Già làng người con ưu tú của Yang

Già làng, người có quyền quyết định rất nhiều vấn đề trong đời sống của đồng bào Vân Kiều. Từ việc cưới hỏi, ma chay, cúng tế, các vấn đề xã hội (kể cả những việc liên quan đến luật pháp, nhất là vấn đề hòa giải ở cơ sở) thì già làng có vị trí quan trọng trong xử lý công việc liên quan đến cộng đồng. Có lối sống chuẩn mực, hiểu biết rất nhiều lĩnh vực, linh hoạt, sáng tạo và đặc biệt là công bằng, minh bạch...

Già làng - Ảnh: Nông Văn Dân

Bánh tẻ Phú Nhi Lưu: nơi giữ hồn quê xứ Đoài

Trở lại làng nghề bánh tẻ Phú Nhi (phường Phú Thịnh, thị xã Sơn Tây, Hà Nội) vào những ngày cuối năm, du khách có thể cảm nhận từ xa hương thơm của bánh tẻ, lá chuối. Ngôi làng với hơn 30 hộ, bếp luôn “đỏ lửa” hằng ngày để cho ra lò những chiếc bánh thơm lừng.

Dừng chân ghé lại cơ sở sản xuất Lan Tiến, chúng tôi được tận mắt chứng kiến những bàn tay lành nghề đang tạo ra những chiếc bánh tẻ. Vừa nhanh tay gói bánh, bà Đảm - chủ cơ sở, tâm sự: “Hiện nay, trong làng không còn ai nhớ nghề này xuất hiện từ bao giờ mà chỉ biết đã có hàng trăm năm nay. Các thế hệ cha ông đi trước vẫn hằng ngày truyền lại nghề cho thế hệ sau. Trải qua sự thăng trầm của lịch sử, nghề làm bánh tẻ ngày càng phát triển, có sự thay đổi đáp ứng thị hiếu của người tiêu dùng”.

Du xuân Cồn Đen

Trong tâm niệm của mỗi du khách, du lịch khám phá biển thường vào mùa hè nóng bỏng, tuy nhiên Xuân về ngắm biển Vô Cực, khám phá hệ sinh thái biển Cồn Đen là một trải nghiệm vô cùng thú vị. Cồn Đen là một cồn biển đẹp nhất miền Bắc Việt Nam đã mang lại cho mỗi người một ấn tượng cảm xúc trong những ngày Xuân này.

Nằm cách thị trấn Diêm Điền 10 km, Cồn Đen thuộc xã Thái Đô, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình. Khu du lịch sinh thái Cồn Đen có diện tích gần 200 ha và hiếm có ở Thái Bình, nơi có Biển Vô Cực, Khu dự trữ sinh quyển Rừng ngập mặn đã được UNESCO công nhận là di sản, những bãi nuôi ngao trải dài vô tận, những rừng thông ngút ngàn trong sự hoang sơ quý hiếm của thiên nhiên. Cồn Đen không chỉ đẹp tựa như viên ngọc ẩn mình dưới lớp cát biển mà còn là minh chứng cho sự kiên trì và bền bỉ của con người gắn với biển và bảo tồn di sản sinh thái biển.

Toàn cảnh quần thể Cồn Đen nhìn từ trên cao xuống. ảnh: Tư liệu KDLST Cồn Đen cung cấp

Rằm tháng giêng đi chợ tình Ea Tam phiên bản Tây Nguyên

Ở vùng đất Tây Nguyên xa xôi đầy nắng và gió cũng có những phiên chợ tình.

Khu vực chợ tình Ea Tam

Chợ tình phiên bản Tây Nguyên diễn ra vào độ rằm tháng giêng tại một xã vùng sâu nằm trên địa bàn huyện Krông Năng, thuộc tỉnh Đắk Lắk.

Krông Năng cách trung tâm thành phố Buôn Ma Thuột khoảng 80 km về phía đông bắc. Nơi đây nổi tiếng với huyền thoại về cô gái người dân tộc Ê Đê xinh đẹp tên là Hơ Năng. Vì tình yêu đối với buôn làng, nàng đã đánh đổi cả mạng sống của mình để đi tìm nguồn nước cứu sống dân làng trong mùa hạn hán. Tên của nàng đã gắn liền với dòng sông Krông Năng tuôn trào và thác nước Thủy Tiên tuyệt đẹp.

Nộm chít non – món ăn độc đáo của đồng bào dân tộc Cống

Huyện Mường Tè có 14 xã, thị trấn, gồm 10 dân tộc anh em sinh sống. Trong đó, người Cống là 1 trong 5 dân tộc thiểu số đặc biệt khó khăn, cư trú tập trung ở xã Nậm Khao với 220 hộ, trên 1.000 nhân khẩu. Tuy có số lượng nhân khẩu ít nhưng những giá trị văn hóa, phong tục và đặc biệt là những món ăn truyền thống của người Cống vẫn luôn được giữ gìn.

Nộm chít non là một món ăn dân dã, đặc trưng của người Cống ở Mường Tè, tỉnh Lai Châu. Món ăn này được chế biến từ những đọt non của cây chít, một loại cây mọc hoang ở vùng núi cao Tây Bắc.

Nguyên liệu chính để chế biến món nộm chít non là búp chít non, quả cóc rừng và rau mùi…

Làng cổ Việt Hải

Làng cổ Việt Hải tọa lạc tại Cát Bà và là một điểm du lịch đáng nhớ cho du khách khi đến với Hải Phòng. Từ xa xưa, làng cổ Việt Hải đã được ngư dân vô tình phát hiện ra. Một mảnh đất bốn bề là biển nhưng lại mang trong nó một nguồn tài nguyên nước ngọt đầy ăm ắp nên một số ngư dân đã quyết định định cư, sinh sống tại đây.

Làng cổ Việt Hải tọa lạc tại Cát Bà và là một điểm du lịch đáng nhớ cho du khách khi đến Hải Phòng.

Nghệ thuật trang trí trong lễ hội Ariêu Ping và kiến trúc nhà mồ của người Pa Kô

Có thể khẳng định lễ hội Ariêu Ping là lễ hội lớn nhất trong hệ thống lễ hội và hội tụ các giá trị di sản văn hóa của đồng bào Pa Kô ở Quảng Trị. Lễ hội thể hiện những nét đặc sắc riêng như: Văn hóa ứng xử, văn hóa ẩm thực, phồn thực, tín ngưỡng, âm nhạc dân gian, dân vũ, đặc biệt là hình tượng nghệ thuật trang trí.

Lễ hội Ariêu Ping tại Quảng Trị - Ảnh: Thanh Hồ

Trong lễ hội sự tựu trung đông đúc bao nhiêu thì thể hiện sự phồn thịnh bấy nhiêu. Khi đồng bào tổ chức lễ hội là minh chứng cho cuộc sống no đủ, cộng đồng đoàn kết và qua đó thể hiện rõ nét tính thẫm mỹ đạt đến đỉnh cao trong trang trí lễ hội Ariêu Ping.

Hương bánh quê nhà

Chẳng biết tự bao giờ người dân quanh vùng thường gọi làng tôi với cái tên nghe vui tai “làng ướt bèo”. Ý người ta gọi cái tên ấy là bởi nó gắn liền với nghề làm bánh ướt, bánh bèo truyền thống được nối tiếp thế hệ này sang thế hệ khác kể từ khi lập làng, mở đất.

Theo Ô châu cận lục của học giả Dương Văn An thì Phù Lưu quê tôi là làng thứ 27 trong tổng số 50 làng thuộc huyện Hải Lăng, Phủ Triệu Phong xưa (nay là huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị). Làng được thành lập vào năm 1608 (thế kỷ XVII) gồm có 6 họ: Trần, Lê Trọng, Nguyễn, Trương Đình, Trương Đức, Lê Văn, trong đó có ngài Trần Thiên Đốc được vua sắc phong Bổn Thổ Khai Khẩn - Trần Quý Công với sắc tặng Dực Bảo Trung Hưng Linh Phò Tôn Thần... Nguồn gốc của làng xuất phát từ làng Phù Lưu, huyện Tống Sơn nay là huyện Đông Sơn, tỉnh Thanh Hóa.

Xưa, nghề làm bánh ướt, bánh bèo ở làng tôi hoàn toàn bằng phương pháp thủ công từ xay giã dần sàng chọn lựa những hạt gạo tròn mẫy, trắng tinh tươm, cho đến khi làm ra những chiếc bánh hiện diện trên bàn ăn mỗi gia đình. Trong kí ức tôi, cứ chừng khoảng 4 - 5 giờ sáng là rộn ràng tiếng gọi nhau của các bà, các mẹ, các chị quang gánh oằn vai nối nhau thành hàng dài tỏa đi khắp các nẻo đường bán buôn đến xế chiều mới trở về. Hay cứ mỗi độ chiều về từ đầu đến cuối làng bất cứ mùa nào đều phủ rợp một màu khói trắng tỏa ra từ những gia đình làm bánh nhóm lửa bằng củi dương (thân cây dương liễu) chuẩn bị cho phiên chợ của ngày hôm sau.

Bánh ướt cuốn thịt heo ba chỉ luộc cùng rau sống - Ảnh: Trương Chung

Tục A Loang Pỡ tứp cu mũih

Từ xa xưa, người Vân Kiều ở Trường Sơn đại ngàn đã có tục chôn người chết bằng thân cây trong một khu rừng riêng biệt. Nơi đó được gọi là “rừng ma”.

Người Vân Kiều quan niệm, rừng ma là khu vực bất khả xâm phạm, nơi chỉ dành riêng cho thế giới người chết, nếu người trần đặt chân tới sẽ bị trừng phạt, thậm chí phải đánh đổi bằng cả tính mạng.

Gìa Làng Hồ Văn Cam, Bản Khe Xom đang làm chiếc quan tài truyền thống

Chứng nhân thời mở đất tại Tân An

Đình Bình Lập là ngôi đình cổ, xây dựng cách nay khoảng 2 thế kỷ, đánh dấu sự thành lập và phát triển của vùng đất Tân An xưa (nay là tỉnh Long An). Kiến trúc đình vẫn còn nguyên vẹn cho đến ngày nay.

Trong đình còn nhiều hiện vật có niên đại từ thế kỷ thứ XIX đến nay. Hiện tại, đình xuống cấp nghiêm trọng, cần được trùng tu, sửa chữa nhằm giữ lại những giá trị về văn hóa, kiến trúc mà đình đang gìn giữ.

Đình Bình Lập được xây dựng vào khoảng thế kỷ thứ XIX và đến nay vẫn giữ nguyên kiến trúc truyền thống kiểu tứ trụ của đình