Chuyện kể về cụ Tú Tiên

Có dịp về thôn Long Bàn Bắc, xã Hành Minh (Nghĩa Hành), chúng tôi nghe kể chuyện về cụ Tú Tiên, một nhân sĩ yêu nước tỉnh Quảng Ngãi vào đầu thế kỷ XX. Đặc biệt, nơi đây còn có ngôi nhà cụ Tú Tiên ở khi xưa, được xây dựng cách đây hàng trăm năm.

Chúng tôi đến thăm nhà cụ Tú Tiên, ở thôn Long Bàn Bắc, xã Hành Minh. Ngôi nhà do cha, mẹ cụ Tú Tiên là ông Nguyễn Vân Trình và bà Đồng Thị Nhàn xây dựng cách đây hàng trăm năm. Đây là ngôi nhà hiếm có với kiến trúc nhà Việt truyền thống cổ xưa. Nơi đây lưu giữ hiện vật gắn với câu chuyện cuộc đời của cụ Tú Tiên. Cụ Tú Tiên tên đầy đủ là Nguyễn Tiên (1911 - 1977). Gia phả tộc Nguyễn chép rằng, thủy tổ của ông Nguyễn Tiên là Nguyễn Văn Bì từ Nghệ An vào lập nghiệp cách đây khoảng 300 năm. Lúc đầu ở làng Điện An (Tư Nghĩa), sau chuyển lên làng Phước Hậu (Nghĩa Hành), đến nay đã trải qua 15 đời và 3 chi. Chi trưởng lập nghiệp ở thôn Long Bàn Bắc, xã Hành Minh vào năm 1787.

Nhà cụ Tú Tiên ở thôn Long Bàn Bắc, xã Hành Minh (Nghĩa Hành). ẢNH: TẠ HÀ

Thân phụ cụ Tú Tiên là ông Nguyễn Vân Trình, tục gọi Bang Trình. Bang là cách viết tắt của Bang biện hoặc Bang tá, một chức quan đặt trách về an ninh trật tự tại các địa phương, có thể là tỉnh hoặc phủ, huyện, tùy theo tình hình. Ông Tú Tiên là cháu ngoại của Quan lộc tự Thiếu khanh Đồng Cát Phủ, một danh thần Triều Nguyễn, quê làng Ba La, nay xã Nghĩa Dõng (TP.Quảng Ngãi).

Sinh thời, cậu bé Nguyễn Tiên học Trường Tiểu học Pháp Việt Quảng Ngãi, rồi theo học Trường Albert Sarraut (Hà Nội). Mùa hè năm 1925, ông theo lớp dạy hè do ông Phạm Văn Đồng đứng lớp. Năm 21 tuổi, ông thi đỗ tú tài nên dân làng gọi là thầy Tú Tiên. Năm 1947, thầy Tú Tiên được đồng chí Phạm Văn Đồng, lúc bấy giờ là đại diện Trung ương Đảng và Chính phủ ở miền Nam Trung Bộ, hiệu trưởng danh dự của trường, tin tưởng giao giữ chức hiệu trưởng đầu tiên của Trường Trung học bình dân miền Nam Trung Bộ. Đây là ngôi trường đầu tiên đào tạo cán bộ, thanh niên cách mạng cho Liên khu 5 và cả nước. Từ 1950 - 1954, thầy Tú Tiên làm Hiệu trưởng Trường Trung học Lê Khiết, rồi Chủ tịch Mặt trận Liên Việt huyện Nghĩa Hành. Sau Hiệp định Giơ-ne-vơ, ông bị địch bắt giam và quản thúc tại TX.Quảng Ngãi. Sau đó, ông dạy học ở trường tư thục, rồi xây trường bán công tại thị trấn Chợ Chùa (Nghĩa Hành).

Mặc dù là gia đình quan chức, nhưng trong suốt 9 năm kháng chiến chống Pháp, ông Nguyễn Tiên cùng gia đình đã hết lòng ủng hộ kháng chiến. Thầy Tú Tiên trong tâm thức của học trò, đồng nghiệp, đồng chí và bạn bè là một người thông minh, chân thành; nhiệt huyết trong hành động; bình dị, khiêm tốn trong lời nói; mộc mạc, đơn giản trong ăn mặc. Ông thường nhắc nhở học trò của mình về tinh thần ham học, tôn sư trọng đạo... Những đóng góp của nhân sĩ yêu nước Nguyễn Tiên mãi là niềm tự hào, động lực của con cháu trong dòng tộc họ Nguyễn tiếp tục gìn giữ và phát huy.

Ngôi nhà cổ xưa

Nhà cụ Tú Tiên ở lúc sinh thời, nay được ông Nguyễn Gia Minh, con trai thứ của cụ Tú Tiên kế thừa. Ngôi nhà nằm trong khu vườn rộng khoảng hơn 1.000m2 cùng với quần thể di tích dinh bà Chúa Tiên, miếu Thành Hoàng... Nhà chính có kết cấu 3 gian, 2 chái. Ngoại thất ngôi nhà nổi bật với tường gạch màu trắng cùng các cửa vòm, mang đậm dấu ấn kiến trúc nhà cổ những năm đầu thế kỷ XX. Bên trong ngôi nhà, có nhiều cột gỗ to, trang trí các liễn đối bằng chữ Hán Nôm được cẩn ốc xà cừ, nhiều bức hoành phi có từ cách đây hơn 100 năm.

Bà Nguyễn Thị Ngọc Lan (70 tuổi), con dâu cụ Tú Tiên cho biết, đây là nhà thờ của tộc họ Nguyễn làng Phước Hậu. Nơi đây từng là cơ sở hoạt động cách mạng trong kháng chiến chống Pháp, đồng chí Phạm Văn Đồng và một số nhà lãnh đạo của Chính phủ Lào đã ở và làm việc.

TẠ HÀ

Báo Quảng Ngãi online - 10/04/2023

Về lại cửa biển Thần Phù

Nga Sơn được biết đến là vùng đất cổ mang trong mình nhiều huyền thoại. Thật khó để tưởng tượng, nơi những cánh đồng cói xanh thăm thẳm hiện nay từng là biển cả với sóng dữ cuộn trào thuở nào. Sự xoay vần của tạo hóa cùng nỗ lực của con người đã biến đảo hoang, biển cả thành một vùng đất đai tốt tươi, làng mạc trù mật.

Chùa cổ Hàn Sơn nằm nơi cửa biển Thần Phù khi xưa đã được tôn tạo để người dân đến đây vãn cảnh, chiêm bái. Ảnh: Khánh Lộc

Nhắc đến Nga Sơn, ta nhớ đến vùng đất ven biển đầu tiên của xứ Thanh theo chiều Bắc - Nam. Nơi đây, câu chuyện hoàng tử Mai An Tiêm và kỳ tích mưu sinh nơi đảo hoang đã khiến bao thế hệ người Việt cảm phục. Hay mối tình chàng Từ Thức cùng nàng Giáng Hương để lại cho đời một danh thắng động Từ Thức tuyệt đẹp khiến bao người say đắm. Và nhắc đến vùng đất Nga Sơn, có thể nào bỏ qua một địa danh vô cùng nổi tiếng: Cửa biển Thần Phù.

Chùa La Hán: Ngôi chùa cổ mang vẻ đẹp tựa trong tranh vẽ tại Sóc Trăng

Chùa La Hán mang vẻ đẹp cổ kính, bề thế tựa như một tòa lâu đài đồ sộ trên mảnh đất miền Tây sông nước..

Sóc Trăng là vùng đất có ba dân tộc Kinh – Khmer – Hoa cùng chung sống. Mỗi dân tộc đều có bản sắc văn hóa riêng của dân tộc mình, điều đó được thể hiện ở phong tục, tập quán, lễ hội và các công trình tôn giáo, trong đó có hàng trăm ngôi chùa được nhiều người biết đến bởi nét độc đáo trong kiến trúc.

Trong số hàng trăm ngôi chùa đó, chùa La Hán tuy không nằm ở vị trí “đất vàng” nhưng lại hấp dẫn du khách gần xa bởi lối kiến trúc độc đáo, đẹp như miền cổ tích. Chùa La Hán tọa lạc tại khóm Cầu Đen, phường 8, TP Sóc Trăng. Ngôi chùa này do cộng đồng người Hoa sinh sống tại Sóc Trăng xây dựng.

Khám phá vẻ đẹp kiến trúc độc đáo của ngôi chùa Khmer Sóc Lớn

Chùa Sóc Lớn tọa lạc tại ấp Sóc Lớn, xã Lộc Khánh, huyện Lộc Ninh - là ngôi chùa Khmer lâu đời nhất ở Bình Phước, được xây dựng năm 1931 và khánh thành năm 1937.

Chuyện tình chàng phò mã họ Phạm

 

Trong ảnh là mộ của ông ngoại vua Tự Đức. Nói chi tiết là lăng mộ Đức Quốc Công Phạm Đăng Hưng, thân sinh của bà Từ Dụ, vợ vua Thiệu Trị và là mẹ vua Tự Đức.

Sau khi Phạm Đăng Hưng mất (1825), triều đình cho xây dựng tại Gò Công - quê nhà của ông - nhà thờ và lăng mộ dòng họ Phạm Đăng đúng theo kiến trúc dành cho lăng tẩm vua quan lúc bấy giờ, và được người đời gọi là Lăng Hoàng gia. Tại Lăng Hoàng gia, không chỉ có lăng mộ Đức Quốc Công Phạm Đăng Hưng mà còn mộ nhiều người khác trong dòng họ Phạm.

Tam Đảo - thị trấn trong mây

Ở độ cao hơn 900 mét, khí hậu mát mẻ quanh năm, thị trấn Tam Đảo có nhiều công trình xây dựng theo lối kiến trúc từ thời Pháp cùng ẩm thực độc đáo của người dân địa phương... Đây là địa điểm du lịch hấp dẫn du khách trong và ngoài nước với nhiều loại hình như nghỉ dưỡng, sinh thái, mạo hiểm, nghiên cứu, tín ngưỡng, tâm linh...

Toàn cảnh thị trấn Tam Đảo nhìn từ trên cao.

Thị trấn Tam Đảo có diện tích hơn 214 ha, gồm 2 thôn (thôn 1 và thôn 2). Trong đó, đa phần những địa điểm du lịch nổi tiếng đều nằm ở thôn 1. Khu du lịch Tam Đảo được bao bọc bởi những cánh rừng nguyên sinh nên khí hậu rất mát mẻ. Thiên nhiên đã ban tặng cho Tam Đảo một khung cảnh tuyệt vời, vừa thơ mộng, u tịch, vừa hùng vĩ, huyền ảo trong mây gió.

Du khách dễ dàng bắt gặp cảnh sương khói vờn trên đỉnh núi rồi sà xuống những thảm cỏ xanh, muôn hoa đua thắm bên những ngôi nhà ven sườn núi. Cảm nhận đầu tiên khi đặt chân đến Tam Đảo là nơi đây giống như một hệ thống “điều hòa” thiên nhiên khổng lồ, đang lặng lẽ điều hoà, đem đến cho thị trấn nhỏ một bầu không khí hài hoà, trong lành.

Hòn Trống Mái ngàn năm trên danh thắng Trường Lệ

Hòn Trống Mái là danh thắng thuộc Cụm Di tích lịch sử văn hoá danh thắng Quốc gia Núi Trường Lệ, TP Sầm Sơn. Hàng năm, có hàng nghìn du khách đến đây tham quan, vãn cảnh, nhất là từ khi TP Sầm Sơn tổ chức Lễ hội Tình yêu Hòn Trống Mái, đây được xem là một sản phẩm du lịch mới, độc đáo mà địa phương muốn mang đến cho du khách.

Hòn Trống Mái biểu tượng cho tình yêu, lòng thuỷ chung đang trở thành điểm đến thu hút đông dảo du khách mỗi khi có dịp về với thành phố biển Sầm Sơn.

Cầu Hàm Rồng - “Chìm trong máu lửa lại vùng đứng lên”

Nhắc đến địa danh Hàm Rồng, người ta không chỉ nhớ đến một vùng đất nhiều trầm tích văn hóa, mà ở đó còn có sự kiện quân và dân Hàm Rồng - Nam Ngạn đã chiến thắng không quân Mỹ làm rúng động thế giới vào những ngày đầu tháng 4-1965.

Cầu Hàm Rồng - một biểu tượng của Thanh Hóa. Ảnh: KIỀU HUYỀN

Đất vật Hoằng Lưu

Hoằng Lưu là một trong những “sới vật” nổi tiếng, thu hút nhiều người tham gia ở huyện Hoằng Hóa. Sới vật thường được tổ chức vào dịp đầu xuân.

Chùa Trào Âm, một địa danh ở xã Hoằng Lưu thu hút sự quan tâm của nhiều du khách. Ảnh: Phong Vân

Hoằng Lưu được tách ra từ xã Hoằng Phong năm 1953, ổn định và phát triển đến ngày nay. Bên cạnh những giá trị văn hóa - lịch sử lâu đời, thu hút du khách như chùa Trào Âm... Hoằng Lưu còn được biết đến là mảnh đất đã giữ gìn và đang phát huy rất tốt môn thể thao truyền thống đấu vật. Cùng với xã Hoằng Phong, đây là một trong hai địa phương thường niên tổ chức hội đấu vật đầu xuân. Xuân Quý Mão vừa qua, hội vật được tổ chức ở xã Hoằng Lưu vào mùng 3, ở xã Hoằng Phong vào mùng 4 tết. Trải qua 2 năm dịch bệnh bùng phát, hội vật năm nay đã thu hút hàng trăm người đến tham dự và cổ vũ. Tham gia sới vật cũng là cách để các thanh niên trong xã phô diễn sức mạnh, thể hiện tinh thần thượng võ của làng vật truyền thống.

Khám phá ngôi nhà Tây độc đáo gần trăm tuổi trên đỉnh đồi

Sau gần 1 thế kỷ tồn tại, ngôi nhà Tây trên đỉnh đồi ở xã Thanh Liên (Thanh Chương) đã xuống cấp nghiêm trọng, đe dọa đến tính mạng, sự an toàn của người dân.