Trải nghiệm thảo nguyên xanh và hang Chà Lòi

Thung lũng bản Còi Đá (thuộc xã Ngân Thủy, huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình) nằm cách thành phố Đồng Hới gần 40km. Ở đây chỉ có 3 nếp nhà sàn của bà con người Vân Kiều, họ sống vô ưu như ba nốt nhạc giữa thảo nguyên xanh đẹp tựa một bức tranh của núi rừng.

Có rất nhiều cách để đến được thung lũng, nhưng để trải nghiệm hết sự hoang sơ, hùng vĩ của núi rừng miền Tây Quảng Bình, đoàn chúng tôi được tư vấn trekking men theo suối Nước Lạnh uốn lượn dưới tán cây rừng để đến với Còi Đá. Do cấu tạo địa chất của vùng núi đá nên lòng suối ở đây cũng lổm nhổm đá, đá xếp chồng lên nhau, một số điểm tạo thành những bể ngăn rất phù hợp để tắm suối. Nhiều đoạn suối chảy tràn rất rộng. Đoạn đường đi bộ dài khoảng 7 km có điểm dừng để ăn trưa, tắm suối thư giãn quả là trải nghiệm mà những người thành phố suốt ngày ngồi văn phòng như tôi phát cuồng.

Khi chúng tôi đặt chân đến bản Còi Đá cũng là lúc mặt trời gối đầu lên đỉnh núi phía sau thung lũng. Cảnh hoàng hôn trên thung lũng với thảm cỏ xanh, một bãi đá cổ xen lẫn vài cây gỗ mọc thẳng đẹp nao lòng. Lều bạt, bàn ghế đã được chuẩn bị. Bữa tối được dọn ra trên mấy cái mâm trải lá chuối trông bắt mắt với toàn những món ăn hấp dẫn mà nguyên liệu chủ yếu được cung cấp bởi chính người dân quanh vùng. Cá nướng, thịt heo bản nướng, gà nướng, đặc biệt có món xôi nếp than do chính bà con người Vân Kiều trồng trên nương rẫy quanh bản. Ngồi quây quần bên nhau, thưởng thức các món ăn địa phương, kể lại những khoảnh khắc đáng nhớ của hành trình trekking dọc suối, ai cũng thấy hào hứng.

Đêm trên thung lũng xuống nhanh hơn, tiếng dế rả rích hòa cùng tiếng gió. Mơ màng một lúc, cả đoàn chìm vào giấc ngủ sâu sau hành trình tiêu hao nhiều sức lực.

Buổi sáng trên thung lũng mát mẻ và trong trẻo. Ly cà phê thơm phức đánh thức được tất cả các vị giác của chúng tôi. Sau bữa sáng, thỏa thích chụp ảnh với ban mai đủ mọi ngóc ngách trên thung lũng, hành trình tiếp theo sẽ là khám phá, chiêm ngưỡng vẽ đẹp của hang Chà Lòi, một trong ba hang động trong khu vực đang được khai thác.

Nơi đây đã từng in dấu chân của Đại tướng Võ Nguyên Giáp - người anh cả của Quân đội Nhân dân Việt Nam - vì vậy, cho tới tận bây giờ người dân ở hai huyện Lệ Thủy và Quảng Ninh - khu vực có hệ thống hang động này vẫn gọi hang Chà Lòi theo cách kính trọng và tự hào là hang Ông Giáp. Không như các hệ thống hang động khác thường nằm sâu trong rừng nguyên sinh, hang Chà Lòi nằm ngay thung lũng xen giữa những ngôi nhà sàn của bà con dân bản.

Trên đường vào hang, đoàn ghé qua nhà sàn của bà Hồ Thị Mom, bà cũng là người đồng bào Vân Kiều, năm nay đã hơn 70 tuổi. Trong câu chuyện niềm nở, bà kể cho những vị khách là đoàn chúng tôi về tục lập bàn thờ để thờ linh hồn những người sống là các thành viên trong gia đình của người Vân Kiều ở khu vực này. Trước khi đoàn rời đi, bà còn đàn hát với nhạc cụ truyền thống của người dân tộc mình tặng cả đoàn.

Tạm biệt bà Mom, chúng tôi sửa soạn để vào hang, trang phục có mũ cứng đi hang, đèn đội đầu, dép chống trượt và gang tay. Hang Chà Lòi có lối vào khá dễ, cách mặt đất chưa đầy 5 m, cấu trúc 3 tầng nhiều ngách như mê cung. Trong hang có nhiều hồ nước nhỏ trong vắt. Một số đoạn hang rất hẹp, phải lách người hoặc nằm xuống trườn mới qua được; có nhiều đoạn lại cao rộng mà ánh sáng từ đèn đội đầu cũng không chiếu tới. Chúng tôi dừng chân để ăn nhẹ buổi trưa tại một bãi cát bằng phẳng với xôi nếp, muối vừng và gà kho. Những bữa ăn giữa rừng hoặc trong hang hình như ngon hơn bình thường. Quãng đường còn lại dễ đi nên nhìn ai cũng phấn chấn. Gần cửa hang là một đường hầm có hình trái tim kỳ thú, đây cũng là điểm chụp ảnh cuối cùng trước khi rời hang.

Có thể không to lớn hùng vĩ như các hang động ở Phong Nha nhưng hang Chà Lòi đem đến cho chúng tôi đầy đủ các trải nghiệm: leo trèo, bơi lội, bò trườn với nhiều cung bậc cảm xúc mà rất ít hang động hội tụ đầy đủ được. Chúng tôi đã có hai ngày một đêm hoàn toàn cách ly với sóng điện thoại và sự náo nhiệt của phố thị, tận hưởng đủ các cung bậc cảm xúc. Tuy có chút mệt nhưng nhìn ai cũng hào hứng với những trải nghiệm khó quên. Chắc chắn một thời gian dài sau này mỗi người trong đoàn sẽ vẫn còn kể cho người thân, bạn bè về một chuyến đi đầy hấp dẫn ở miền thiên nhiên diệu kỳ phía Nam tỉnh Quảng Bình.

Hoàng Bùi

Nông thôn Việt - 03/04/2023