Từ hồi tui còn nhỏ xíu xìu xiu ở Long Khánh đã từng biết đến trái bòn bon rồi. Không biết bòn bon đó xuất xứ từ đâu, chỉ biết là ở Long Khánh chỉ nổi tiếng nhiều chôm chôm, cà phê chớ không hề có nhiều bòn bon.
Rất nhiều năm sau, tui về Long Khánh vô vườn trái cây của người thân, bạn bè chơi, rất ngạc nhiên khi thấy hầu như vườn nào cũng có trồng bòn bon, thậm chí bòn bon còn nhiều hơn chôm chôm.
Tui tò mò hỏi thử AI coi bòn bon đến với nhà vườn Long Khánh từ bao giờ. Con AI nào cũng nói bòn bon là sản phẩm chủ lực ở Quảng Nam, tập trung tại Tiên Phước, Đại Lộc; ở miền Nam cũng có lai rai nhưng đâu thấy có bòn bon ở Long Khánh đâu!
Tức mình, tui hỏi chuyện trực tiếp bạn tui là anh Nguyễn văn Năm, chủ vườn trái cây ở Long Khánh. Sau đây là những gì tui ghi nhận được.
Có người lo hỏi chuyện, có người mải mê hái trái. Ảnh: Phạm Hoài Nhân
Không nhớ chính xác bòn bon du nhập vào vườn trái cây Long Khánh từ năm nào, chỉ phỏng chừng trong khoảng thập niên 199x. Hồi ấy chôm chôm không đem lại hiệu quả kinh tế cao nên nhà vườn đốn bỏ và tìm các giống cây khác thay thế. Hai loại cây thay thế chôm chôm mang lại lợi ích cao hơn là bòn bon và măng cụt.
Giống bòn bon trồng ở Long Khánh không phải bòn bon Tiên Phước mà thường có nguồn gốc từ Thái Lan và Indonesia. Dân nhà vườn Long Khánh gọi bòn bon Thái là bòn bon langsat hoặc bòn bon longkong, còn bòn bon Indonesia là bòn bon duku.
Vui vẻ vào vườn, vơ vét về
Bòn bon Tiên Phước ngon có tiếng (nam trân mà!) nhưng không được dân Long Khánh chọn trồng mà thay vào đó là bòn bon Thái hay Indo, lý do chính là vấn đề phù hợp thổ nhưỡng. Bên cạnh đó 2 yếu tố quan trọng khác là bòn bon Tiên Phước lâu cho trái hơn và năng suất thấp hơn. Dưới đây là bảng so sánh 3 loại:
Tụi tui tới thăm vườn anh Năm vào tháng Bảy năm nay, đúng thời điểm thu hoạch bòn bon. Vui vẻ vào vườn, vơ vét về. Về xong thấy còn tiếc, 2 tháng sau vào cuối mùa tranh thủ quay lại. May quá, chủ vườn vẫn còn chừa cây bòn bon sai trái cho quần hùng hội tụ, trèo cây hái trái.
Vô vườn nhà anh Năm, "Được ăn, được hái, được gói đem về".
Hiện nay cây bòn bon không đem lại hiệu quả kinh tế cao nên dần dần bị đốn bỏ để thay bằng cây khác như sầu riêng, măng cụt. Ngay ở vườn anh Năm, số cây bòn bon cũng chỉ còn chưa tới một nửa so với lúc nhiều nhất. Bởi vậy nhìn trong hình các bạn thấy mọi người xách một bịch to (dù rằng thời điểm đó đã hết mùa, không còn bao nhiêu trái), đó là tranh thủ kẻo năm sau không còn được hái nữa!
Trước khi chấm hết xin nói thêm một chút. Bòn bon là tên gọi trong Nam, ngoài Bắc gọi cây này là dâu da hay dâu da đất. Thế nhưng ngay ở Tiên Phước, xứ sở của bòn bon (loòng boong) thì dâu da đất là một loại cây khác. Đây là hình ảnh cây dâu da đất tui chụp ở ngay Tiên Phước, Quảng Nam.
Coi trên mạng thấy có chỗ viết về cây dâu đa đất mà chụp hình toàn bòn bon, thấy khó chịu. Mà thôi, cách gọi thay đổi theo vùng miền mà!
Phạm Hoài Nhân
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét