Mái samu - Di sản trăm năm ở Kỳ Sơn

Ở những bản làng quanh năm mây phủ của Kỳ Sơn (Nghệ An), những mái nhà lợp gỗ samu phủ rêu xanh vẫn âm thầm ôm lấy bản làng như những khúc ca trầm mặc. Giữa vòng xoáy đổi thay, người dân và chính quyền nơi đây đang chắt chiu gìn giữ từng mái samu như giữ lấy hồn cốt của núi rừng.

Giữa lưng chừng núi, lưng chừng đèo, những mái nhà samu rêu phong như những nét chấm phá trầm mặc giữa đại ngàn. Trong ảnh: Đường vào bản Buộc Mú 2 (xã Na Ngoi, Kỳ Sơn) thấp thoáng những mái nhà lợp gỗ samu. Ảnh: Thanh Phúc

Nghệ An: Giải mã nghi thức buộc chỉ cổ tay và lễ đặt tên của người Ơ Đu

Trải qua hàng trăm năm người Ơ Đu tại bản Văng Môn (xã Nga My, tỉnh Nghệ An) đã bảo lưu, gìn giữ và trao truyền được nhiều tập tục, nghi thức văn hóa, tín ngưỡng, nét sinh hoạt mang giá trị bản sắc văn hóa rất độc đáo, riêng có. Trong đó, nghi thức cột chỉ cổ tay và lễ đặt tên đều nằm trong Lễ đón tiếng sấm đầu năm, vốn là những nghi lễ tâm linh, tín ngưỡng độc đáo trong hệ thống lễ tục vòng đời của người Ơ Đu; thể hiện văn hóa ứng xử hài hòa giữa con người với thiên nhiên, hướng về cội nguồn, tri ân các vị tiền bối đã có công khai phá, bảo vệ bản mường, tạ ơn trời đất.

Lễ đón tiếng sấm đầu năm (Chăm Phtrong), lễ làm vía cột chỉ vào cổ tay, lễ nhập họ và đặt tên là những nghi thức quan trọng, mang đậm sắc thái văn hóa độc đáo, đặc trưng của dân tộc Ơ Đu.

Làng khoa bảng Quỳnh Đôi làm du lịch

Theo câu ca nổi danh một thời “Bắc Hà có Hành Thiện - Hoan Diễn có Quỳnh Đôi”, chúng tôi về với làng khoa bảng trên đất Nghệ. Từ một vùng đất học sản sinh những ông trạng, ông nghè, làng khoa bảng Quỳnh Đôi hôm nay đang hướng đến tour du lịch “Làng Cá Gỗ - Sau ánh hào quang”.

Quang cảnh làng Quỳnh Đôi nhìn từ trên cao

Theo sử làng, Quỳnh Đôi được hình thành từ năm thứ II Xương Phù (1378). Thuở ấy, cụ Hồ Kha giao cho con trai trưởng là Hồ Hồng cùng với các ông Nguyễn Thạc và Hoàng Khánh cùng nhau đến đây khai cơ, lập làng. Lúc đầu làng có tên là “Thổ Đôi Trang”, đến năm 1528, cụ Hồ Nhân Hy (đời Mạc) đổi tên thành làng Quỳnh Đôi nay là xã Quỳnh Đôi, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An.

Quỳnh Đôi, từ thuở lập làng cho đến nay, xứng danh với làng khoa bảng, cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng. Thử nhẩm tính, từ năm 1378 đến 1918 khi bãi bỏ khoa thi bằng chữ Hán, làng có 734 người đỗ tú tài và cử nhân, 4 Phó bảng, 7 Tiến sĩ, 2 Hoàng Giáp và 1 Thám hoa. Còn từ sau Cách mạng tháng Tám năm 1945 đến nay, theo thống kê chưa đầy đủ, toàn xã Quỳnh Đôi có trên 52 thạc sĩ, 55 tiến sĩ, 16 phó giáo sư, 5 giáo sư, 3 viện sĩ khoa học quốc tế.

Khám phá vẻ đẹp hoang sơ thác nước 3 tầng ở Kỳ Sơn

Đến huyện Kỳ Sơn mùa nắng nóng này, ngoài việc tận hưởng khí hậu mát mẻ ở Mường Lống, sẽ là một thiếu sót nếu mọi người không đến khám phá thác 3 tầng ở Nậm Cắn.

Cách trung tâm huyện Kỳ Sơn khoảng 12 km, mọi người sẽ được khám phá vẻ đẹp hoang sơ, khí hậu mát lạnh, cảm giác sảng khoái khi hòa mình cùng kiệt tác của thiên nhiên tại thác nước 3 tầng ở Nậm Cắn. Ảnh: Ngọc Phương

Nhà cổ Ngọc Sơn - tuyệt tác điêu khắc ở làng cổ ven dòng Lam

Tồn tại lâu đời, những ngôi nhà cổ trăm tuổi ở xã Ngọc Sơn, Thanh Chương đang được người dân gìn giữ khá nguyên vẹn. Điều đặc biệt là trên khung gỗ những ngôi nhà này được điêu khắc, chạm trổ khá độc đáo.

Ở làng cổ Ngọc Sơn có một ngôi nhà đã đứng vững 106 năm. Năm thế hệ của một gia đình đã lớn lên, đi về dưới mái nhà này. Thời gian qua, dù nhiều người tìm đến trả giá cao, nhưng chủ nhân của nó vẫn kiên quyết lắc đầu không bán. Ảnh; Huy Thư

Vẻ đẹp hùng vĩ của con đèo dài nhất miền Tây Nghệ An

Nằm gần Cửa khẩu Quốc tế Nậm Cắn, đèo Noọng Dẻ trên Quốc lộ 7 là con đèo dài nhất ở khu vực miền Tây Nghệ An. Nhìn từ trên cao, con đèo này rất hùng vĩ, không kém gì so với những "đại đèo" trên khắp đất nước Việt Nam.

Đèo Noọng Dẻ (còn gọi là Noòng Dẻ), thuộc địa phận xã Nậm Cắn, huyện Kỳ Sơn, nằm trên Quốc lộ 7. Đỉnh đèo cách Cửa khẩu Quốc tế Nậm Cắn khoảng 8 km. Ảnh: Tiến Đông

Bãi biển trong xanh cách Hà Nội 4 giờ lái xe, hấp dẫn du khách thích sự mộc mạc

Không nổi tiếng như Sầm Sơn (Thanh Hóa), Cửa Lò (Nghệ An), biển Quỳnh (Nghệ An) còn hoang sơ, hấp dẫn những du khách thích sự yên bình, mộc mạc, không khí trong lành.

Theo Cổng Thông tin điện tử huyện Quỳnh Lưu, Nghệ An, biển Quỳnh là danh từ chung để chỉ 7 bãi biển kề nhau chạy dài từ xã Quỳnh Lập (nay thuộc thị xã Hoàng Mai) đến xã Tiến Thủy (thuộc huyện Quỳnh Lưu).

7 bãi biển đó gồm Quỳnh Phương, Quỳnh Liên, Quỳnh Bảng, Quỳnh Lương, Quỳnh Minh, Quỳnh Nghĩa và Tiến Thủy.

Nhiều bãi tắm có bờ cát trắng mịn, nước trong xanh, phía trên là hàng phi lao rì rào trong gió, phía dưới là hoa muống biển khoe sắc tím. Khung cảnh càng nên thơ vào sớm bình minh hay chiều hoàng hôn.

Vẻ đẹp hoang sơ của biển Quỳnh. Ảnh: Nhật Thành/Biển Quỳnh - Nghệ An

Tinh hoa ẩm thực từ lươn xứ Nghệ

Ở xứ Nghệ - mảnh đất chịu ảnh hưởng của gió Lào bỏng rát, dấu ấn ẩm thực được tạo nên từ những món ăn mộc mạc nhưng đầy tinh tế, đặc biệt là các món ăn chế biến từ lươn đồng. Cháo lươn, súp lươn, miến lươn, lươn nướng, lươn om chuối đậu… không chỉ là những món ngon nổi tiếng mà còn là biểu tượng cho sự khéo léo, cần mẫn và tinh thần chịu thương chịu khó của người dân nơi đây.

Các món ăn được chế biến từ lươn

Bãi biển có khung cảnh 'vừa Đà Lạt, vừa Vũng Tàu' cách Hà Nội 4 tiếng lái xe

Một bãi biển tại Nghệ An gây chú ý trên mạng xã hội bởi vẻ đẹp hoang sơ, vừa hùng vĩ vừa nên thơ. Nơi đây có con đường sát biển với góc check-in được du khách ví von đẹp như Vũng Tàu và những rặng thông reo khiến họ liên tưởng tới Đà Lạt.

Bãi Lữ nằm tại huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An, cách trung tâm TP Vinh khoảng 25 km, cách Hà Nội hơn 260 km, tương đương 4-5 tiếng di chuyển bằng ô tô.

Không sôi động, náo nhiệt, nhiều tiện ích như Cửa Lò, bãi Lữ mang vẻ đẹp hoang sơ với khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ. Nơi đây còn được ví von là "Đà Lạt trên biển" ở Nghệ An nhờ sở hữu những rặng thông reo bạt ngàn, vươn mình ra biển lớn.

Bờ biển ở đây uốn cong hình vầng trăng khuyết với nước biển trong quanh năm, màu xanh biếc khi vào hè, bãi cát trải dài, thoai thoải, vàng óng ả, sóng êm dịu.

Bờ biển uốn cong hình vầng trăng khuyết. Ảnh: Nguyễn Phương Thảo

Lễ cúng cơm mới của người Thổ

Người Thổ tái hiện Lễ cúng mừng cơm mới tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam.

Trước lễ, gia chủ chuẩn bị mâm cúng chu đáo gồm: cơm mới, gà luộc, xôi, rượu cần và các sản vật đầu mùa. Lễ vật được chia thành hai phần: phần chay dâng lên thần linh và thổ địa; phần mặn dành cho tổ tiên. Những bông lúa được chọn lựa kỹ càng, treo gần bàn thờ như một lời mời hồn lúa trở về với con cháu.

Hối hả làng trống Hoàng Hà dịp cuối năm

Những ngày cuối năm, không khí ở làng trống Hoàng Hà sôi động, bận rộn hơn, nhiều hộ làm ngày, làm đêm để đáp ứng nhu cầu tăng cao dịp tết Nguyên đán và phục vụ mùa lễ hội đầu năm mới.

Có lịch sử hàng trăm năm, làng trống Hoàng Hà ở xã Diễn Hoàng (huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An) độc đáo khi bí quyết làm nghề chỉ được truyền bá trong dòng họ Nguyễn.

Trống Hoàng Hà có lịch sử hàng trăm năm. Ảnh: Phú Hương

Phượng Lịch - Nơi ca trù hồi sinh trong từng nhịp phách

Trong dòng chảy của cuộc sống hiện đại, vẫn còn đó những nghệ nhân đau đáu với nghệ thuật dân gian truyền thống. Đối với nghệ nhân Lê Thị Loan ở xã Diễn Hoa, huyện Diễn Châu thì những làn điệu ca trù đã ăn sâu vào trong máu thịt, trở thành lẽ sống cả đời của chị.

Đau đáu với ca trù

Một ngày giữa tháng Ba, trong ngôi nhà nhỏ của chị Lê Thị Loan - Chủ nhiệm CLB Ca trù Phượng Lịch, xã Diễn Hoa, huyện Diễn Châu lại vang lên âm thanh trầm đục của đàn đáy, tiếng nhịp phách réo rắt, tiếng trống chầu rộn ràng, đặc biệt là giọng hát trong trẻo của các ca nương trong câu lạc bộ.

CLB Ca trù xã Diễn Hoa. Ảnh: Mai Giang

Trải nghiệm du lịch cộng đồng ở Tiên Kỳ (Tân Kỳ)

Nằm khuất giữa những dãy núi trập trùng, xã Tiên Kỳ, huyện Tân Kỳ hiện lên như một bản hòa ca giữa thiên nhiên hùng vĩ và nền văn hóa Thái đậm đà. Mỗi bước chân về vùng đất này là một cuộc hành trình khám phá, từ những hang động huyền bí tới những nếp sinh hoạt mang dấu ấn truyền thống.

Xã Tiên Kỳ, huyện Tân Kỳ nằm khuất giữa những dãy núi trùng điệp. Ảnh: Đức Anh

Những góc check-in độc đáo ở đảo Lan Châu

Không cần phông nền cầu kỳ, mỗi mỏm đá rêu phong, mỗi tán cây xanh rì, mỗi khoảng trời trong veo... của đảo Lan Châu (Cửa Lò) đều có thể trở thành một khuôn hình thơ mộng.

Từ đường Bình Minh rẽ vào đảo Lan Châu, mùa này, du khách có thể tìm thấy rất nhiều góc check in thú vị. Những luống hoa cúc biển rực rỡ bên những hàng thuyền thúng đặc trưng vùng biển có thể là một bối cảnh đầy chất thơ. Ảnh: Diệp Thanh

Thăm di tích Cột mốc số 0 trên tuyến đường Trường Sơn

Di tích Cột mốc số 0 (Di tích Km0) thuộc thị trấn Tân Kỳ, huyện Tân Kỳ, tỉnh Nghệ An, tự hào là nơi khởi nguồn của con đường Hồ Chí Minh huyền thoại. Đây là một trong những di tích tiêu biểu thuộc Di tích lịch sử Đường Trường Sơn - Đường Hồ Chí Minh, đã được xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt năm 2013.

Di tích Km0 - Tân Kỳ là một trong các di tích tiêu biểu nằm trong tổng thể Di tích lịch sử Đường Trường Sơn - Đường Hồ Chí Minh (thuộc các tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Huế, Quảng Nam, Kon Tum, Gia Lai, Đắk Lắk, Đắk Nông, Bình Phước) đã được xếp hạng là Di tích quốc gia đặc biệt vào năm 2013.

Với thế hệ trẻ hôm nay, di tích Cột mốc số 0 trên tuyến đường Trường Sơn huyền thoại là bài học quý giá nhất, sinh động nhất về những năm tháng chiến tranh.

Chị Phạm Thu Hằng - hướng dẫn viên tại di tích Cột mốc số 0 cho biết: "Đây không chỉ là những hiện vật có giá trị lịch sử trong thời kỳ chiến tranh, ngày nay những hiện vật này thể hiện tinh thần chiến đấu, anh dũng của quân và dân ta từ tuyến đường Hồ Chí Minh huyền thoại".

Những bí ẩn ở Tùng Lâm Diệc Cổ

Trở lại chùa Diệc hôm nay, giữa những ồn ã, sôi động của phố thị thành Vinh là những khoảng lặng bình yên, thanh tịnh của chốn tu hành. Chùa Diệc từng một thời là Trung tâm Phật giáo xứ Nghệ, là nơi lưu giữ bản chép tay “Văn chiêu hồn” bằng chữ Nôm nổi tiếng của Đại thi hào Nguyễn Du…

Tùng Lâm Diệc Cổ nhìn từ trên cao

Đặc sắc Lễ hội Đền Cuông

Từ ngày 11-15/3 (tức 12-16/2 âm lịch), tại Diễn Châu diễn ra Lễ hội Đền Cuông với nhiều hoạt động văn hóa đặc sắc, thu hút du khách thập phương.

Đền Cuông là một công trình kiến trúc đẹp, vững chắc, phù hợp với điều kiện thiên nhiên. Đền có kiến trúc kiểu chữ Tam, bao gồm tam quan, ba tòa Thượng, Trung và Hạ điện.

Lễ rước tại Lễ hội Đền Cuông. Ảnh: Mai Giang

Đặc sắc lễ hội đền Bà Chúa bên bờ sông Lam

Lễ hội Đền Bà Chúa (Thanh Chương) không chỉ là dịp để tưởng nhớ công đức của Thánh Mẫu Liễu Hạnh và các vị thần linh, mà còn góp phần gìn giữ, phát huy và lan tỏa giá trị di sản của cha ông.

Đền Bà Chúa - Di tích Lịch sử - Văn hoá cấp tỉnh tọa lạc bên bờ sông Lam thuộc thôn Thanh Đồng 2, thị trấn Dùng (Thanh Chương) được nhân dân địa phương xây dựng từ lâu đời. Đền gồm nhiều công trình như cổng đền, hạ điện, trung điện, tả vu, hữu vu, thượng điện, mang vẻ đẹp cổ kính, linh thiêng. Tại đền còn lưu giữ được nhiều tài liệu, hiện vật cổ có giá trị như sắc phong, câu đối, đại tự… Ảnh: Huy Thư

Đảo chè Cầu Cau có gì hấp dẫn du khách dịp nghỉ lễ?

Được ví như "Hạ Long của xứ Nghệ", đào chè Cầu Cau ở huyện Thanh Chương với vẻ đẹp hoang sơ, thơ mộng là điểm đến hấp dẫn của nhiều du khách.

Đảo chè Cầu Cau được ví như “Hạ Long của xứ Nghệ” nhờ cảnh sắc sơn thủy hữu tình với những nét đặc trưng hiếm thấy. Đây vốn là hồ thủy lợi được xây dựng từ năm 1963, điểm nhấn là những đảo chè xanh mướt nổi bật giữa non xanh nước biếc, mang vẻ đẹp hoang sơ, lãng mạn. Ảnh: Huy Thư

Về Lễ hội đền Pu Nhạ Thầu xem trai gái tung còn, ném pao, trổ tài bắn nỏ

Lễ hội đền Pu Nhạ Thầu (xã Hữu Kiệm, huyện Kỳ Sơn) hàng năm thu hút hàng nghìn lượt khách trong và ngoài huyện. Đến đây, du khách được hòa mình trong những trò chơi dân gian mang đậm bản sắc đồng bào các dân tộc vùng cao như tung còn, ném pao, bắn nỏ.

Lễ hội đền Pu Nhạ Thầu được tổ chức vào các ngày 23 - 25 tháng Giêng (âm lịch) hàng năm để tưởng nhớ Đức Thánh Mẫu Thượng Ngàn và Đốc tướng Đoàn Nhữ Hài thời nhà Trần, là người đã có công bảo vệ giang sơn, bờ cõi phía Tây Nam của đất nước. Lễ hội cũng là thời điểm để đồng bào các dân tộc huyện Kỳ Sơn trẩy hội vui Xuân cầu cho một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu. Ảnh: Đào Thọ