du khách thích nghỉ dưỡng, thị trấn trên mây Tam Đảo vốn quá quen thuộc. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết nhiều điểm đến mới rất thú vị dưới chân dãy Tam Đảo.

Xóm làng bình yên bên hồ Làng Hà, dưới chân dãy Tam Đảo - Ảnh: Hải Dương

Một ngày cuối thu, chúng tôi xuất phát từ Hà Nội theo quốc lộ 2 để đi tìm những dòng suối, ngọn thác chưa có tên chính thức giữa đại ngàn Tam Đảo (xã Trung Mỹ, Bình Xuyên, Vĩnh Phúc), được nhiều bạn trẻ thích thú. Theo ban quản lý khu du lịch sinh thái Nam Tam Đảo, vào đầu năm 2013 một nhóm bạn trẻ ở Hà Nội đã khám phá ra ngọn thác này trong hành trình hai ngày một đêm xuyên rừng.

Hẹ nước chấm cá rô kho

Trên đường khẩn hoang, bà con ta thường nghiên cứu và tìm hiểu nhiều món lạ. Trong đó có loài hẹ nước. Và không biết từ bao giờ, cá rô sánh duyên cùng hẹ nước đã tạo thành món ăn đậm phong cách dân dã, đặc thù của vùng đất miền Tây.

Hẹ nước và cá rô kho - Ảnh: Hưng Phú

Hẹ nước là một loài rong không chỉ mọc ở ruộng nước, mà còn hiện diện ở các kênh mương, đầm nước vùng đất phèn.

Hẹ nước có hương thơm rất đặc trưng, cọng dài và ẻo lả giống cọng dây nhợ. Bà con thường dí dỏm cây hẹ nước là nuộc lạc tình quê. Nơi nào nước sâu chảy mạnh thì hẹ nước mọc dài có màu xanh đậm và cọng lá to bản hơn, xốp hơn, giòn hơn và thơm hơn hẹ mọc ở đáy mương.

Cá lóc nướng trui

Từ thuở ông cha ta khai hoang mở cõi đất phương Nam, món cá lóc nướng trui dân dã đã là một đặc sản chẳng nơi nào khác có được. Đây cũng là món ăn người bản địa thường dùng đãi khách phương xa (Bắt con cá lóc nướng trui/ Làm mâm rượu trắng đãi người phương xa - ca dao).

Những ngày cuối năm tiết trời se lạnh, nhiều người dân miền Tây Nam bộ ưa đi “nhấp” cá lóc. Bấy giờ cá đã từ ruộng xuống ao đìa, kênh rạch. Các mương lớn cỏ dại bò lan đầy mặt nước chính là nơi cá lóc thường trú ngụ.

Để đi nhấp cá phải có cần câu được làm bằng thân cây lục bình (một loại tre, trúc) dài độ ba sải tay người lớn, nhợ câu là sợi dây gân lớn, lưỡi câu lớn uốn bằng inox, với mồi câu thường là nhái hoặc thằn lằn. Cá lóc hay táp mồi trên mặt nước, vì vậy người câu quăng nhợ ra xa rồi nhẹ tay kéo cho mồi chạy lăn tăn trên mặt ao, mương… Thấy mồi, cá lóc sẽ lao lên táp và hết phương thoát thân.

Cá nướng đặt trên tàu lá chuối mới hấp dẫn

Khâu nhục - món ngon cho mùa lạnh

Cái rét tràn về qua làn sương buổi sớm khiến người ta có một chút cảm giác thèm những món ăn nóng sốt trong thời tiết se se. Món khâu nhục có nguồn gốc từ Trung Quốc, cũng là món ăn phổ biến của người Hoa tại Việt Nam. Người Tày ở Bình Liêu (Quảng Ninh) cũng rất quen thuộc với món ăn này. Đặc biệt ở vùng núi, cái rét vào mùa đông có phần đậm hơn nên món ăn này khá được ưa chuộng.

Đĩa khâu nhục tỏa hương hấp dẫn.

Điểm nhấn của món khâu nhục là cách kết hợp sử dụng nhiều loại gia vị đem chưng cách thuỷ với thịt heo (lợn) khiến cho người ăn có cảm giác hài hoà, thơm ngon tan trong đầu lưỡi và đặc biệt món này ăn trong những lúc thời tiết lạnh giá lại càng ngon thêm. Việc chế biến khá mất thời gian nhưng đồng thời món ăn này cũng có thể để lâu, ăn dần từ ngày này sang ngày khác mà không sợ mất hương vị thơm ngon, vì càng để lâu các loại gia vị càng thấm vào thịt heo khiến cho món ăn thêm phần đậm đà.

Ba làng hoa nổi tiếng Đà Lạt

Nếu có dịp tham dự Festival hoa Đà Lạt, bạn đừng quên ghé qua 3 làng hoa nổi tiếng của thành phố cao nguyên là Thái Phiên, Hà Đông và Vạn Thành.

Làng hoa Thái Phiên

Thái Phiên thuộc phường 12, cách trung tâm thành phố Đà Lạt 7 km. So với nhiều khu vực ở thành phố cao nguyên này, Thái Phiên có địa hình khá bằng phẳng, đất đai màu mỡ và nguồn nước từ các khe suối dẫn ra hồ Than Thở, rất thuận lợi để trồng hoa.

Bởi vậy, nếu hơn 50 năm trước, Thái Phiên chỉ trồng một số loại như cúc, lay ơn, hồng, cẩm tú cầu thì nay đến đây du khách còn thấy nhiều giống hoa nhập ngoại từ Pháp, Nhật, Indonesia, Hà Lan như ly, cát tường, cẩm chướng, tulip… Do được canh tác quanh năm nên lúc nào những luống hoa ở Thái Phiên cũng tràn đầy sức sống, khi thì mơn mởn xanh non, khi thì e ấp nụ, lúc lại bung tỏa sắc màu. 

Làng hoa Thái Phiên, địa chỉ du lịch quen thuộc của nhiều du khách khi đến Đà Lạt. Ảnh: tapchilangviet 

Bánh tằm Cà Mau, món ăn dễ ghiền

Cà Mau không chỉ nức tiếng với nghề dệt chiếu đã đi vào câu vọng cổ, mà còn thu hút bởi món bánh tằm xíu mại hay cà ri, vừa lạ vừa ngon.

Nếu có dịp ghé vào Cà Mau, bạn đừng quên thưởng thức các món ăn đặc sản của vùng đất cực Nam của Tổ quốc. Chỉ cần một lần thử món bánh tầm xíu mại thơm cay hay đĩa bánh hấp điểm tâm buổi sáng cũng để bạn nhung nhớ khôn nguôi về mảnh đất này.

Bánh tằm hay còn gọi bánh tầm, cầu kỳ từ khâu làm bột đến chế biến nước sốt và xíu mại. Sợi bánh tằm nhìn giống sợi bún bò hay bánh canh nhưng lớn hơn một chút và khác về chất liệu. Để làm nên sợi bánh thơm ngon người Cà Mau lấy gạo xay thành bột, rồi hòa với nước mà đem hồ trên lửa liu riu. Khi hồ đã nguội thì rắc bột khô trên cái mâm lớn và se thành từng sợi. Những sợi bánh trắng mập mạp trên mâm như những chú tằm nằm ngủ sẽ được đem vào xửng hấp chín. 

Bánh tằm, món ngon dân dã ở Cà Mau. 

Rủ nhau ăn năn!

Thứ cỏ, một thời gây ám ảnh về những vụ mùa thất bát của nhà nông, miệt tây sông Hậu, nay đã lên hàng đặc sản. Hỏi anh Cao Trung Kiên, thổ địa ở đây, có thường ăn năn không. Anh nói tỉnh bơ: “Ít tui không ăn. Nhiều tui mới ăn!”

Ngon quằn đũa, gỏi gà ta trộn rau năn. 

Ngon chân phương

Cây cỏ năn (Eleocharis) thuộc họ cói, thường mọc ở những vùng đất phèn trũng. Khu vực tây Nam bộ, nó có mặt nhiều ở Long An, Sóc Trăng, Bạc Liêu... Phổ biến, có hai loại năn: kim (thân nhỏ) và bộp hay tượng, lớn bằng đầu đũa. Loại sau, có thể ăn tươi hoặc làm dưa chua đều ngon lạ.

Món trước tiên là trộn gỏi với gà ta thả rong. Thịt gà ngọt thơm, còn rau năn ngọt thuần phác, càng ăn càng ghiền. Kế nữa là món lẩu mắm thập cẩm, nhúng nhiều rau dại đồng bưng như bông súng, đọt choại... Tất nhiên, không thể thiếu đọt năn.

Bắp chuối rừng lam cá suối

Tây Bắc – miền đất có nhiều món ăn hấp dẫn và độc đáo. Đặc biệt, những món ăn này do chính những người bản địa chế biến và đãi khách. Do vậy, trong cuộc hành trình du lịch Tây Bắc vào tiết trời chớm lạnh, một trong những món để lại ấn tượng nhất là bắp chuối rừng lam ống nứa.

Bắp chuối rừng được lèn chặt với tôm, cá suối trong ống nứa và lam (nướng quay) trên bếp. 

Chuối mọc nhiều nơi trong rừng và núi cao của Tây Bắc, chúng thường sinh sôi nảy nở ở những nơi có nguồn nước suối. Là cây hoang dại nhưng lại có nhiều tác dụng đối với đồng bào các dân tộc vùng cao. Họ lấy cây chuối về làm thức ăn gia súc, hạt chuối rừng làm thuốc và đặc biệt, hoa chuối rừng mà người Tày vùng Tây Bắc vẫn gọi bắp bi là nguyên liệu chính để chế biến món ăn ngon và lạ: bắp bi lam với cá suối trong ống nứa.