Công viên Di sản các nhà khoa học Việt Nam: Nơi bảo tồn và tôn vinh tri thức khoa học

Nằm cách Hà Nội khoảng 90 km, Công viên Di sản các nhà khoa học Việt Nam (Meddom Park) tọa lạc tại xã Thung Nai, huyện Cao Phong, tỉnh Hòa Bình cũ (nay là xã Thung Nai, tỉnh Phú Thọ). Với diện tích gần 30 ha, nơi đây không chỉ là bảo tàng sống động lưu giữ tư liệu và hiện vật của các nhà khoa học, mà còn là điểm đến lý tưởng cho những ai yêu tri thức và thiên nhiên.

View toàn cảnh Công viên Di sản các nhà khoa học Việt Nam nhìn từ trên cao.

Văn chỉ Minh Hương - di tích Nho học ở Hội An

Văn thánh miếu Minh Hương, còn có tên gọi khác là Văn chỉ Minh Hương được xây dựng vào khoảng giữa thế kỷ 18, hiện tọa lạc tại số 20 đường Phan Châu Trinh, phường Hội An, thành phố Đà Nẵng.

Bình phong di tích Văn chỉ Minh Hương. Ảnh: T.P

Đây là thiết chế văn hóa tín ngưỡng do cộng đồng làng Minh Hương ở Hội An xây dựng để thờ Khổng Tử cùng Tứ phối, các vị tiên triết, tiên hiền, tiên nho và những vị có học, đỗ đạt cao trong làng Minh Hương vào nửa cuối thế kỷ 19.

Nghề nung vôi xưa ở Hội An

Có một thời, khói lửa nung vôi đã để lại dấu ấn sâu đậm trong ký ức của bao thế hệ người dân phố Hội. Đến nay nghề nung vôi truyền thống bị mai một, nhưng dư âm của nó vẫn còn hiển hiện trong nếp sống, trên mảng tường vôi vàng úa của những công trình kiến trúc.

Lò nung vôi ở Thanh Hà khoảng năm 1940. Ảnh: Jean-Yves Claeys

Cầu Sông Hàn: Lịch sử và biểu tượng

Việc khởi công xây dựng cầu Sông Hàn ngày 2/9/1998 là một trong những quyết định đột phá, mang tính biểu tượng, mở màn cho sự phát triển mạnh mẽ của Đà Nẵng sau khi trở thành thành phố trực thuộc Trung ương (1997).

Cầu Sông Hàn quay mỗi đêm là một nét văn hóa, một dấu ấn đặc trưng của thành phố. Ảnh: NGUYỄN TRÌNH

Công trình không chỉ giải quyết bài toán giao thông chiến lược, nối liền trục đường Lê Duẩn (bờ Tây) và Phạm Văn Đồng (bờ Đông), mà còn góp phần mở rộng không gian đô thị, làm thành phố “sáng hẳn lên”.

Huyền bí mặt nạ gỗ

Trong số các dân tộc sinh sống trên địa bàn tỉnh, đồng bào Sán Chỉ vẫn còn giữ được kho tàng văn hóa dân gian đồ sộ, trong đó có nghệ thuật điêu khắc mặt nạ gỗ. Những chiếc mặt nạ gỗ là phục sức rất độc đáo và huyền bí, vừa mang tính nghệ thuật vừa gắn bó chặt chẽ với đời sống tâm linh của đồng bào Sán Chỉ trong sinh hoạt văn hóa, tín ngưỡng của cộng đồng.

Mỗi mùa xuân, người Sán Chỉ ở Khâu Đấng thường tổ chức lễ hội cầu mùa, thu hút đông đảo nhân dân trong xã và du khách đến chung vui.

Thức bánh ấm giữa trời cuối thu

Ở những bản làng vùng cao phía Bắc tỉnh Thái Nguyên, khi tiết trời se se lạnh, trong nhiều căn bếp lại rộn ràng tiếng cười nói quanh nồi nước bánh trôi nóng hổi. Bánh trôi ở đây không ăn với đường mà lại có nhân thịt. Những viên bánh to, tròn là thức quà ấm áp, gợi nhớ bao ký ức xưa cũ của người Tày, người Dao nơi đây.

Người phụ nữ dân tộc Dao ở xã Yên Thịnh khéo léo vớt những mẻ bánh trôi vừa chín tới.

Giang Mỗ bảo tồn văn hóa Mường gắn với phát triển du lịch

Nằm cách trung tâm phường Hòa Bình, tỉnh Phú Thọ khoảng 10 km, bản Giang Mỗ mang trong mình vẻ đẹp nguyên sơ và thanh bình. Đây là một không gian bản làng mang đậm nét văn hóa Mường cổ vẫn đang được người dân nơi đây gìn giữ và phát triển.

Bản Mường Giang Mỗ đang là điểm đến lý tưởng cho những ai muốn khám phá và trải nghiệm về văn hóa của cộng đồng người Mường.

Xóm Mường cổ Lũy Ải - bản giao hưởng của di sản văn hóa và du lịch

Vùng đất cổ Mường Bi là vùng Mường lớn nhất trong bốn Mường (Mường Bi, Mường Vang, Mường Thàng, Mường Động). Nơi đây với những nếp nhà sàn cổ, thửa ruộng bậc thang cùng các điệu múa Mường trong thanh âm trầm hùng của chiêng Mường vẫn đang lưu giữ nhiều nét văn hóa nguyên bản của dân tộc Mường Hòa Bình cũ, được xem như “trái tim” của người Mường.

Trong không gian phát triển mới, vùng đất Mường Bi với xóm Mường cổ Lũy Ải đang được chính quyền tỉnh Phú Thọ, người dân gìn giữ và thổi luồng sinh khí mới vào những di sản văn hóa trong hành trình phát triển bền vững của du lịch văn hóa.

Lũy Ải - “viên ngọc thô” được thời gian lưu giữ 

Xóm Lũy Ải, hay còn gọi là Mường Ải xã Mường Bi mang nét đẹp độc đáo đặc trưng của vùng đất Mường cổ với phong cảnh thiên nhiên tươi đẹp, nét văn hóa truyền thống còn được giữ gìn.

'Thung lũng trường thọ' lưu giữ văn hóa Mường cổ

Giữa những giải mây bảng lảng và những dãy núi trùng điệp của núi rừng Tây Bắc, xã Vân Sơn, còn được gọi là “nóc nhà xứ Mường” của tỉnh Phú Thọ, hiện lên như một bản giao hòa của thiên nhiên, con người. Với cảnh sắc nguyên sơ, khí hậu mát lành và những giá trị văn hóa của vùng Mường cổ được lưu giữ vẹn nguyên, xã Vân Sơn đang trở thành điểm sáng du lịch mới của tỉnh Phú Thọ. 

Những xóm làng người Mường bình yên của xã Vân Sơn đang là điểm thu hút đối với nhiều du khách.

Độc đáo sắc màu, không gian văn hóa chợ phiên Mường Chon

Nằm trên địa bàn bản Tông (xã Bình Chuẩn, tỉnh Nghệ An), dưới chân núi Pù Huột, bao quanh là những dãy núi trùng điệp, chợ phiên Mường Chon là chợ phiên duy nhất, có quy mô lớn tại địa phương vùng cao này.

Hoạt động từ tháng 11/2020, chợ phiên Mường Chon tổ chức họp vào ngày Thứ Bảy, Chủ nhật của tuần thứ 3 hằng tháng, bày bán các sản phẩm, sản vật truyền thống, đặc trưng trong đời sống, sinh hoạt của cộng đồng các dân tộc tại địa phương và các xã lân cận. Đặc biệt, với những nét hấp dẫn độc đáo và không gian văn hóa đa sắc riêng có, chợ phiên Mường Chon là nơi bảo lưu, trao truyền, phát huy những giá trị văn hóa độc đáo, tiêu biểu mang đậm sắc màu văn hóa của các dân tộc vùng cao miền Tây xứ Nghệ. Chợ cũng là nơi để các doanh nghiệp, hợp tác xã tìm kiếm cơ hội liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm. 

Ngay từ sáng sớm, hoạt động bày bán hàng hóa, nông sản của cộng đồng người Thái tại khu vực cổng chợ phiên Mường Chon đã diễn ra đông vui, nhộn nhịp.