18 thg 7, 2025

Nghệ An: Giải mã nghi thức buộc chỉ cổ tay và lễ đặt tên của người Ơ Đu

Trải qua hàng trăm năm người Ơ Đu tại bản Văng Môn (xã Nga My, tỉnh Nghệ An) đã bảo lưu, gìn giữ và trao truyền được nhiều tập tục, nghi thức văn hóa, tín ngưỡng, nét sinh hoạt mang giá trị bản sắc văn hóa rất độc đáo, riêng có. Trong đó, nghi thức cột chỉ cổ tay và lễ đặt tên đều nằm trong Lễ đón tiếng sấm đầu năm, vốn là những nghi lễ tâm linh, tín ngưỡng độc đáo trong hệ thống lễ tục vòng đời của người Ơ Đu; thể hiện văn hóa ứng xử hài hòa giữa con người với thiên nhiên, hướng về cội nguồn, tri ân các vị tiền bối đã có công khai phá, bảo vệ bản mường, tạ ơn trời đất.

Lễ đón tiếng sấm đầu năm (Chăm Phtrong), lễ làm vía cột chỉ vào cổ tay, lễ nhập họ và đặt tên là những nghi thức quan trọng, mang đậm sắc thái văn hóa độc đáo, đặc trưng của dân tộc Ơ Đu.

Các cháu nhỏ người Ơ Đu (bản Văng Môn, xã Nga My, tỉnh Nghệ An) được người lớn đưa đến làm lễ nhập họ, chính thức đặt tên tại lễ đón tiếng sấm đầu năm. 

Trẻ em người Ơ Đu được người lớn dạy cách mặc trang phục truyền thống trước khi đi tham gia lễ đón tiếng sấm đầu năm, lễ buộc chỉ cổ tay và lễ đặt tên.

Các lễ vật trên mâm cúng gồm có gà luộc, xôi nếp nương, rượu đựng trong chén bằng ống nứa, các món moọc cá, moọc thịt, nộm rêu suối đựng trong bát sứ... 

Lễ vật trên mâm cúng làm vía cho dân bản là những món ăn truyền thống của người Ơ Đu. 

Trẻ em người Ơ Đu theo bà, mẹ đi đến địa điểm diễn ra lễ đón tiếng sấm đầu năm của bản để thầy mo (thầy cúng) đặt tên chính thức.

Sau lễ làm vía, buộc chỉ vào cổ tay và lễ đặt tên, thầy mo và các già làng, trưởng bản, người uy tín cùng uống rượu cần, thụ lộc. 

Các cháu nhỏ được thầy mo (thầy cúng) và các già làng, trưởng bản, người có uy tín buộc chỉ vào cổ tay và nhập họ, chính thức đặt tên sau khi lễ cúng làm vía cho bản làng kết thúc. 

Người lớn cũng cột chỉ vào cổ tay cho nhau với với ý nghĩa buộc linh hồn lại trong cơ thể để luôn mạnh mẽ, gặp may mắn, thuận lợi lúc lên nương, đi rẫy, vào rừng, làm ăn thuận lợi.

Người được buộc sợi chỉ vào cổ tay sẽ luôn đeo trên người, trong bất cứ hoàn cảnh nào cũng không được tháo ra cho đến lễ đón tiếng sấm đầu năm của năm sau.

Tin, ảnh: Xuân Tiến/TTXVN

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét