Khám phá lòng hồ Ya Ly – “Viên ngọc xanh” giữa núi rừng Kon Tum

Nằm cách trung tâm thành phố Kon Tum chừng 15km về phía Tây, lòng hồ Ya Ly (thuộc xã Ia Chim, TP. Kon Tum, tỉnh Kon Tum) như một dải lụa xanh vắt ngang giữa núi rừng Tây Nguyên hùng vĩ. Nơi đây được ví von như “bảo tàng thiên nhiên mở” ẩn chứa nhiều giá trị kinh tế, du lịch sinh thái độc đáo đang từng bước được đánh thức.

Khách du lịch tham quan, trải nghiệm trên lòng hồ Ya Ly

Có một Cao Bằng giữa Tây Nguyên

Giữa đại ngàn Tây Nguyên hùng vĩ, trên mảnh đất nắng gió Đắk Lắk, có một ngôi làng mang tên Thôn Cao Bằng. Không chỉ là một thôn nhỏ giữa đại ngàn, nơi đây còn là biểu tượng sống động cho việc gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa của đồng bào Tày, Nùng.

Thôn Cao Bằng thuộc xã Êa Knuêc, huyện Krông Păk, tỉnh Đắk Lắk

Hoàng hôn tuyệt đẹp tại Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam

Đến Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam vào buổi chiều muộn, du khách sẽ được chiêm ngưỡng cảnh hoàng hôn tuyệt đẹp tại tòa kiến trúc đồ sộ này.

Nằm uy nghiêm tại khu vực yên bình thuộc hai phường Tây Mỗ và Đại Mỗ, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội, Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam hiện ra như một trang sử sống động, lưu giữ những dấu ấn hào hùng của dân tộc.

Độc đáo lễ hội cầu ngư ở vạn chài Lộ Diêu

Lễ hội cầu ngư Vạn chài Lộ Diêu diễn ra tại thôn Lộ Diêu (xã Hoài Mỹ, thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định) không chỉ gìn giữ vẻ đẹp văn hóa làng biển, mà còn có nhiều nét đặc sắc trong tín ngưỡng của người dân nơi đây.

Từ 5h sáng, đoàn thuyền ra khơi làm lễ nghinh Ông - Ảnh: DŨNG NHÂN

Ngày 10-6, Lễ hội cầu ngư đã diễn ra tại thôn Lộ Diêu. Đây là lễ hội truyền thống đặc trưng của vùng duyên hải miền Trung, là dịp để ngư dân bày tỏ lòng tôn kính với biển cả, cầu mong mưa thuận gió hòa, tàu thuyền ra khơi bình an, nhiều tôm cá.

Đặc sản 'trời cho' độc lạ ở Tây Bắc, vớt vội cũng được vài cân, ăn ngon hơn tôm

Khoảng tháng 4 hằng năm, trên dòng sông Đà, đoạn chảy qua địa phận các tỉnh Tây Bắc như Điện Biên, Sơn La, Hòa Bình… lại xuất hiện thứ đặc sản không xương, có màu trắng ngần, nhỏ hơn đầu đũa.

Người dân địa phương gọi đó là cá ngần. Loại cá này có vẻ ngoài khá lạ, toàn thân chỉ một màu trắng, trong như thủy tinh, kích cỡ chỉ nhỉnh hơn cọng giá đỗ. Con lớn có thể to bằng đầu đũa.

Trên thân cá ngần, nổi bật là đôi mắt đen nhánh trông như hạt vừng và có 1 hàng vảy nhỏ li ti trước vây đuôi. Đầu của chúng nhọn và có nhiều răng. Còn phần xương mềm, giòn, dạng sụn.

Cá ngần hiện chỉ được khai thác từ tự nhiên. Ảnh: Esheep Kitchen

Anh Công Luyện (ở huyện Lương Sơn, Hòa Bình) có nhiều năm khai thác cá ngần ở sông Đà cho biết, loại cá này không ở gần bờ, thường sống ở những nơi có môi trường nước sạch.

Vào mùa (khoảng từ tháng 4 đến tháng 7 dương lịch), cá ngần bơi thành từng đàn nhưng muốn bắt chúng, người dân cần phải có kinh nghiệm.

“Việc đánh bắt cá ngần cần tỉ mỉ, khéo léo vì chúng thấy động là rẽ nước, tản ra mất tăm. Khi mặt nước yên ả, cá mới tụ thành đàn.

Người dân nếu có kinh nghiệm, chỉ cần đơm lưới, dùng vợt, vớt vội cũng được dăm ba cân cá ngần. Kỳ công hơn thì đi thuyền, sử dụng lưới chuyên dụng để khai thác nhanh với số lượng lớn”, anh nói.

Cá ngần thường xuất hiện vào tháng 4-5. Ảnh: Song Anh DC

Theo anh Luyện, cá ngần lúc tươi sống mềm như bún nhưng khi nấu lên, phần thịt săn lại, dai ngon. Vì thế, chúng được tận dụng làm thức ăn rất phổ biến.

Cá ngần có thể chế biến thành nhiều món nhưng ngon và phổ biến nhất là làm chả hoặc nấu canh chua.

Vì thức ăn của cá ngần là vi tảo, phù du trôi nổi và chúng chỉ sống được trong tự nhiên, nơi có vùng nước sạch nên khá lành, việc sơ chế cũng đơn giản. Cá sau khi mua về chỉ cần rửa sạch, để ráo rồi chế biến tùy ý.

Song, cần lưu ý loại cá này thân mềm nên sơ chế xong nên nấu ngay để đảm bảo giữ được hương vị tươi ngon, hấp dẫn.

Cá ngần dễ chế biến, ăn được cả con. Ảnh: Trần Hiền

Với món canh chua cá ngần được yêu thích, cách nấu và nguyên liệu cần chuẩn bị cũng khá đơn giản.

Dứa thái lát mỏng, đem xào cùng cà chua và hành khô (hoặc đầu hành phi thơm) rồi thêm nước và nêm nếm gia vị như những món canh chua quen thuộc khác.

Khi nước sôi, người ta bỏ cá ngần vào, thêm chút mẻ (hoặc me chua) cho dậy mùi, đun lửa nhỏ 5-10 phút là canh chín, bắc ra, rắc hành lá, thìa là thái nhỏ lên trên.

Canh chua cá ngần nóng hổi ăn với cơm hoặc chan với bún đều ngon. Vị chua thanh kết hợp với vị mềm ngọt của cá, người lớn hay trẻ nhỏ đều có thể thưởng thức.

Món canh chua cá ngần thích hợp ăn giải nhiệt vào mùa hè. Ảnh: Song Anh DC

"Ở một số địa phương như quê tôi, người dân kết hợp nấu canh chua cá ngần với dưa lá sắn hoặc măng chua, ăn bùi ngậy và rất thơm", anh Luyện cho hay.

Chả cá ngần cũng là món ăn phổ biến, được nhiều người ưa chuộng. Tùy văn hóa từng nơi và sở thích từng người mà người ta biến tấu món chả cá ngần thành nhiều phiên bản.

Trong đó, món đơn giản nhất là chả cá ngần với thìa lá, còn cầu kỳ hơn thì có chả cá ngần lá lốt, chả cá ngần vỏ quýt (giống chả rươi), chả cá ngần cuốn bánh đa nem (như nem rán).

Món chả cá ngần thìa là chế biến đơn giản. Ảnh: Quỳnh Như

Ngoài các món kể trên, người ta cũng sáng tạo nhiều món lạ miệng khác từ cá ngần, đáp ứng nhu cầu thưởng thức đa dạng như cá ngần đúc trứng, cá ngần chiên giòn, bún cá ngần…

Anh Luyện chia sẻ, cá ngần độc lạ từ hình thức đến hương vị nên mang lại cảm giác mới lạ cho mọi người khi ăn. Loại cá này thịt dai, xương giòn, vị thơm và ngọt thanh tự nhiên.

Theo cảm nhận riêng, anh đánh giá cá ngần ngon không kém các loại hải sản, thậm chí ngon hơn tôm và giá thành cũng cao tương đương.

Nhiều người sành ăn nhận xét cá ngần ngon, lạ miệng hơn cả tôm, cua nên giá cao vẫn hút khách thưởng thức. Ảnh: Trang Dong

Ở các địa phương nơi sông Đà chảy qua, người dân khai thác cá ngần về, bán tại chỗ với giá khoảng 150.000-200.000 đồng/kg. Khi vận chuyển xuống miền xuôi, đến Thủ đô hay “đi máy bay” vào miền Nam, loại cá này có giá 280.000-300.000 đồng/kg.

Vài năm gần đây, cá ngần được biết đến rộng rãi hơn. Người dân xem chúng như đặc sản “trời ban”, mỗi năm chỉ có một mùa nên dù giá cao vẫn tìm mua.

Thậm chí, có người còn gom vài cân một lần, đem về sơ chế sạch rồi cấp đông để bảo quản được lâu hơn, có thể sử dụng suốt nhiều tháng.

Thảo Trinh

Vietnamnet - 30/04/2025

Mùa vàng ở Pù Luông

Tháng 6, Pù Luông vào mùa lúa chín, khí hậu mát mẻ, ruộng bậc thang vàng óng trải dài tạo nên bức tranh thiên nhiên đầy cuốn hút.

Pù Luông nằm phía Tây tỉnh Thanh Hóa, có diện tích hơn 17.000 ha, trên địa phận hai huyện Bá Thước và Quan Hóa, giáp biên giới Việt - Lào. Khí hậu vùng núi Pù Luông mát mẻ, ruộng bậc thang rộng mênh mông, đẹp như tranh vẽ vào mùa lúa chín. Khung cảnh cuốn hút nhiều nhiếp ảnh gia và du khách đến "săn mùa vàng".

Bún bò lò củi 60 năm tại Huế

Quán bún bò không tên, không biển hiệu trong hẻm ở TP Huế vẫn hút khách nhờ nước dùng thơm, nấu theo công thức gia truyền trên bếp củi và chả bò giã tay.

Tại Huế, bún bò không chỉ là món ăn quen thuộc mà còn là trải nghiệm văn hóa khiến nhiều du khách tìm đến. Giữa hàng trăm hàng quán khắp thành phố, quán nhỏ của bà Bê, 70 tuổi, nằm trong hẻm đường Nguyễn Lộ Trạch, quận Thuận Hóa, thu hút cả người địa phương lẫn du khách.

Bún bò được nấu trên bếp củi tại quán. Ảnh: Tuấn Anh

Ngôi chùa Sắc tứ ở Biên Hòa

Đi trên đường Bùi Hữu Nghĩa (Biên Hòa) về hướng Tân Vạn, ta thấy có một bảng tên chùa khá dài và lạ: Chùa Sắc Tứ Hộ Quốc Quan, chùa thuộc địa phận Tân Vạn, gần Chợ Đồn.

Chùa Sắc Tứ là tên gọi chung cho các ngôi chùa được triều đình sắc phong, thường là do có công lớn hoặc được thừa nhận chính thức có giá trị đặc biệt về tôn giáo, lịch sử và văn hóa. Còn Hộ Quốc là bảo vệ đất nước.

Đã Sắc tứ mà còn Hộ Quốc nữa, ngôi chùa này ắt là vô cùng nổi tiếng!

Tam quan chùa Sắc tứ Hộ quốc. Ảnh: Báo Đồng Nai

Món đặc sản 'hết đầu tiên' trong mâm cỗ ở Nam Định, người tay khỏe nấu càng ngon

Được chế biến kỳ công, cần vài người có lực tay khỏe thay phiên nhau đánh nhuyễn, canh chuối trở thành món đặc sản không thể thiếu trong mâm cỗ ở Ý Yên (Nam Định), thường được ăn hết đầu tiên.

Chuối nấu (tùy từng nơi còn gọi là giả chuối, chuối đánh xéo) là món ăn khá phổ biến ở một số tỉnh thành phía Bắc như Hải Dương, Thái Bình, Nam Định, Bắc Giang, Hà Nội.

Đặc biệt, ở huyện Ý Yên (Nam Định), chuối nấu được người dân địa phương xem như đặc sản không thể thiếu trong mâm cỗ vào các dịp giỗ chạp, cưới hỏi, chiêu đãi bà con lối xóm và họ hàng, quan khách gần xa.

Chị Dương Liễu – chủ một cơ sở cung cấp dịch vụ nấu cỗ cưới trọn gói ở Nam Định chia sẻ, tùy văn hóa từng vùng và sở thích từng nhà mà món chuối nấu được biến tấu khác nhau.

Bảo tồn nghệ thuật trang trí trên Paning của người Chăm

Paning là một loại hình nghệ thuật trang trí rất quan trọng trong đời sống văn hóa tín ngưỡng của người Chăm. Họa tiết Paning xuất hiện trong các lễ hội Rija và đám tang với chức năng trang trí, ngăn cách một không gian riêng mang tính thiêng liêng. Nghệ thuật vẽ thủ công Paning làm tấm trướng trang trí trong các lễ tục có nguy cơ mai một theo thời gian. Do đó, vấn đề bảo tồn nghệ thuật vẽ Paning mang tính cấp bách.

Gia đình bà Sử Gia Trang ở khu phố Bàu Trúc, thị trấn Phước Dân, huyện Ninh Phước, tỉnh Ninh Thuận trang trí Paning trong nghi lễ Patrip